120 dni na wyprowadzkę. Przyspieszenie w budowie CPK
Rząd zdecydował, że osoby wywłaszczane pod budowę CPK będą miały minimum 120 dni na wyprowadzkę i zwolnienie nieruchomości. I to jest dobra wiadomość, bo dotychczas takiego zabezpieczenia nie było.
2025-09-04, 12:22
Najważniejsze informacje w skrócie:
- Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o CPK. Ustalono minimalny termin opuszczenia wywłaszczonej pod budowę nieruchomości na 120 dni. Dotychczas takiego terminu nie było
- W projekcie znajduje się też zapis, że zaliczka na poczet odszkodowania za nieruchomość musi być wypłacona w ciągu 30 dni
- Więcej właścicieli będzie uprawnionych do wypłaty zaliczki na poczet odszkodowania. Teraz będą to także ci, którzy posiadają niezabudowaną działkę
Ułatwienia budowy CPK - z korzyścią dla wywłaszczanych
Rząd zdecydował o uporządkowaniu przepisów dotyczących budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego. W nowelizacji wprowadzono istotną nowość - minimalny termin na wydanie wywłaszczanej nieruchomości, czyli jej opuszczenie. Dotychczas takiego terminu nie było (więc można było się co najwyżej posiłkować np. 14 dniami uznawanymi za "niezwłoczne"). Teraz osoby wywłaszczane będą miały co najmniej 120 dni na opuszczenie i wydanie nieruchomości.
120 dni liczone będzie od decyzji lokalizacyjnej lub odszkodowawczej. Decyzja lokalizacyjna będzie miała też znaczenie w zakresie wypłat zaliczek na poczet odszkodowania za nieruchomość.
Dla osób wywłaszczanych oznacza to, że będą miały jasny i pozbawiony uznaniowości termin wydania nieruchomości spółce CPK.
📜 Czym jest "wywłaszczenie" i "słuszne odszkodowanie"? Konstytucyjne podstawy
Wywłaszczenie to ostateczny środek, który pozwala państwu przejąć prywatną nieruchomość w celu realizacji inwestycji o znaczeniu publicznym (tzw. celu publicznego), jak autostrada czy lotnisko. Nie jest to jednak działanie dowolne. Artykuł 21 Konstytucji RP stanowi, że wywłaszczenie jest dopuszczalne wyłącznie na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. "Słuszne odszkodowanie" powinno odpowiadać wartości rynkowej utraconej nieruchomości, ustalonej przez niezależnego rzeczoznawcę. Nowe przepisy o CPK, gwarantujące szybszą wypłatę zaliczki, są właśnie próbą urealnienia tej konstytucyjnej zasady.
30 do 60 dni na ustalenie wysokości odszkodowania
W nowych przepisach decyzja lokalizacyjna będzie mogła mieć rygor natychmiastowej wykonalności (i będzie od niej liczone 120 dni na opuszczenie nieruchomości). Zdaniem rządu będzie to też równoznaczne z rozpoczęciem postępowania odszkodowawczego. Dotychczas przepisy nie regulowały tego jasno.
Ale będzie miało to też znaczenie dla wypłat odszkodowań. Wojewoda będzie musiał ustalić wysokość odszkodowania w ciągu 30 dni od momentu gdy decyzja lokalizacyjna stała się ostateczna. Alternatywną możliwości jest 60 dni od momentu nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji lokalizacyjnej.
Zwiększy się też liczba osób uprawnionych do zaliczki na poczet odszkodowania. Dotychczas byli to tylko właściciele nieruchomości zabudowanych. Nowelizacja zmieni ten stan rzeczy i o zaliczkę w wysokości 85 proc. odszkodowania będą mogli ubiegać się także właściciele działek bez nieruchomości. Zaliczka ma być wypłacona w ciągu 30 dni od złożenia wniosku.
🏘️ Gdzie powstanie CPK? Profil regionu w cieniu wielkiej inwestycji
Centralny Port Komunikacyjny ma powstać na terenie trzech gmin w województwie mazowieckim: Baranów, Teresin i Wiskitki. To obszar położony około 40 km na zachód od Warszawy. Jaki jest jego charakter?
Wieś i rolnictwo: To przede wszystkim tereny rolnicze, z dominującą zabudową jednorodzinną i gospodarstwami. Wywłaszczenia dotkną więc nie tylko domów, ale też ziemi uprawnej, która dla wielu rodzin jest źródłem utrzymania od pokoleń.
Liczba mieszkańców: Szacuje się, że inwestycja będzie wymagała wykupu gruntów od kilku tysięcy właścicieli.
Bliskość aglomeracji: Jednocześnie jest to region silnie powiązany z aglomeracjami Warszawy i Łodzi, co czyni go atrakcyjnym miejscem do życia.
Budowa CPK ma ruszyć w 2026
Planowany już od lat Centralny Port Komunikacyjny powoli przybliża się do momentu, w którym na placu budowy zacznie pracować pierwsza koparka. Planowany termin rozpoczęcia budowy to obecnie 2026 rok, a w 2031 lotnisko ma uzyskać niezbędne certyfikacje i zostać oddane do użytku razem z pierwszym odcinkiem Kolei Dużych Prędkości na odcinku Warszawa - Łódź.
Inwestycja do 2032 roku ma kosztować 131,7 mld złotych. CPK ma być zlokalizowany na terenie gmin Baranów, Wiskitki i Teresin między Łodzią a Warszawą. W bezpośrednim sąsiedztwie planowanego lotniska znajdują się Sochaczew, Żyrardów i Grodzisk Mazowiecki.
Nowelizacja przepisów musi jeszcze zostać przegłosowana w Sejmie i Senacie oraz podpisana przez prezydenta.
Czytaj także:
- Wyższa prędkość KDP w ramach CPK faworyzuje Siemensa? Fact-checking tez Macieja Wilka
- Rząd przyspiesza CPK. Nowe przepisy ułatwią przejmowanie gruntów
- Polska zbuduje najszybszą kolej w Europie. Klimczak: nawet 350 km/h
Źródło: PortalSamorządowy/gov.pl/Andrzej Mandel