Budowa Kanału Białomorskiego - literaci w służbie sowieckiej propagandy
2018-07-21, 15:00
Gorki, Jasieński, Katajew, Tołstoj i 116 innych najbardziej uznanych pisarzy w Związku Sowieckim wyruszyło w sierpniu 1933 roku na niesławny spływ po Kanale Białomorskim. Efektem wyprawy była książka, którą stworzyło 36 jej uczestników. Co to za dzieło? Czym jest Kanał Białomorski? Dlaczego udział w tym przedsięwzięciu był plamą na honorze sowieckich pisarzy? W audycji "Między Kropkami" mówił o tym pisarz Marian Sworzeń.
Posłuchaj
Kanał Białomorski to zbudowana w latach 1931–1933 przez więźniów obozów koncentracyjnych Gułag droga wodna łącząca Morze Bałtyckie z Morzem Białym. Przy jego powstawaniu pracowało ok. 170 tys. skazańców, z których nawet 50 tys. mogło ponieść śmierć. Był to przykład wykorzystania niewolniczej pracy więźniów w Związku Sowieckim.
W sierpniu 1933 roku 120 pisarzy udało się na spływ po kanale zorganizowany przez policję polityczną. 36 z nich napisało książkę "Historia budowy Kanału Białomorskiego", będącą pochwałą budowniczych przeprawy.
– Układy polityczne, towarzyskie i osobiste preferencje Gorkiego złożyły się na to, że akurat tych 36 pisarzy zostało oddelegowanych do napisania książki. Przyznali, że pracowali w stachanowskim tempie po to, by zdążyć na wiosnę 1934 r, gdy miał odbyć się zjazd partii oraz pierwsze spotkanie Związku Pisarzy – dodał Marian Sworzeń.
Marian Sworzeń, autor książki "Czarna Ikona - Biełomor: Kanał Białomorski. Dzieje. Ludzie. Słowa", odszukał w źródłach niemal wszystkich uczestników niesławnego rejsu i skrupulatnie spisał ich personalia, przeciwdziałając w ten sposób widocznej tendencji do zacierania śladów tamtej wyprawy w zbiorowej pamięci.
Audycję "Między Kropkami" prowadziła Weronika Wakulska.
Polskie Radio 24/db
-----------------------