Wycofanie freonu. "Uchroniono wiele osób od chorób"

W latach 90. XX w. mówiono o dziurze ozonowej. Kojarzono ją głównie z tym, że trzeba przestać używać dezodorantów, bo jak tego nie zrobimy, to dojdzie to ogólnoświatowej katastrofy klimatycznej. Później - na przełomie wieków - nagle przestano o niej mówić.

Czym jest ozon?

Jak wyjaśnia ekspert, ozon to odmiana tlenu, która występuje w śladowych ilościach w przyrodzie, a odgrywa ogromną rolę w pochłanianiu promieniowania z kosmosu. Ta dobra odmiana ozonu powstaje wysoko w atmosferze, w procesie fotochemicznym. Ma bezpośredni wpływ na pochłanianie promieniowania UV przez tlen cząsteczkowy, który potem przechodzi w stan O3. Główne źródło tego dobrego, cennego ozonu występuje w strefie podzwrotnikowej, na wysokości 25 km. Ozon z tego źródła jest przenoszony do niższych warstw, nad biegun i cały glob.

Posłuchaj

Bogumił Kois o dziurze ozonowej (Zmiana klimatu) 22:18

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

- Przez pochłanianie cząstek UV (typu: UV B i UV C) ozon ma wpływ na profil temperatury na całej planecie. Na wysokości 50 km jest go najwięcej (90 procent). Warstwa ozonowa pojawiła się pierwszy raz 600 mln lat temu i do dziś jest gwarantem życia na naszej planecie. Dzięki niej na Ziemię dociera tylko parę procent promieniowania UV - powiedział Bogumił Kois. 

Badania warstw ozonu zaczęły się w latach 70. XX wieku

Ekspert podkreślił, że od lat 70. XX wieku stale badany jest poziom ozonu nad biegunami. Jego zawartość nad Polską jest stale monitorowana przez IMGW-PIB. W 1974 odkryto, że już wycofane z obiegu gospodarczego freony powodują kurczenie się warstwy ozonowej. W latach 1984-1985 odkryto zjawisko "wiosennej dziury ozonowej nad biegunami". Aby temu zapobiegać, międzynarodowe działania doprowadziły do podpisania konwencji wiedeńskiej, która miała na celu wspieranie rozwoju globalnych sieci pomiarowych.

- Kolejnym krokiem było wprowadzenie protokołu montrealskiego, dzięki niemu zaczęto wycofywać związki freonu np. z lodówek (CFC), dziś je w 99 procentach wycofano i zastąpiono zamiennikami. Ostatnia poprawka, z 2016 roku, dotyczy wycofania związku HVC. Protokół podpisany przez wszystkie kraje ONZ jest ogromnym sukcesem, bo uchronił wiele osób od chorób, choćby od zaćmy - wyjaśniał ekspert. 

• Samochody źródłem smogu. Trzeba zmienić do nich podejście
• Światowy Traktat Oceaniczny. 30 procent powierzchni mórz stanie się rezerwatami
• Prąd z OZE. Ekspert wskazuje na jeden kluczowy problem

***

Audycja: Zmiana klimatu
Prowadzi: Marta Hoppe
Gość: Bogumił Kois (Wydział Monitorowania Jakości Powietrza IMGW-PIB)
Data emisji: 06.11 2024
Godzina emisji: 19.06

PR24/sw