Pierwsze takie zdjęcia wybuchu gwiazdy. Naukowcy: to jak przejście do HD

Skutki reakcji termojądrowych na dokładnych zdjęciach

Nowe powstają, gdy obiekty astronomiczne zwane białymi karłami, czyli masy materii o dużej gęstości, swoiści "kosmiczni kanibale", występujący w układzie podwójnym z gwiazdą, wpadają w niekontrolowaną reakcję termojądrową po zassaniu wystarczająco dużo substancji z sąsiadującej gwiazdy. Przejściu z białego karła do nowej towarzyszy nie tylko rozbłysk światła, ale też potężna emisja promieniowania gamma.

Do tej pory nowe jawiły się jako pojedyncze rozbłyski światła. Teraz jednak naukowcy zdobyli dowody, które wskazują, że reakcje termojądrowe na ich powierzchni zachodzą w znacznie bardziej skomplikowany sposób - czytamy w "Nature Astronomy". - Te zdjęcia dają nam bliski wgląd w to, jak materia jest wyrzucana z gwiazdy podczas eksplozji - powiedział dyrektor Centrum Astronomii o Wysokiej Rozdzielczości Kątowej (Center for High Angular Resolution Astronomy - CHARA Array), w którym wykonano zdjęcia, Gail Schaefer z Uniwersytetu Stanu Georgia.

Zobacz: Naukowcy znaleźli olbrzymią kosmiczną autostradę. Ma miliony lat świetlnych

Fotografie powstały przy zastosowaniu interferometrii - innowacyjnej techniki łączenia obrazów światła uchwyconych przez wiele teleskopów. Ta technika została wykorzystana przed kilku laty do wykonania pierwszej fotografii czarnej dziury, a teraz pozwoliła pokazać zdjęcia nowych znacznie wyraźniej niż kiedykolwiek wcześniej.

Opowieść o dwóch gwiazdach

Obiektem zainteresowań naukowców były dwie nowe, które wybuchły w 2021 roku. Jedna z nich, V1674 Herculis rozjaśniła się i przygasła w ciągu zaledwie kilku dni. Wykonane przez naukowców z Georgii fotografie ujawniły jednak dwa prostopadłe strumienie gazu - dowód na to, że do wybuchu doprowadziło wiele oddziałujących strumieni materii.

Druga obserwowana nowa to V1405 Cassiopeiae, która wybuchała znacznie wolniej - przez ponad 50 dni trzymała się swego zewnętrznego kształtu, zanim doszło do wyrzutu gazu. W obu przypadkach emisję promieniowania gamma zarejestrował specjalny teleskop Fermi NASA.

Zobacz: Tajemnicze impulsy spod lodu Antarktydy. Naukowcy nie potrafią ich wyjaśnić

"Zdjęcia eksplodujących nowych nie tylko ujawniają nieoczekiwaną złożoność tych ciał niebieskich, ale także pomagają wyjaśnić pochodzenie potężnych fal uderzeniowych, znanych z wytwarzania promieniowania o wysokiej energii, jak promieniowanie gamma" - czytamy w "Nature Astronomy".

Niezwykłe zdjęcia wybuchających gwiazd. "Jak przejście na wideo HD"

- Te obserwacje pozwalają nam oglądać eksplozję gwiazdy praktycznie w czasie rzeczywistym, co jest bardzo skomplikowane i od dawna uważane za niezwykle trudne - powiedział główny autor badania, profesor fizyki i astronomii na Texas Tech University Elias Aydi. - Zamiast zobaczyć tylko zwykły błysk światła, odkrywamy prawdziwą złożoność tego, jak te eksplozje ewoluują. To jak przejście z ziarnistego czarno-białego zdjęcia na wideo w wysokiej rozdzielczości, HD - dodał ekspert.

• Cukry życia znalezione na asteroidzie. Przełomowe odkrycie NASA
• Bardzo silna eksplozja na Słońcu. Naukowcy wyjaśniają, co nas czeka

- To dopiero początek. Mając więcej takich obserwacji, możemy wreszcie zacząć odpowiadać na pytania o to, jak gwiazdy żyją, jak umierają, i jak oddziałują na otoczenie. Nowe, kiedyś postrzegane jako proste eksplozje, okazują się znacznie bardziej złożone, bogate i fascynujące, niż sobie wyobrażaliśmy - wskazał Gail Schaefer z Uniwersytetu Stanu Georgia cytowany przez "Nature Astronomy"

Źródła: PolskieRadio24.pl/Nature Astronomy/mbl