Wybitna poetka Wisława Szymborska nie żyje

Posłuchaj

Rusinek: Szymborska zmarła we śnie

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Szymborska wydała ponad 20 książek, wsród nich wiele tomików wierszy, jak: "Pytania zadawane sobie", "Wołanie do Yeti", "Wszelki wypadek", "Dwukropek" oraz "Tutaj" z 2009 roku.

Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH>>>

Jej utwory cieszą się popularnością na całym świecie, zostały przetłumaczone na kilkadziesiąt języków. Pisała też limeryki i jest uważana za twórczynię i propagatorkę takich żartobliwych gatunków literackich, jak: lepieje, moskaliki, odwódki i altruiki.

Twórczość Szymborskiej cechuje precyzja i oszczędność słowa, język potoczny, posługiwanie się ironią i paradoksem, a także treści filozoficzne. Poetka często ukazuje świat z perpektywy codziennych zdarzeń i zwykłych, nawet błahych rzeczy.

W 1996 roku otrzymała nagrodę Nobla, przyznaną, jak napisał Komitet Noblowski: "za poezję, która z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii we fragmentach ludzkiej rzeczywistości". Była Damą Orderu Orła Białego, najwyższego polskiego odznaczenia.

Wisława Szymborska była laureatką wielu prestiżowych wyróżnień m.in., nagrody Polskiego PEN Klubu, nagród - im. Herdera, im. Goethego oraz nagrody Kościelskich. W 2001 roku otrzymała dyplom honorowego członka Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury.

Udzielała się też społecznie, m.in. była pomysłodawczynią przyznawania tytułu Społecznik Roku i założycielką funduszu na ten cel. Przekazała też część Nagrody Nobla na zakup okien do Europejskiego Centrum Przyjaźni Dziecięcej w Świdnicy. Otrzymała wówczas Dziecięcą Nagrodę Serca. Od 1997 roku poetka miała Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa, z którym była związała przez kilkadziesiąt lat.

Dziwne losy Wisławy Szymborskiej

Wisława Szymborska urodziła się 2 lipca 1923 roku na Prowencie, obecnie: Kórnik pod Poznaniem. W 1931 roku zamieszkała w Krakowie. Podczas okupacji na tajnych kompletach zrobiła maturę, a po wojnie studiowała polonistykę i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Debiutowała w 1945 roku w krakowskim "Dzienniku Polskim". W latach 1947-1948 była sekretarzem dwutygodnika oświatowego "Świetlica Krakowska", zajmowała się między innymi, ilustracjami do książek. W 1952 roku ukazał się w Warszawie jej pierwszy tom poezji "Dlatego żyjemy".

Początkowa tworczość poetki była zgodna z wymogami socrealizmu, a nawet zdarzały się jej utwory opiewające stalinizm. W okresie PRL w 1953 roku Wisława Szymborska wraz innymi ludźmi kultury podpisała Rezolucję Związku Literatów Polskich w Krakowie w sprawie procesu krakowskiego. Dokument był poparciem dla komunistycznych władz, które dopuściły się aresztowania księży kurii krakowskiej i skazania ich w sfingowanym procesie pokazowym.

W 1964 roku Szymborska znalazła się wśród sygnatariuszy sfałszowanego przez władze protestu potępiającego Radio Wolna Europa za nagłośnienie Listu 34. Do 1966 roku poetka należała do PZPR. Po usunięciu z partii Leszka Kołakowskiego, oddała legitymację partyjną. Odcięła się też od swojej wcześniejszej twórczości.

Jeszcze w 1957 roku Szymborska nawiązała kontakty z paryską "Kulturą" i Jerzym Giedroyciem. W 1975 roku podpisała list 59, w którym czołowi polscy intelektualiści protestowali przeciwko zmianom w konstytucji, wprowadzającym zapis o kierowniczej roli PZPR i wiecznym sojuszu ze Związkiem Radzieckim. 

Szymborska wpółpracowała też z opozycją demokratyczną. W latach 1981-1983 należała do zespołu redakcyjnego wydawanego w drugim obiegu miesięcznika "Pismo". W latach 80. współpracowała z podziemnym czasopismem "Arka" oraz z paryską "Kulturą". W 1988 roku współzakładała Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Od 1996 roku była członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.

IAR,kk