35. rocznica wybuchu Sierpnia ‘80

Posłuchaj

13.08.15 Dr Tadeusz Ruzikowski: „Podczas strajku 14 sierpnia ważyły się losy Wolnych Związków Zawodowych (…)”.

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Bezpośrednim impulsem do fali strajków w lecie 1980 roku było wprowadzenie podwyżki cen żywności. Reakcja robotników była natychmiastowa. Przez kraj przetoczyła się fala strajków, ale to ten rozpoczęty 14 sierpnia w Stoczni Gdańskiej im. Lenina doprowadził do nieprzewidywanych przez nikogo konsekwencji.

Oburzona zwolnieniem z zakładu Anny Walentynowicz, działaczki Wolnych Związków Zawodowych, załoga stoczni przerwała pracę. Komitet strajkowy, na którego czele stanął Lech Wałęsa, sformułował trzy postulaty – przywrócenie zwolnionych do pracy, podwyżka płac i zasiłków, a także upamiętnienie stoczniowców poległych w Grudniu 1970 roku.

– Na początku nic nie zapowiadało, że strajk będzie miał tak daleko posunięte konsekwencje. Robotnicy ograniczali się do trzech postulatów, które zostały w gruncie rzeczy spełnione. Strajk wygasał, ale wówczas ogłoszono strajk solidarnościowy z innymi zakładami. Właśnie wtedy sformułowano 21 postulatów będących symbolem Sierpnia ’80 – powiedział Michał Szukała.     

– Szereg postulatów udało się spełnić, przy czym najważniejszy był ten dotyczący utworzenia Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych „Solidarność”. Był to wyłom w systemie, gdzie dominować miała partia komunistyczna. Było to śmiertelne zagrożenie dla panującego ustroju i władz – dodał dr Tadeusz Ruzikowski.

Natomiast prof. Jerzy Eisler z Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie zwrócił uwagę, że strajki w sierpniu roku 1980 miały charakter kroczący i przenosiły się z jednego miasta do kolejnego.

– Jeden zakład zaczynał i kończył strajk, który potem przenosił się do kolejnego zakładu. W pewnym momencie strajk miał wymiar generalnego i regionalnego. Władze zaczęły od razu reagować na postulaty ekonomiczne, żeby nie dopuścić do sytuacji pojawienia się postulatów politycznych – mówił historyk IPN.    

Polskie Radio 24/gm/mr