14 grudnia

1981 - Górnicy żądali zniesienia stanu wojennego i uwolnienia aresztowanych działaczy „Solidarności". Był to najdłuższy podziemny strajk w powojennej historii górnictwa - trwał dwa tygodnie. Protest rozpoczęło dwa tysiące górników. Do końca strajku, 650 metrów pod ziemią, wytrwało ponad tysiąc osób. Spędzili na dole 14 dni, w tym święta Bożego Narodzenia. Strajk zakończył się 28 grudnia. 30 rocznica

1267 - Zmarł Kazimierz I, książę kujawski, łęczycki, sieradzki, syn Konrada Mazowieckiego. Urodził się około 1211 roku.

1503 - Urodził się Nostradamus, właściwe nazwisko Michael de Nostre-Dame, francuski astrolog, lekarz, matematyk i wizjoner, okultysta, doradca królowej Francji, autor księgi proroctw "Centuries astrologiques". Zmarł 2 lipca 1566 roku.

1546 - Urodził się Tycho Brahe, duński astronom, twórca teorii budowy Układu Słonecznego, założyciel obserwatorium astronomicznego Uraniborg. Odkrył dwie nierówności Księżyca, na podstawie własnych obserwacji opracował kompletny katalog położeń 977 gwiazd widocznych gołym okiem z szerokości geograficznej Danii. Zmarł 24 października 1601 roku. 465 rocznica

1658 - Polska kawaleria pod wodzą Stefana Czarnieckiego, posiłkująca wojska duńskie przeciwko Szwedom, przeprawiła się przez cieśninę między Jutlandią a wyspą Alsen. Wydarzenie to Józef Wybicki uwiecznił w polskim hymnie narodowym.

1666 - Urodził się Jerzy Andrzej Helwing, botanik i lekarz, pastor, założyciel doświadczalnego ogrodu aklimatyzacyjnego w Stulichach koło Węgorzewa, do którego sprowadzał rośliny aż z Indii. Zmarł 3 stycznia 1748 roku. 345 rocznica

1788 - Zmarł Philipp Emanuel Bach, kompozytor i pianista, zwany berlińskim lub hamburskim Bachem, drugi syn Jana Sebastiana Bacha. Komponował koncerty oraz muzykę kameralną i wokalno-instrumentalną. Urodził się 8 marca 1714 roku.

1789 - Urodziła się Maria Szymanowska, pianistka i kompozytorka. Koncertowała w Polsce, Niemczech, Anglii, Francji i Rosji. W Petersburgu prowadziła sławny salon artystyczny, w którym gościł Mickiewicz, Puszkin i Glinka. Zmarła 25 lipca 1831 roku.

1799 - Zmarł Jerzy Waszyngton, wódz naczelny w amerykańskiej wojnie o niepodległość i pierwszy prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1789-97, uważany za ojca narodu amerykańskiego. Urodził się 22 lutego 1732 roku.

1828 - W Szkole Podchorążych Artylerii w Warszawie powstała konspiracyjna organizacja niepodległościowa - Sprzysiężenie Podchorążych, kierowana przez podporucznika Piotra Wysockiego.

1831 - W Paryżu, pod kierownictwem Joachima Lelewela, powstał Komitet Narodowy Polski - pierwsza po powstaniu listopadowym demokratyczna organizacja emigracyjna. 180 rocznica

1883 - W Paryżu na emigracji zmarł Ludwik Nabielak, działacz polityczny, poeta, historyk literatury. W Powstaniu Listopadowym dowodził atakiem na Belweder, walczył pod Grochowem, Iganiami i Ostrołęką. Ulica jego imienia jest na warszawskim Mokotowie. Urodził się 16 grudnia 1804 roku.

1886 - Zmarł na gruźlicę, Antoni Wincenty Rutkowski, ogromnie utalentowany kompozytor, pianista i skrzypek. Żył 28 lat, zostawił wiele ciekawych kompozycji, w tym pieśni chóralne i solowe, utwory kameralne, miniatury i wariacje fortepianowe. Był też współautorem z A. Różyckim "Szkoły techniki fortepianowej". Urodził się 21 stycznia 1859 roku. 125 rocznica

1897 - Urodził się Stanisław Ostoja-Chrostowski, malarz i grafik specjalizujący się w drzeworycie, specjalista od grafiki użytkowej - projektował winiety, papiery wartościowe, znaczki pocztowe, telegramy, zaproszenia, kartki świąteczne, programy, menu i tym podobne. Światową sławę przyniosły mu ilustracje do książek oraz ekslibrisy. Profesor i rektor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Zmarł 19 listopada 1947 roku.

1899 - Urodził się Adam Bień, działacz konspiracyjnego Stronnictwa Ludowego "Roch", od 1943 roku minister rządu londyńskiego, jeden z oskarżonych w moskiewskim "procesie szesnastu", autor wspomnień "Bóg wyżej - dom dalej". Zmarł 4 marca 1998 roku.

