Uwaga na sinice. Naukowcy ostrzegają przed ich toksynami, sprawdź dlaczego

Skąd eksperci wiedzą, gdzie spodziewać się zagrożenia sinicami? Zakwity przewidywane są przez naukowców na podstawie codziennej analizy zdjęć satelitarnych. To określenie miejsc zakwitów i ich przemieszczania, ale nie można w ten sposób określić, jakie gatunki sinic dominują, i czy są potencjalnie toksyczne.

- Z doświadczenia wiem, że jeżeli w naszej linii brzegowej pojawiają się sinice, a na zdjęciach satelitarnych obserwujemy, że się szybko przemieszczają - to jestem niemal pewna, że będą toksyczne - przestrzega dr Justyna Kobos z Zakładu Biotechnologii Morskiej Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego.

Groźne dla zdrowia

Sinice i ich toksyny są groźne, ponieważ powodują zaburzenia układu pokarmowego, nerwowego i podrażnienia skóry. Spożycie wody z bakteriami może doprowadzić do zatruć, a ich charakterystycznymi objawami są gwałtowna biegunka i ból brzucha. Często dochodzą do tego nudności, wymioty, brak apetytu i ogólne osłabienie, a niekiedy pojawiają się też zawroty głowy oraz podwyższona temperatura ciała.

Zakwit sinic może też być przyczyną problemów z układem oddechowym. Toksyny uwalniają się do wody, a ta przy wysokiej temperaturze paruje. Przebywając przy linii brzegowej, ludzie wdychają to powietrze, ryzykując inhalację unoszących się toksyn.

REKLAMA

Zagrożone przyrodnicze

Zakwity sinic, a także niektórych innych bakterii czy glonów, mogą nieść groźne skutki dla całego ekosystemu.

- Kiedy te organizmy w końcu zaczynają obumierać, opadają na dno, a procesy ich rozkładu zużywają cały tlen. Proces kontynuowany jest przez bakterie beztlenowe, które wydzielają toksyczne substancje, takie jak metan czy siarkowodór. W ten sposób rosną beztlenowe pustynie, których na dnie Bałtyku z roku na rok jest coraz więcej - mówi dr hab. Lech Kotwicki, profesor w Instytucie Oceanologii PAN w Sopocie.

- W ciągu ostatnich 20 lat powierzchnia takich terenów w centralnej części Bałtyku zwiększyła się o 150 proc. Te obszary pewnie już pozostaną w takim stanie i będą się rozrastały - dodaje ekspert.

Sinice zamieszkują morza, oceany, ale także wody słodkie. Znajdują się w jeziorach, stawach i innych zbiornikach. Należą do królestwa bakterii i są jednymi z najstarszych organizmów na Ziemi i jednymi z pierwszych mikroorganizmów, które zaczęły jako źródło energii wykorzystywać światło słoneczne, aby z wody pozyskiwać wodór i produkować tlen.

REKLAMA

Przyczyny gwałtownej obecności sinic

Zakwitom sinic sprzyjają spływające z lądu związki azotu i fosforu, stosowane w rolnictwie. To substancje biogenne, które powodują przeżyźnienie środowiska wodnego, czyli eutrofizację.

- Każdego lata obserwujemy skutki tego zjawiska, w postaci rozwoju glonów i zakwitów sinic. Wtedy zaczyna się zwykle rozmawiać o zanieczyszczeniach, ale one spływają do wód przez cały rok. Substancje te pochodzą ze źródeł rozproszonych, takich jak pola uprawne i odpływy wody burzowej w miastach, a także źródeł punktowych, czyli np. oczyszczalni ścieków - mówi ekohydrolog, dr Paweł Jarosiewicz z Uniwersytetu Łódzkiego.

Spośród ponad 2 tys. gatunków sinic tylko kilkanaście tworzy zakwity, głównie te występujące w wodach słodkich. Natomiast w Bałtyku szkodliwe zakwity tworzy gatunek Nodularia spumigena.

• Pomorskie: uwaga na sinice! Sanepid podjął decyzję dotyczącą pięciu kąpielisk
• Wakacyjne opalanie. Lekarz: ze słońca należy korzystać mądrze

pg,pap,polskieradio24.pl