"W 1918 r. Polacy potrafili się zjednoczyć". Prof. Kruszyński o odzyskaniu niepodległości
2021-11-11, 17:37
- Wydarzenia z roku 1918 to synonim mądrości Polaków, którzy potrafili się porozumieć ponad podziałami. Były różne opcje polityczne, inaczej patrzono na drogę dochodzenia do niepodległości, ale w tym wszystkim było poczucie dziejowej chwili - powiedział w Polskim Radiu 24 historyk IPN prof. Marcin Kruszyński. Gościem audycji był także prof. Janusz Odziemkowski, historyk z UKSW.
Po 123 latach niewoli 11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość. - To na pewno wyjątkowy dzień. Wspominając i patrząc na historię Polski to chyba jeden z najpiękniejszych. Niełatwo jest niestety znaleźć w naszej przeszłości takie momenty, które totalnie, globalnie łączą ludzi. 11 listopada i wydarzenia z roku 1918 to synonim mądrości Polaków, którzy potrafili się porozumieć ponad podziałami - powiedział w Polskim Radiu 24 prof. Marcin Kruszyński.
Powiązany Artykuł
Święto Niepodległości. Prof. Skibiński: odzyskiwanie wolności trwało kilka pokoleń
- Były różne opcje polityczne, inaczej patrzono na drogę dochodzenia do niepodległości, ale w tym wszystkim było poczucie dziejowej chwili, dziejowej potrzeby oraz umiejętność łączenia się ponad podziałami - dodał profesor.
Podkreślił, że przyszła niepodległa Polska miała być przede wszystkim krajem demokratycznym. - Józef Piłsudski od roku 1893, kiedy wkroczył na ścieżkę polityczną, wiedział, że będzie to Polska niepodległa i demokratyczna. Pojawiało się tylko pytanie, w jakiej konstelacji geopolitycznej będzie funkcjonowała. Tu była ta rozbieżność początku wieku XX - wyjaśniał gość PR24.
- I Józef Piłsudski, i Roman Dmowski sytuowali zewnętrznego partnera po różnych stronach politycznej barykady. Piłsudski stawiał oczywiście na Austro-Węgry, a Roman Dmowski na Rosję. Ale jeden i drugi tych partnerów traktowali instrumentalnie. Chcieli wykorzystać zaborcze mocarstwa, żeby tę niepodległość wykrzyczeć, ogłosić i zdobyć. Clou tego wszystkiego było wykorzystanie konfliktu, który się narodził pod koniec wieku XIX. Zaborcy pokłócili się ze sobą - zaznaczył prof. Marcin Kruszyński.
Posłuchaj
Prof. Janusz Odziemkowski z kolei podkreślił, że wiele osobowości, które swoją działalnością przyczyniły się do odzyskania niepodległości, to udzie, którzy się nawzajem uzupełniali.
- To nie były czasy napoleońskie - że jeden człowiek mógł rządzić wszystkim. Trzeba było mieć dobrych współpracowników, ludzi wspierających ideę niepodległości - powiedział profesor.
- Czasem mówiono, że niepodległość Polski to Boży cud. W roku 1914 i 1915 nikt o Polsce nie mówił. I chociaż Paderewski zabiegał o tę niepodległość, niewielu go słuchało. Choć wielu ówczesnych polityków nawet Polsce współczuło. Ale Polska suwerenna nie była wtedy nikomu potrzebna - dodał historyk.
- Aby w tamtym czasie mówić o wolnej Polsce, trzeba było mieć naprawdę ogromnie dużo optymizmu i niezłomną wiarę w to, że ona może powstać - stwierdził.
Więcej w nagraniu.
***
Audycja: "Rozmowa PR24"
Prowadzący: Adrian Klarenbach
Goście: prof. Janusz Odziemkowski (historyk, UKSW), prof. Marcin Kruszyński (historyk, IPN)
Data emisji: 11.11.2021
Godzina emisji: 16.35
bartos