1901 - Urodził się Kazimierz Michałowski, archeolog, egiptolog, historyk sztuki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, twórca Katedry Archeologii Śródziemnomorskiej, organizator działu sztuki starożytnej w Muzeum Narodowym w Warszawie. Kierownik stacji archeologicznej w Kairze, odkrywca między innymi fresków z Faras, autor wielu prac naukowych i popularnonaukowych: "Jak Grecy tworzyli sztukę", "Nie tylko piramidy". Zmarł 1 stycznia 1981 roku. 110 rocznica

1901 - Urodził się Feliks Stamm, trener kadry narodowej, współtwórca międzynarodowych sukcesów polskiego boksu, wychowawca i trener medalistów olimpijskich, między innymi: Jerzego Kuleja, Józefa Grudnia, Zbigniewa Pietrzykowskiego, Leszka Drogosza, Mariana Kasprzyka. Jako trener siedmiokrotnie uczestniczył w igrzyskach olimpijskich, ponadto 14 razy prowadził Polskę w turniejach o mistrzostwo Europy. Ponad 130 razy stał w narożniku w czasie oficjalnych meczów międzypaństwowych. Zmarł 2 kwietnia 1976 roku. 110 rocznica

1902 - W Warszawie odbyła się inauguracja zajęć w nowym gmachu Instytutu Politechnicznego imienia Mikołaja II.

1906 - W Kilonii Niemcy zwodowali pierwszy okręt podwodny U-1, nazwany "szarym wilkiem" z powodu barwy ochronnej. 95 rocznica

1908 - Urodził się Eugeniusz Lokajski, lekkoatleta, olimpijczyk, fotograf, mistrz Polski w rzucie oszczepem, pięcioboju i dziesięcioboju, żołnierz AK i uczestnik powstania warszawskiego, zajmował się dokumentacją fotograficzną przebiegu walk, oraz zbrodni dokonywanych przez wojska niemieckie, w 1968 roku Jan Łomnicki nakręcił o nim film krótkometrażowy „Gienek”. Zginął 25 września 1944 roku.

1911 - W wyścigu z brytyjską ekspedycją dowodzoną przez Roberta Scotta, norweski podróżnik Roald Amundsen jako pierwszy dotarł do bieguna południowego. 100 rocznica

1911 - Urodził się Jerzy Iwanow-Szajnowicz, polski harcerz, sportowiec, uczestnik greckiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej, agent brytyjskich sił specjalnych. W 1943 roku skazany na śmierć przez hitlerówców. Zginął 4 stycznia 1943, podczas ucieczki z miejsca egzekucji. Odznaczony pośmiertnie Orderem Virtuti Militari. 100 rocznica

1913 - Urodził się Artur Sandauer, filozof, krytyk literacki, publicysta, autor prac z teorii literatury i religioznawstwa, propagator prozy Schultza i Gombrowicza. Zmarł 15 lipca 1989 roku.

1919 - W Warszawie odbył się zjazd 29 organizacji przemysłowych i społeczno-gospodarczych, w czasie którego powołano Centralny Związek Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów, popularnie zwany Lewiatanem.

1920 - Urodził się Clark Terry, amerykański trębacz i śpiewak, w latach 50. grał w orkiestrze Duke'a Ellingtona, w 1965 roku występował w Polsce.

1921 - Urodził się Adam Sarapata, socjolog, popularyzator wiedzy, autor książek „Etyka zawodowa”, „Stabilizacja kadr”. Zmarł 1 czerwca 1999 roku. 90 rocznica

1922 - Urodził się Nikołaj Basow, rosyjski fizyk. W 1964 roku wraz z Charlesem Townesem i Aleksandrem Prochorowem otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za fundamentalne prace w dziedzinie elektroniki kwantowej, które doprowadziły do skonstruowania oscylatorów i wzmacniaczy bazujących na zasadzie działania masera i lasera. Zmarł 1 lipca 2001 roku.

1926 - Zmarł Ludomir Benedyktowicz, leśnik, malarz, uczestnik powstania styczniowego, tworzył pejzaże i obrazy dotyczące powstania: „Nad mogiłą powstańca”, „Podjazd”, „Poranek na wsi”, „Pejzaż”. Wydał kilka tomików wierszy, był też zapalonym szachistą i współorganizatorem Krakowskiego Klubu Szachistów. 85 rocznica

1939 - Zmarł Wacław Niemojowski, marszałek koronny Tymczasowej Rady Stanu, prezes Rady Naczelnej Zjednoczenia Monarchistów Polskich. Urodził się 26 sierpnia 1865 roku.

1939 - Zginął, rozstrzelany przez Niemców, Wojciech Sikora, uczestnik powstania wielkopolskiego i akcji plebiscytowej na Górnym Śląsku, były poseł do Sejmu RP. Urodził się 1 kwietnia 1874 roku.

1946 - Zgromadzenie Ogólne ONZ wyznaczyło Nowy Jork na stałą siedzibę tej organizacji. 65 rocznica

1946 - Urodziła się Jane Birkin, angielska aktorka, piosenkarka, grała między innymi w filmach: „Powiększenie”, "Gdyby Don Juan był kobietą", „L’amour par terre” i „La belle noiseuse”, wykonawczyni piosenki „Je t’aime, moi non plus”, przeboju lat 70. 65 rocznica

1950 - Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło rezolucję o przyznaniu niepodległości narodom i krajom kolonialnym. Kolonializm został uznany za sprzeczny z prawami człowieka.

