Ci emeryci nie dostaną już "czternastki". Krąg wykluczonych się poszerzył

• W 2025 roku wysokość 14. emerytury została ustawowo ustalona na 1878,91 zł brutto, co odpowiada minimalnej emeryturze po marcowej waloryzacji
• Pełną kwotę "czternastki" otrzymają seniorzy, których miesięczne świadczenie brutto nie przekracza 2900 zł; powyżej tej kwoty świadczenie jest pomniejszane
• Ze względu na stały próg dochodowy (2900 zł brutto) zapisany w ustawie i coroczną waloryzację emerytur, z każdym rokiem coraz więcej seniorów albo traci prawo do "czternastki", albo otrzymuje ją w pomniejszonej wysokości

14. emerytura z roku na rok będzie wspomagać coraz mniejszą liczbę seniorów. Wysokość kolejnego dodatkowego świadczenia pieniężnego jest co roku ustalana na poziomie minimalnej emerytury obowiązującej po marcowej waloryzacji. W 2025 roku podstawowa kwota brutto "czternastki" to 1878,91 zł. Rząd ma możliwość podwyższenia tej wypłaty, ale z tej opcji skorzystano tylko raz, przed wyborami w 2023 roku. Wtedy specjalnym rozporządzeniem rządu 14. emerytura została podniesiona do 2650 zł brutto.

14. emerytura 2025. W teorii wyższa, w praktyce często niższa

To, jaka kwota "czternastki" faktycznie trafi na konto seniora, zależy od wysokości jego podstawowego, comiesięcznego świadczenia emerytalno-rentowego. Ustawa wprowadziła stały próg dochodowy wynoszący 2900 zł brutto. Seniorzy, których miesięczna emerytura lub renta nie przekracza tej kwoty, otrzymają 14. emeryturę w pełnej wysokości brutto, czyli w 2025 roku 1878,91 zł (przed odliczeniami podatkowo-składkowymi).

Dla osób pobierających świadczenie wyższe niż 2900 zł brutto, ale nieprzekraczające określonej granicy, 14. emerytura jest stopniowo zmniejszana zgodnie z mechanizmem "złotówka za złotówkę". Oznacza to, że za każdą złotówkę przekraczającą próg 2900 zł brutto, kwota "czternastki" jest redukowana o złotówkę.

W przepisach zapisano jednak, że wypłacona kwota 14. emerytury nie może być niższa niż 50 zł brutto. Jeśli po zastosowaniu zasady "złotówka za złotówkę" wyliczona kwota byłaby niższa niż 50 zł brutto, świadczenie nie zostanie wypłacone wcale. Z tego powodu na 14. emeryturę w 2025 roku nie mogą liczyć seniorzy, których miesięczne świadczenie z ZUS przekracza 4728,91 zł brutto. Dla świadczenia wynoszącego dokładnie 4728,91 zł brutto, wyliczona "czternastka" wyniosłaby bowiem 50 zł brutto (4728,91 zł - 2900 zł = 1828,91 zł; 1878,91 zł - 1828,91 zł = 50 zł).

REKLAMA

Problem, który z każdym rokiem dotyka coraz większej grupy emerytów, wynika z faktu, że próg dochodowy 2900 zł brutto został na stałe wpisany do ustawy, natomiast wysokość podstawowych emerytur jest co roku waloryzowana, czyli podnoszona. W efekcie corocznych podwyżek świadczeń (na przykład minimalna emerytura po waloryzacji w 2025 roku wynosi 1878,91 zł brutto, a średnie świadczenie jest znacznie wyższe), coraz więcej osób przekracza próg 2900 zł brutto.

Ci seniorzy zaczynają podlegać zasadzie "złotówka za złotówkę", co oznacza, że ich 14. emerytura jest niższa niż pełna kwota. Jednocześnie, w miarę wzrostu podstawowych świadczeń, rośnie również liczba osób przekraczających górną granicę 4728,91 zł brutto, co skutkuje całkowitym brakiem wypłaty "czternastki". To stałe "gonienie" progu przez waloryzowane emerytury prowadzi do faktycznego, stopniowego "wygaszania" dodatkowego świadczenia dla coraz liczniejszej grupy seniorów.

14. emerytura 2025. Kiedy wypłata?

Wypłata 14. emerytury w 2025 roku nastąpi najprawdopodobniej we wrześniu, co jest zgodne z praktyką z ostatnich lat. Dokładny termin jest ustalany co roku rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów.

Kwota, która faktycznie trafi na konto seniora (kwota netto), jest niższa od kwoty brutto i zależy od wysokości jego podstawowej emerytury. Od kwoty brutto 14. emerytury odliczana jest 9-procentowa składka zdrowotna. Dodatkowo, naliczana jest 12-procentowa zaliczka na podatek dochodowy, ale tylko od tej części łącznej kwoty emerytury podstawowej i "czternastki", która przekracza 2500 zł brutto.

REKLAMA

Z tych powodów łączna kwota netto miesięcznego świadczenia i 14. emerytury wypłacana przez ZUS nie może być wyższa niż 4075,34 zł netto. Taka łączna kwota netto pojawia się przy podstawowej emeryturze wynoszącej 2900 zł brutto i pozostaje na tym poziomie aż do osiągnięcia progu 4728,91 zł brutto, powyżej którego "czternastka" nie przysługuje wcale.

Choć 14. emerytura została wpisana na stałe do ustawy, sztywny próg dochodowy 2900 zł brutto w połączeniu z coroczną waloryzacją świadczeń powoduje, że z każdym rokiem coraz więcej seniorów będzie tracić prawo do pełnej "czternastki" lub nie otrzyma jej wcale.

Czytaj także: 

• 14. emerytura 2025. Więcej niż 4075,34 zł ZUS nie wypłaci
• Ponowne przeliczenie emerytury. ZUS wypłaca więcej seniorom
• Emerytury wyższe o połowę. Kobiety wykorzystują lukę w systemie

Źródło: Polskie Radio 24/MT