Naukowcy dokonali przełomowego odkrycia. Powstaną nowe księżyce
Bez Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba nie udałoby się wykonać pomiarów dysku materii otaczającego jedną z dużych planet pozasłonecznych. Całkiem prawdopodobne, że właśnie z niego powstaną zupełnie nowe księżyce.
2025-09-30, 13:56
Najważniejsze informacje w skrócie:
- Naukowcy uzyskali bezpośrednie obserwacje materii w dysku otaczającym dużą planetę poza Układem Słonecznym
- Bogaty w węgiel dysk otacza planetę o nazwie CT Cha b, która jest oddalona od nas o 625 lat świetlnych (czyli 5 900 000 000 000 000 km)
- W centrum znajduje się gwiazda o wieku 2 milionów lat, która nadal pobiera materię z dysku wokół siebie
- Teleskop Webba odkrył jeszcze inny, osobny dysk - otaczający planetę, a nie gwiazdę
Astronomowie zbadali dysk, z którego powstaną księżyce
Obserwacji dokonano w podczerwieni spektrografem MIRI. Wstępna analiza archiwalnych danych z Teleskopu Webba pokazała, że w dysku wokół planety występują różne molekuły, dokonano wiec głębszych analiz. Ostatecznie stwierdzono istnienie siedmiu rodzajów cząsteczek zawierających węgiel, w tym acetylenu (C2H2) i benzenu (C6H6).
Bogata w węgiel materia mocno różni się pod względem chemicznym od materii dysku wokół samej gwiazdy, w którym występuje woda, ale brakuje węgla. Sugeruje to gwałtowną ewolucję chemiczną, która zaszła w ciągu 2 milionów lat.
W Układzie Słonecznym dysk materii wokół planety był od dawna brany pod uwagę w hipotezach na temat powstania czterech dużych księżyców Jowisza. Musiały one uformować się z płaskiego dysku kilka miliardów lat temu, co ma ślad w położeniu płaszczyzn ich orbit wokół Jowisza. Dwa dalsze z tych księżyców (Ganimedes i Kallisto) są zbudowane w połowie z lodu wodnego, ale prawdopodobnie mają skaliste jądra, być może złożone z węgla lub krzemu.
Będą dalsze obserwacje
Zespół badawczy planuje przeprowadzić więcej obserwacji Teleskopem Webba, dokonując przeglądu podobnych obiektów, aby lepiej zrozumieć fizyczne i chemiczne właściwości dysków wokół młodych planet. Pozwoli to na zwiększenie naszej wiedzy o powstawaniu księżyców wokół planet, w tym kwestii, jak powstały księżyce w naszym systemie planetarnym.
- Głębszy niż na Ziemi. Ocean mógł kryć się na księżycu Urana
- Księżyc rdzewieje przez Ziemię. Naukowcy odkrywają zaskakujący proces
- Kometa C/2025 R3 zbliża się do Ziemi. To będzie wyjątkowe widowisko na niebie
Źródła: PAP/PolskieRadio24.pl/pb