Nagroda Nobla 2025 w dziedzinie medycyny. Oto laureaci

Nagroda Nobla z medycyny. Oto laureaci 2025 roku

W poniedziałek rozpoczął się tydzień ogłaszania nagród Nobla. Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell i Shimon Sakaguchi odkryli, że układ odpornościowy człowieka musi być regulowany lub zaatakuje nasze własne organy.

Badacze zostali wyróżnieni za przełomowe odkrycia w zakresie nabywania tzw. immunotolerancji obwodowej. Dokładniej, odkryli m.in. regulacyjne komórki T, które zapobiegają atakowaniu komórek odpornościowych naszego własnego organizmu. Odkrycie to ma znaczący wpływ na leczenie raka i chorób autoimmunologicznych, może również przyczynić się do większej ilości udanych transplantacji. Jak uzasadnił Komitet Noblowski, tegoroczni laureaci "zidentyfikowali komórki będące strażnikami układu immunologicznego - regulatorowe limfocyty T, dzięki czemu położyli podwaliny dla nowej dziedziny badań".

W 2024 roku laureatami zostali amerykańscy biolodzy Victor Ambros i Gary Ruvkun, których doceniono za "odkrycie mikroRNA i jego roli w regulacji aktywności genów po transkrypcji".

Nagroda Nobla

Nagroda Nobla to złoty medal z wizerunkiem fundatora nagrody, Szweda Alfreda Nobla, oraz kaligrafowany dyplom. Od 2023 roku to także najwyższa w historii kwota pieniężna, 11 milionów koron szwedzkich (ok. 4,2 mln zł).

• Pokojowa Nagroda Nobla 2025. Faworyci ogłoszeni. Trump poza listą?
• Nagroda Nobla. Polacy i jedna z najważniejszych nagród na świecie
• 42 lata temu Lech Wałęsa został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla

Nagroda Nobla z medycyny, fizyki oraz chemii w czasach, gdy Stany Zjednoczone tną fundusze na badania naukowe, staje się ważniejsza niż kiedykolwiek - zauważyła w poniedziałek szwedzka gazeta "Dagens Nyheter". Autorka komentarza przypomina, że nastały mroczne czasy dla nauki na świecie po objęciu rządów w Białym Domu przez Donalda Trumpa. "USA, kraj wiodący na świecie w dziedzinie badań, tną fundusze, zwalniają tysiące naukowców, a także usuwają dane i wstrzymują naukę, jak na przykład badania nad szczepionką mRNA" - podkreśliła.

Nagroda Nobla. Wśród laureatów najliczniejsi są Amerykanie

W 2023 r. Nagrodę Nobla z medycyny za odkrycie mechanizmu wykorzystywanego w szczepionce mRNA przeciwko COVID-19 otrzymali Węgierka Katalin Kariko oraz Amerykanin Drew Weissman, pracujący na Uniwersytecie Pensylwanii. Wśród laureatów nagród Nobla Amerykanie stanowią najliczniej reprezentowaną narodowość, ok. 30 proc. (biorąc pod uwagę miejsce urodzenia w USA). Wielu noblistów z innych krajów pracowało na uniwersytetach w Stanach Zjednoczonych lub przebywało w tym kraju na stypendiach.

Na wystawie w Muzeum Nagrody Nobla w Sztokholmie można dowiedzieć się, że 100 lat temu najwięcej nagrodzonych pochodziło z Niemiec. "Dominacja USA może się zmienić"  uważa ekspert muzeum i autor książki o Noblu Gustav Kaellstrand.

W kolejnych dniach Komitet Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk ogłosi laureatów w dziedzinach: fizyki (wtorek), chemii (środa) i literatury (czwartek), a Norweski Komitet Noblowski poda zwycięzcę Pokojowej Nagrody Nobla (piątek).

Źródła: Nobel Prize/PAP/hjzrmb