80. rocznica Powstania Warszawskiego. Opera "D'ARC" w trzech wymiarach czasoprzestrzeni

"D'ARC" to opera rozpisana na trzy plany czasowe, a także sny, w których spotykają się bohaterki opowieści. A są nimi: Joan (Agnieszka Grochowska), żyjąca w Paryżu 2024 roku fotografka, córka polskich emigrantów, Joanna (Dobrawa Czocher), wiolonczelistka z Warszawy 1944 roku i uczestniczka Powstania oraz Giovanna (Gabriela Legun), francuska bohaterka narodowa z 1429 roku. W roli Anioła Historii wystąpi baryton Szymon Komasa.

Powiązany Artykuł

Powstanie Warszawskie - zobacz serwis specjalny

Daleko od klasycznej opery

"D'ARC" wyreżyseruje Krystian Lada, twórca współpracujący ze scenami operowymi w Belgii, Holandii, Szwajcarii i Niemczech. Krystian Lada realizuje spektakle w nietypowych przestrzeniach, jak hale produkcyjne, dawne szpitale czy place miejskie. "D'ARC" zostanie przedstawiona w przestrzeni Muzeum Powstania Warszawskiego, a także w przymuzealnym Parku Wolności oraz pobliskich kamienicach przy ul. Grzybowskiej.

- Dla mnie ta opera jest powrotem do Polski. Od ponad 20 lat mieszkam i pracuję za granicą. Fakt, że można z Polski wyjechać, nie oznacza, że Polska nas opuszcza. Projekt rodził się w rozmowach na temat tego, czym jest polskość, co to znaczy opowiadać o historii Polski w dzisiejszym świecie, świecie zglobalizowanym - mówił Krystian Lada podczas środowej (3.07) konferencji prasowej.

Jak opowiadał, "D'ARC" to opera site-specific. - To znaczy, że jest to opera, w której architektura miejsca i historia tej architektury ma również znaczenie dla opowiadanej historii. Zabiera nas bardzo daleko od klasycznego wyobrażenia na temat opery. Nie będzie orkiestronu, który oddzieli publiczność od sceny. Zrobimy wszystko, co w naszej mocy, by go "zakopać" i by publiczność stała się częścią tego wydarzenia - zapowiedział reżyser, scenograf i autor scenariusza.

"To będzie spektakl chodzony"

Jak dodał Krystian Lada, tytuł opery odnosi się do nazwiska jednej z bohaterek, a także do angielskiego słowa oznaczającego "mrok", "ciemność".

- To opowieść o trzech kobietach, które żyją w różnych momentach historii, różnych miejscach geograficznych, ale które komunikują się ze sobą w snach - tłumaczył twórca.

Trzy płaszczyzny czasowe opowieści rozgrywać się będą w trzech przestrzeniach wokół Muzeum.

- To będzie spektakl chodzony, publiczność będzie chodziła od stacji do stacji i w ramach tej podróży składała puzzle tej historii – wyjaśniał Krystian Lada. - Za każdym razem, gdy opowiadamy o historii, również tej złożonej i skomplikowanej historii Powstania Warszawskiego, wykonujemy swego rodzaju spacer po ogrodzie, do którego mamy tylko zarysowaną mapę. Za każdym razem, gdy mówimy o historii, podejmujemy nasze własne decyzje dotyczącego tego, w jaką stronę z opowiadaniem pójdziemy. Ten aspekt chciałbym podkreślić formą tego spektaklu.

Kto współtworzy "D'ARC"?

Libretto "D'ARC" - jak czytamy w opisie na stronie internetowej Muzeum – stworzyli, na podstawie pamiętników artystów uczestniczących w powstańczym zrywie oraz historii Joanny d'Arc, Anka Herbut i Łukasz Barys. Nowe utwory przygotowali polscy kompozytorzy i kompozytorki: Dobrawa Czocher, Teonika Rożynek, Wojciech Błażejczyk i Rafał Ryterski. W spektaklu wybrzmią także kompozycje Juliusa Eastmana i Romana Padlewskiego - kompozytora, pianista, skrzypka, dyrygenta, jak również podporucznika Wojska Polskiego i powstańca warszawskiego.

Kierownictwo muzyczne nad projektem objęła dyrygentka Lilianna Krych. Wystąpią grupy Match Match Ensemble i Hashtag Ensemble, a także wiolonczelistki Nadia Bojadżijew, Dobrawa Czocher, Katarzyna Drzewiecka, Jadwiga Jaworska, Martyna Kępińska, Urszula Lalek, Joanna Marczyk, Tatiana Przybylska, Katarzyna Stasiewicz i Hanna Szczęsna.

"Odczytać Powstanie Warszawskie na nowo"

Spektakl organizowany jest z okazji 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.

- Te obchody są wyjątkowe, są to bowiem ostatnie okrągłe obchody w których udział weźmie tak wielu powstańców. Chcemy, by te obchody były wyjątkowe w wymiarze ludzki, wymiarze spotkania powstańców z ludźmi, dla których są oni inspiracją, wzorami – mówił dyrektor Muzeum Jan Ołdakowski. - Dlatego zdecydowaliśmy się zaprosić światowej sławy twórcę, który zrobi największy w historii Muzeum spektakl.

- Chcemy, żeby każde pokolenia twórców odczytywały Powstanie Warszawskie na nowo, żeby opowiedziało swoją interpretację, umieściło się w nurcie pamięci, który rozpoczął Andrzej Wajda przygotowując Kanał. Ale każde następne pokolenie znajduje w powstaniu coś, co jest inspirujące. Sięgamy po język sztuki, bo tylko on nadaje się, by opowiedzieć tak wyjątkowe i poruszające wydarzenie – podkreślał Jan Ołdakowski. - Bardzo trudno opowiadać o nim zwykłym językiem. To wydarzenie, które wciąga nas emocjonalnie, które wymyka się prostemu opisowi.

PAP/jp