Gdy kryminał przecina sport. Literacka historia przestępczego futbolu

Na kilkanaście godzin przed startem Euro 2024 Grzegorz Kalinowski w towarzystwie Mariusza Czubaja i Dominika Panka zapraszają na opowieść o najważniejszych książkach i filmach o futbolu, zwłaszcza o jego ciemnej, przestępczej stronie. Pojawiają się więc "Do przerwy 0:1", "Środkowy napastnik zginie o zmierzchu", "Wojny niebieskie" i dużo więcej. Punktem wyjścia są jednak wątki kryminalne i korupcyjne.

- Obawiam się, że zawsze znajdą się takie tematy, które będą poruszane zarówno przez twórców filmowych i autorów książek oraz dziennikarzy. O ile nie martwi mnie to, że takimi tematami zajmują się pisarze i reżyserowie, to martwi mnie, że zajmują się tym dziennikarze śledczy. To jest podstawowy problem - że co rusz powstają materiały dotyczące patologii w sporcie, nie tylko piłce nożnej - powiedział w Polskim Radiu 24 autor bloga o korupcji w piłce nożnej, dziennikarz Polskiego Radia Dominik Panek. 

- Tam, gdzie są duże pieniądze, gdzie są duże pokusy, gdzie pojawia się relacja zblatowania z polityką i rozmaitymi innymi historiami, tam nie da się tego uniknąć - dodawał antropolog i pisarz Mariusz Czubaj. Zaznaczył, że afery toczące piłkarski i - szerzej - sportowy świat nie są niczym nadzwyczajnym. - Nie jesteśmy [jako Polacy - red.] wyjątkowi. Może nie jesteśmy zbyt finezyjni na tle świata - dodawał. 

Futbol spotyka kryminał

Goście audycji "Więcej niż kryminał" wspominali także przykłady historii korupcyjnych w piłce nożnej, które ich zdaniem nadają się na film. Grzegorz Kalinowski opisywał mecz Śląska Wrocław z Wisłą Kraków w ostatniej kolejne ligowej sezonu 1981/1982, w którym wrocławianie legalnie zapłacili krakowianom za wygranie meczu, ale zostali przelicytowani przez łodzian z Widzewa, którzy namówili "Wiślaków" na oszukanie kolegów z Wrocławia. 

- W tamtych latach to nie było przestępstwem, stało się nim dopiero w 2003 roku - zaznaczył Dominik Panek. Stwierdził też, że tamci kopacze "nie ponieśli konsekwencji". - Może dlatego, że wtedy to było powszechne. Czemu więc mamy karać tych, jak się okaże że ci kupowali, inni sprzedawali, bo ktoś chciał zostać mistrzem, ktoś chciał się utrzymać, a ktoś awansować. To wtedy było tak powszechne, że trudno było nad tym zapanować dyscyplinarnie - dodał. - W tamtych czasach, im silniejszy resort był opiekunem danego klubu, tym większe miał on szanse na zdobycie tytułu - zaznaczył. 

Mariusz Czubaj przyznał, że jest zmrożony pojawiającymi się w mediach informacjami o związkach grupy ultrasów z - jak się wyraził - "wschodnim przyjacielem". - Przyznam szczerze, że nie wiem do końca, co o tym myśleć. Z jednej strony wydaje się to sytuacją mrożącą krew w żyłach, z drugiej - dość prawdopodobną, z trzeciej - wszystko jest na zasadzie wypuszczonych baloników, ale wydaje się, że nic z tego na razie nie wynikło. Włos mi się jeży, jeśliby to okazało się prawdą - wskazał.

Kultowa książka o sporcie

Goście Polskiego Radia 24 wspominali też powieść "Do przerwy 0:1" Adama Bahdaja. - Mnie zawsze zdumiewało to, jak to się stało, że to wszystko przeszło w tej książce. Nie jest to szczególnie zacny obraz socjalistycznej ojczyzny. Chyba jedynym, co powoduje, że to wszystko się zmieściło jest to, że "jasna strona" wygrywa, że "chłopcy" nie dają się sprowadzić na złą drogę, a wręcz przeciwnie - stają się prawymi ludźmi - oceniał Mariusz Czubaj. 

- Do nas, starszych wiekiem, należy pokazywanie dzieciakom filmów sprzed lat. Jeśli my im ich nie pokażemy, to oni ich nie zobaczą, bo nikt im ich nie poleci. Pokazałem swojemu 11-letniemu synowi "Do przerwy 0:1". Nie był zachwycony, ale warto o tym pamiętać, zachęcać i przypominać - podkreślał Dominik Panek. 

Czytaj także: 

• "Zwierzęta łowne": troska, egoizm i sekrety w nowym kryminale Anny Mazurek
• Agnieszka Graca: lubię mroczne i brudne lokalizacje dla moich opowieści

Posłuchaj

Mariusz Czubaj i Dominik Panek gośćmi Grzegorza Kalinowskiego (Więcej niż kryminał) 54:02

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Europejski turniej piłkarski Euro 2024 startuje w piątek 14 czerwca. Finał imprezy zaplanowano miesiąc później. W zawodach uczestniczą 24 drużyny. 

Więcej w nagraniu. 

Zachęcamy także do wysłuchania innych odcinków audycji "Więcej niż kryminał": 

***

Audycja: Więcej niż kryminał

Prowadzący: Grzegorz Kalinowski

Goście: Mariusz Czubaj (antropolog, pisarz), Dominik Panek (dziennikarz Polskiego Radia, autor bloga "Piłkarska mafia")

Data emisji: 13.06.2024

Godzina emisji: 22.06

Polskie Radio 24/ mbl