Marian Bernaciak ps. Orlik. Polskę stawiał ponad życie
2019-03-25, 20:45
– Fantazja, odwaga i wręcz bezczelność charakteryzowały działania partyzantów dowodzonych przez "Orlika" – powiedział dr Patryk Pleskot, historyk z Instytutu Pamięci Narodowej. W audycji "Historia na dziś" szlak bojowy jednego z Wyklętych, który dla walki o Polskę poświecił życie.
Posłuchaj
Marian Bernaciak urodził się w 1917 r. w Zalesiu k. Ryk na Lubelszczyźnie. Przed wybuchem wojny ukończył gimnazjum w Puławach i odbył roczną obowiązkową służbę wojskową w Zambrowie w Mazowieckiej Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii. Wyszedł z niej jako plutonowy podchorąży.
Był uczestnikiem wojny obronnej w 1939 roku. Podczas obrony Włodzimierza Wołyńskiego dostał się do sowieckiej niewoli. – To ważny punkt w opowieści o losach "Orlika". Kilka tygodni po zatrzymaniu udało mu się zbiec. Gdyby nie zdecydował się na ucieczkę, to mógłby trafić do jednego z obozów jenieckich, w których osadzeni znaleźli swój tragiczny finał w katyńskich lasach – przypomniał dr Patryk Pleskot.
W działalność konspiracyjną Marian Bernaciak zaangażował się zaraz po powrocie w rodzinne strony. Najpierw należał do Związku Walki Zbrojnej, a następnie był członkiem Armii Krajowej, gdzie pełnił funkcję szefa Kierownictwa Dywersji w jednym z podobwodów w regionie Dęblin-Ryki.
– Starał się jednocześnie funkcjonować w normalnym życiu. W Rykach i Dęblinie prowadził księgarnię i drukarnię. To doświadczenie przydało mu się w późniejszym rozpowszechnianiu rozmaitych ulotek i odezw – wskazał dr Pleskot.
Walka nie tylko z Sowietami
Zanim jednak Bernaciak zaangażował się w walkę z komunistyczną machiną, stawiał czoła nazistom. Utworzył oddział partyzancki, który funkcjonował od jesieni 1943 roku aż do końca niemieckiej okupacji. Dr Patryk Pleskot zaznaczył, że "Orlik" miał na tym polu wiele sukcesów i akcji bojowych. – Historycy doliczają się ok. 20 takich czynów. Największym osiągnięciem, realizowanym w ramach akcji "Burza", było samodzielne zajęcie w lipcu 1944 roku miasta Ryki – podkreślił historyk.
Marian Bernaciak był poszukiwany przez gestapo, a w czasie okupacji sowieckiej przez NKWD. Z tego względu musiał się ukrywać. W marcu 1945 roku, obserwując poczynania nowego zaborcy, postanowił odtworzyć swój oddział. Wszedł w skład Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Został dowódcą partyzantów w rejonie Puław. Jak przyznał dr Patryk Pleskot, ugrupowanie "Orlika" było jedną z największych i najskuteczniejszych formacji antykomunistycznych na Lubelszczyźnie.
Życie poświęcone Ojczyźnie
"Orlik" zginął 24 czerwca 1946 roku we wsi Piotrówek w woj. mazowieckim po walce z Korpusem Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Dwukrotnie go postrzelono w wyniku czego zdecydował się na odebranie sobie życia.
– Był to kolejny młody chłopak, który zginął w starciu z totalitaryzmem wprowadzanym w Polsce po drugiej wojnie światowej przez Sowietów. W chwili śmierci miał 29 lat – dodał dr Patryk Pleskot.
Audycję "Historia na dziś" prowadził Tadeusz Płużański.
Polskie Radio 24/db
------------------------------------