Czy śmierć prezydenta Raisiego zmieni Iran? [PODCAST ŚWIAT]

Iran jest w szoku. Prezydent tego kraju Ebrahim Raisi oraz minister spraw zagranicznych zginęli w katastrofie lotniczej na północy kraju. Śmigłowiec, którym wszyscy lecieli, rozbił się w gęstej mgle o zbocze góry. Kim był Raisi? I co jego śmierć zmieni w Iranie, na Bliskim Wschodzie, ale i w Ukrainie?

Było niedzielne popołudnie, kiedy eskadra trzech śmigłowców wracała z granicy Iranu z Azerbejdżanem. Prezydent Iranu, minister spraw zagranicznych tego kraju oraz lokalni oficjele wracali z uroczystości otwarcia tamy. Ekstremalnie trudne warunki pogodowe sprawiły jednak, że politycy nie dotarli do celu. Śmigłowiec rozbił się w irańskich górach.
 
Władzę w kraju przejął pierwszy wiceprezydent. Wprowadzono pięć dni żałoby narodowej, a ludzie, którzy wcześniej modlili się o odnalezienie Ebrahima Raisiego, teraz go opłakują.
 
Iran jest wyjątkowym krajem na mapie Bliskiego Wschodu. Od 1979 roku rządzą nim radykalni duchowni: ajatollahowie. Gdy przejęli władzę na fali rewolucji islamskiej, utworzyli teokrację czyli system władzy oparty na prawie religijnym, ale z bardzo rozbudowanym aparatem.
 
To bardzo ważne, bo w Iranie to nie prezydent jest najważniejsza osobą w państwie. Jest nią najwyższy przywódca duchowy. Tyle tylko, że w tym przypadku to właśnie prezydent Raisi był przymierzany do roli następcy starzejącego się już ajatollaha Alego Chameneiego. Czy zatem śmierć polityka oznaczać może, że skrajnie religijni duchowni stracą władzę?
 
- Na pewno to spowoduje chwilowy zamęt w irańskiej polityce. Spowoduje bowiem nie tylko konieczność obsadzenia stanowiska prezydenta, ale też konieczność ułożenia na nowo przyszłym władz czy następca ajatollaha Chameneiego - mówi Polskiemu Radiu Marcin Krzyżanowski, orientalista i wykładowca akademicki, który jest teraz w Iranie.
 
Ale Iran jest też ważnym graczem na Bliskim Wschodzie. Wspiera Hamas i Hezbollah. Irańskie drony są też kupowane przez Rosję, która wykorzystuje je na Ukrainie. Co stanie się teraz? Czy jest szansa na zmiany? Czy może irańskie drony nadal spadać będą na ukraińskie miasta?
 
Tego wszystkiego dowiesz się ze specjalnego odcinka Podcastu Świat.

Do słuchania zaprasza Wojciech Cegielski, korespondent zagraniczny Polskiego Radia.