Historyczny układ urbanistyczny placu Teatralnego wpisany do rejestru zabytków
Historyczny układ urbanistyczny placu Teatralnego w Warszawie został wpisany do rejestru zabytków - poinformował mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków. Decyzja ta zakończyła postępowanie wszczęte w 1994 roku.
2024-11-22, 05:40
W rejestrze zabytków
Granice historycznego założenia urbanistycznego placu Teatralnego wyznaczają budynki wpisane do rejestru zabytków. Są to Teatr Wielki, Pałac Blanka, Kamienica Dmuszewskiego, kamienica przy ul. Senatorskiej 27/Wierzbowej 11. W rejestrze zabytków figurują także wpisane założenia urbanistyczne ulic Senatorskiej, Wierzbowej i Bielańskiej.
Plac Teatralny w kształcie zbliżonym do obecnego powstał w pierwszej połowie XIX w. i jest ściśle związany z adaptacją pałacu Jabłonowskich na stołeczny ratusz oraz budową gmachu Teatru Wielkiego. Reprezentacyjne założenie urbanistyczne zaprojektowano na terenach zlikwidowanego targowiska Pociejów.
Pałac Jabłonowskich na przełomie XIX i XX w.. Fot. Wikipedia/domena publiczna Plac zyskał nowy wygląd po wzniesieniu Teatru Narodowego projektu Antonia Corrazziego.
Teatr Narodowy w Warszawie pod koniec XIX wieku. Fot. Wikipedia/domena publiczna Zniszczenia po niemieckiej okupacji
Na przestrzeni lat plac zmieniał się zgodnie z duchem czasu. Do 1939 roku plac Teatralny był ważnym ośrodkiem handlowym, kulturalnym i społecznym. W czasie II wojny światowej zabudowa wokół placu uległa poważnym zniszczeniom, a gmach teatru został poważnie uszkodzony. Z miejscem tym związana jest też śmierć wybitnego poety z pokolenia Kolumbów Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. 4 sierpnia 1944 roku był w pałacu Blanca na placu Teatralnym. Zginął od kuli niemieckiego snajpera.
REKLAMA
Walki na placu Teatralnym w czasie Powstania Warszawskiego, 1944 r. Fot. Wikipedia/domena publiczna"Zagłada miasta". Zniszczenia Warszawy podczas II wojny światowej
Powojenna odbudowa Warszawy
Po wojnie rozpoczęto odbudowę gmachu teatru wg projektu Bohdana Pniewskiego i rozebrano zabudowania północnej pierzei placu. Przed elewacją teatru usytuowano pomniki Wojciecha Bogusławskiego i Stanisława Moniuszki projektu Jana Szczepkowskiego z lat 30. W miejscu Pałacu Jabłonowskich odsłonięto pomnik Bohaterów Warszawy (Nike) i przystąpiono do przebudowy placu Teatralnego, w wyniku którego parking wyłożono kostką bazaltową przeniesioną z ul. Żwirki i Wigury oraz płytami granitowymi. W latach 90. XX w. podjęto decyzję o zabudowie północnej strony ul. Senatorskiej w nawiązaniu do form przedwojennych.
Światowe dziedzictwo
Plac stanowi fragment historycznego zespołu miasta Warszawy z Traktem Królewskim i Wilanowem uznanym za pomnik historii. Znajduje się również w granicach strefy buforowej Historycznego Centrum Warszawy wpisanego na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Plac znajduje się także na terenie osad średniowiecznych i nowożytnych z XII-XVIII wieku – wpisanych do rejestru zabytków archeologicznych.
PAP/im
REKLAMA
REKLAMA