1950 - Prezydium Rządu uchwaliło budowę metra w Warszawie - 10 stacji miało być oddanych do końca 1956 roku, w październiku 1953 roku uchwałą Prezydium Rządu roboty wstrzymano, zabezpieczono dotychczas wykonane wyrobiska, po raz kolejny do budowy metra przystąpiono dopiero w roku 1983.

1960 - 16 państw Europy Zachodniej oraz Kanada, Stany Zjednoczone i Turcja podpisało w Paryżu konwencję o utworzeniu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Konwencja weszła w życie 30.09.1961 roku.

1966 - Lotnictwo amerykańskie po raz pierwszy dokonało nalotów na przedmieścia Hanoi, zginęło około 100 osób. 45 rocznica

1970 - Rozpoczęły się demonstracje robotnicze na Wybrzeżu, w Gdańsku, Gdyni, Elblągu, Szczecinie i Słupsku, spowodowane podwyżką cen żywności. W walkach z milicją zginęło kilkadziesiąt osób, a ponad tysiąc odniosło obrażenia. Aresztowano blisko 3 tysięcy osób. 22 grudnia w Szczecinie podpisano porozumienie, jednak większość postulatów nie została nigdy spełniona.

1970 - Urodziła się Anna Maria Jopek, piosenkarka jazzowa, pianistka i kompozytorka, producentka nagrań, wydała kilka albumów, między innymi: "Ale jestem", "Szeptem", "Jasnosłyszenie", "Upojenie", "Bosa", jest zdobywczynią 15 płyt złotych i platynowych.

1974 - Zmarł Walter Lippmann, amerykański pisarz, publicysta, socjolog, twórca teorii opinii publicznej. Urodził się w 1889 roku.


1986 - Amerykanie Dirk Rutan i Jean Yeager okrążyli na mini-samolocie „Voyager” glob ziemski bez lądowania i tankowania paliwa. 25 rocznica 1989 - Zmarł Andriej Sacharow, fizyk atomowy, laureat Nagrody Nobla, czołowy opozycjonista radziecki. Urodził się 21 maja 1921 roku. Parlament Europejski przyznaje corocznie nagrodę im. Sacharowa osobom szczególnie zasłużonym na rzecz walki o prawa człowieka.

1990 - Zmarł Friedrich Durrenmatt, szwajcarski pisarz i dramaturg, teoretyk teatru, krytyk społeczeństwa drugiej połowy XX wieku. Jego utwory charakteryzuje groteska, deformacja rzeczywistości i stawianie ważnych pytań moralno-filozoficznych. Autor dramatów: "Romulus Wielki", "Anioł zstąpił do Babilonu", "Wizyta starszej pani", "Fizycy", "Sędzia i jego kat", „Zwłoka”. Urodził się 5 stycznia 1921 roku.

1991 - W Bielsku-Białej odbył się II Nadzwyczajny Zjazd Lekarzy, na którym uchwalono Kodeks Etyki Lekarskiej. 20 rocznica

1992 - Ministrowie spraw zagranicznych państw KBWE (obecnie OBWE) w czasie dwudniowego spotkania w Sztokholmie powołali trybunał do rozsądzania sporów międzynarodowych, mianowali komisarza do spraw mniejszości narodowych oraz podjęli decyzję o wysłaniu misji pokojowych w regiony objęte konfliktami zbrojnymi.

1995 - Prezydenci: Bośni - Alija Izetbegović, Chorwacji - Franjo Tudjman oraz Serbii - Slobodan Miloszewić podpisali w Paryżu dokumenty pokojowe, na mocy których zakończono wojnę w Bośni.

1999 - Stany Zjednoczone przekazały Panamie zarząd nad Kanałem Panamskim. USA sfinansowały budowę kanału w latach 1904 - 1914 i na mocy wieczystej dzierżawy sprawowały zarząd nad strefą kanału do 1999 roku.

2001 - Zmarł Antoni Woryna, żuzlowiec, trener, pierwszy polski medalista indywidualnych mistrzostw świata. Urodził się 15 lutego 1941 roku. 10 rocznica

2001 - Zginął w wypadku Winfried Sebald, niemiecki prozaik, uznawany za jednego z największych pisarzy niemieckich 20. wieku, wykładowca akademicki na University of East Anglia. Autor prac „Czuję. Zawrót głowy”, „Pierścienie Saturna”, „Wyjechali”. Urodził się 18 maja `1944 roku. 10 rocznica

2001 - Na szczycie Rady Europejskiej w Laeken pod Brukselą przyjęto deklarację dotyczącą przyszłości Unii, powołano Konwent Europejski. 10 rocznica

2002 - Na szczycie w Kopenhadze zakończyły się negocjacje między Unią Europejską a dziesięcioma państwami kandydującymi: Cyprem, Czechami, Estonią, Litwą, Łotwą, Maltą, Polską, Słowenią, Słowacją i Węgrami. Unia postanowiła przyjąć do swego grona nowych członków.