Przełomowe ustalenia ws. pierwszych epidemii. Odpowiedź kryje się w ludzkich kościach

W materiale genetycznym ludzi żyjących pięć-sześć tysięcy lat temu odkryto patogeny wywołujące choroby odzwierzęce, w tym te, które spowodowały pierwsze epidemie - informują naukowcy na łamach tygodnika "Nature".

2025-08-26, 06:51

Przełomowe ustalenia ws. pierwszych epidemii. Odpowiedź kryje się w ludzkich kościach
Pałeczka dżumy. Foto: KATERYNA KON/Science Photo Library RF/East News

Kiedy pojawiły się pierwsze epidemie?

W prehistorycznym ludzkim DNA z terenów Eurazji naukowcy odkryli 214 patogenów pochodzenia zwierzęcego. W tym najstarsze znane ślady pałeczki dżumy. Choroby odzwierzęce zaczęły trapić ludzi w neolicie wraz z początkami rolnictwa i hodowli zwierząt. 

Badania prowadził zespół naukowców pod kierunkiem Eske Willersleva z Uniwersytetu w Kopenhadze w Danii. Z badań wynika, że choroby odzwierzęce zaczęły się rozprzestrzeniać w neolicie ok. 6,5 tys. lat temu. Są to jak dotąd najszerzej zakrojone badania dotyczące rozprzestrzeniania się chorób odzwierzęcych we wczesnych populacjach ludzkich. 
 
Wykorzystano próbki DNA pobrane z ponad 1300 prehistorycznych szkieletów, niektóre z nich datowane były aż na 37 tys. lat. Kości i zęby dostarczają wyjątkowego świadectwa na temat chorób wywołanych bakteriami, wirusami i pasożytami.

Nowa era w rozwoju chorób
 
Z badań wynika, że decydującą rolę w rozprzestrzenianiu się tych chorób odegrało bliskie przebywanie ludzi ze zwierzętami, jak również migracje ludów pasterskich ze stepów pontyjskich. - Od dawna podejrzewaliśmy, że przestawienie się na rolniczy tryb życia i hodowla zwierząt rozpoczęły nową erę w rozwoju chorób. Dzisiaj DNA pokazuje nam, że stało się to co najmniej 6,5 tys. lat temu - wyjaśnia Eske Willerslev. Jak dodaje, skutek tych infekcji to nie tylko zachorowania. Mogły one prowadzić do zapaści populacyjnej, migracji i zmian genetycznych. 
 
W trakcje badań zespół natrafił na najstarszy znany ślad pałeczki dżumy (Yersinia pestis), datowany na pięć tys. lat. W średniowieczu dżuma zabiła ponad jedną czwartą ludności Europy.

Czytaj także:

Źródło: PAP

Polecane

Wróć do strony głównej