Nawet 5000 zł kary za szambo. Ruszyły masowe, niezapowiedziane kontrole w całej Polsce
Za nieprawidłowości związane z szambami właścicielom domów grożą wysokie kary, nawet do 5 tys. złotych. W wyniku zaostrzenia przepisów urzędnicy ruszyli do masowych kontroli, a oczyszczalnie notują wzrost ilości odbieranych ścieków.
2025-09-01, 10:29
Najważniejsze informacje w skrócie:
- W Polsce ponad 2 mln domów nie jest podłączonych do kanalizacji. Ich właściciele muszą mieć umowy na odbiór ścieków
- Urzędnicy muszą minimum raz na 2 lata skontrolować każdy dom z szambem. Brak odpowiednich dokumentów grozi wysokimi mandatami
- Kontrole szamb i umów o wywóz nieczystości nie wymagają uprzedzania. Urzędnicy mogą zjawić się o dowolnej porze dnia
Wywóz nieczystości do kontroli
Więcej niż 2 mln domów w Polsce nie jest podłączonych do kanalizacji i polega na szambach. Właściciele takich nieruchomości podlegają obowiązkowym kontrolom ze strony gminy.
Urzędnicy kontrolują czy właściciele realizują obowiązek wywozu nieczystości - za brak umowy czy też nieokazanie dokumentów grożą kary do 5 tys. złotych. I urzędnicy nie wahają się ich nakładać. W Krakowie, jak informuje "Fakt", na 61 właścicieli nieruchomości nałożono łącznie ponad 14 tys. złotych mandatów.
💧 Jak szambo zagraża twojej wodzie pitnej? Mechanizm zanieczyszczenia
Nieszczelne szambo lub celowe wylewanie ścieków "na pole" to nie tylko kwestia nieprzyjemnego zapachu. To prosta droga do skażenia wód gruntowych, z których czerpie wodę twoja przydomowa studnia. Bakterie kałowe (np. E. coli), azotany i fosforany ze ścieków z łatwością przenikają przez glebę do pierwszego poziomu wodonośnego. Picie takiej zanieczyszczonej wody, nawet po przegotowaniu, może prowadzić do poważnych zatruć pokarmowych i chorób. Regularne kontrole i legalny wywóz nieczystości to w rzeczywistości ochrona zdrowia twojej rodziny i sąsiadów.
Jakie dokumenty trzeba okazać podczas kontroli?
W trakcie kontroli urzędnikom trzeba okazać przede wszystkim umowę z firmą odbierającą nieczystości. Kolejnym ważnym dokumentem jest potwierdzenie faktu regularnego odbioru zawartości szamba. Za brak umowy grozi mandat w wysokości 500 zł.
Utrudnianie kontroli czy odmowa współpracy z urzędnikami grozi z kolei grzywną do 5 tys. złotych. Kary za nieprawidłowości w sposobie pozbywania się ścieków mogą wynosić znacznie więcej, w zależności od skali problemu.
Konsekwencją nieprawidłowości wykrytych przez urzędników mogą być nie tylko kary finansowe. Właściciel nieruchomości może zostać zmuszony do przebudowy systemu ściekowego. I to na własny koszt.
Ważne - kontrole urzędnicy mogą przeprowadzać o dowolnej porze i nie muszą się zapowiadać. Mogą też wezwać policję w razie utrudniania dostępu do posesji.
🏘️ Ponad 2 miliony domów bez kanalizacji. Polska wieś wciąż w tyle za Europą
Artykuł podaje, że ponad 2 miliony domów w Polsce nie jest podłączonych do sieci kanalizacyjnej. Ta liczba, choć ogromna, pokazuje skalę wyzwania cywilizacyjnego. Odsetek ludności wiejskiej podłączonej do kanalizacji w Polsce wynosi około 50%, podczas gdy w krajach takich jak Niemcy, Holandia czy Dania jest to ponad 95%. Masowe kontrole szamb to nie tylko egzekwowanie prawa, ale także element presji na samorządy i mieszkańców, by przyspieszyć inwestycje w infrastrukturę sanitarną i nadrobić wieloletnie zaległości.
Dlaczego kontrole szamb są ważne?
Kontrolowanie sposobu odprowadzania nieczystości ma duże znaczenie - zarówno dla bezpieczeństwa ludności, jak i z ekologicznego punkty widzenia. Problemem jest bowiem fakt, że wielu właścicieli nieruchomości odprowadzało lub nadal odprowadza ścieki nielegalnie, na przykład do pobliskich rzeczek czy jezior. Powoduje to zanieczyszczanie wód powierzchniowych oraz gruntowych, a w konsekwencji także podziemnych. A to już zagraża bezpieczeństwu studni - te przydomowe czerpią wodę z niewielkiej głębokości (do 30 m) i łatwo mogą ulec zanieczyszczeniu bakteriami kałowymi i innymi substancjami ze ścieków.
Prowadzone przez urzędników kontrole już przynoszą efekty. Oczyszczalnie ścieków notują wyraźny wzrost zainteresowania swoimi usługami i odbiór nieczystości rośnie. Wskazuje to, że dotychczas wielu właścicieli "oszczędzało" pieniądze pozbywając się swoich nieczystości w sposób niebezpieczny dla całego otoczenia.
✅ Kontrola szamba w twoim domu? Sprawdź, czy jesteś gotowy [CHECKLISTA]
Urzędnik może zapukać do twoich drzwi w każdej chwili. Zamiast się stresować, przygotuj te dwie rzeczy i śpij spokojnie:
Aktualna umowa: Znajdź i miej pod ręką podpisaną, ważną umowę z firmą asenizacyjną, która ma zezwolenie na działalność w twojej gminie. To absolutna podstawa.
Dowody opłat (rachunki/faktury): Przygotuj rachunki lub faktury potwierdzające regularny wywóz nieczystości. Urzędnicy będą sprawdzać, czy częstotliwość wywozu jest adekwatna do liczby mieszkańców i zużycia wody. Posiadanie samej umowy bez dowodów jej realizacji to za mało!
Pamiętaj, brak tych dwóch dokumentów to niemal pewny mandat w wysokości 500 zł.
Przydomowa oczyszczalnia ścieków - szansa na niższe koszty
Rozwiązaniem problemu ścieków z szamb może być przydomowa oczyszczalnia. Inwestycja jest kosztowna, jednak w dłuższej perspektywie może się zwrócić. Wiele gmin wraz z zaostrzaniem kontroli oferuje też mieszkańcom "marchewkę" w postaci dofinansowań do budowy takich instalacji.
Czytaj także:
- Polskie rzeki wysychają. Czy grożą nam braki wody pitnej?
- Zmiany klimatu wyzwaniem dla rolnictwa. "Bardzo poważne problemy mamy od co najmniej od piętnastu lat"
- Rachunki za prąd wciąż wysokie. Wiech: można je obniżyć
Źródło: Fakt.pl/Farmer.pl/Andrzej Mandel