UE – Rosja: rywalizacja czy współpraca?

Na szczycie UE w Kolonii 4 czerwca 1999 r. ustalono pierwszą w historii wspólną strategię. W 2002 r. kontakty między Unią a Rosją dotyczyły głównie polityki nadgranicznej. W związku ze zbliżającym się własnym rozszerzeniem, UE mając w perspektywie sąsiedztwo z Rosją, domagała się wprowadzenia obowiązku posiadania paszportów przez obywateli Rosji przy przekraczaniu unijnej granicy. W 2010 r. zainicjowano Partnerstwo dla Modernizacji. W 2011 r. zainicjowano rozwój dwustronnej współpracy w ramach Obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, co doprowadzić ma do liberalizacji reżimu wizowego. Również w tym roku miał miejsce kolejny szczyt Unia – Rosja. Jak z tego wynika współpraca  tych dwóch gigantów europejskiej/światowej sceny istnieje i to w wielu dziedzinach, choć czasem bardzo iskrzy.

- Rywalizacja i współpraca między Unią Europejską i Federacją Rosyjską przebiega z różnym nasileniem. Od momentu podpisania porozumienia w 1994 roku, Unia angażowała się by pozyskać Rosję dla własnych interesów. Po roku 2000 widać wyraźnie, że Rosja realizuje odmienną politykę i dziś widać często ze strony tony pouczania, pretensji czy kontestacji tego, co Unia proponuje. W latach 90. było to nie do pomyślenia – przypomniał w PR24 prof. Józef Tymanowski, specjalista ds. wschodnich z Katedry Europeistyki UW.

Nie oznacza to, że stosunki między Rosją a Unią się pogarszają. Gość PR24 przypomniał, że Rosja po 1991 była w fatalnej sytuacji, a pewne przesłanki świadczyły, że może się rozpaść.

– Gdyby tak się stało, byłby to obszar destabilizacji, dlatego Zachód był bardzo zainteresowany wspomaganiem stabilności Federacji Rosyjskiej. Polityka Jelcyna nie sprawdziła się dla interesu narodowego. Rosja po 2000 roku inaczej widzi swoją politykę. Gdy do władzy doszedł Władimir Putin, sformułował nową koncepcję kształtowania polityki. Została ona określona w 2008 i 2012 roku – powiedział prof. Tymanowski.

Głównym celem rosyjskiej polityki jest odbudowa pozycji mocarstwowości. Na płaszczyźnie ekonomicznej Unia ma przewagę nad Rosją ale w sensie politycznym Rosja jako członek Rady Bezpieczeństwa skutecznie oddziałuje na środowisko międzynarodowe.

 - Znaczenie Rosji na obszarze postsowieckim zaczyna rosnąć. Po 2000 roku zaczęły się kształtować nowe struktury polityczne, gospodarcze, wojskowe, które mają zagospodarować przestrzeń byłego Związku Radzieckiego. I to jest punkt rywalizacji między Unią a Rosją. Unia chciałaby nasz system wartości oparty na demokracji, pluralizmie politycznym był przekazywany na obszar Europy Wschodniej. Rosja ma natomiast inne zasady, inaczej interpretuje się tam prawa człowieka i wolność, niż my to czynimy w Europie – podsumował Gość PR24.

PR24/JG