"Święto Polaków i Polek". Magdalena Gawin o rocznicy uchwalenia dekretu o ordynacji wyborczej
2020-11-28, 11:45
- Rewolucyjność tego projektu polegała na tym, że i kobiety i mężczyźni poszli do urn wyborczych - tak o dekrecie o ordynacji wyborczej sprzed ponad stu lat, w Polskim Radiu 24, mówiła prof. Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego.
28 listopada 1918 r. Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wydał dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego. Według tego prawa, odbyły się następnie wybory do pierwszego organu ustawodawczego państwa, które właśnie odzyskało niepodległość, organu będącego zarazem konstytuantą. W 1921 r. uchwalono konstytucję, zwaną marcową.
"Święto Polaków i Polek"
- Ten dekret nie oznaczał tylko, że kobiety są obywatelkami państwa, ale oznaczał, iż i kobiety i mężczyźni mogą brać udział w głosowaniu i być wybierani. To było nowe, bo chodziło o zabór rosyjski, w którym nie było praw obywatelskich. Mamy zatem święto wszystkich Polaków i Polek - powiedziała profesor.
Powiązany Artykuł
Kobiety w polityce II RP. "Były dobrze wykształcone, realizowały misję"
Nieprzypadkowy jest związek czasowy uznania politycznej równości płci z pierwszą wojną światową. W czasie jej trwania, gdy miliony mężczyzn znalazło się w okopach, kobiety zajęły ich miejsce w gospodarce i życiu społecznym. Skoro podjęły powszechnie tę odpowiedzialność, straciło uzasadnienie ugruntowane przeświadczenie, że miejsce kobiety jest jedynie w domu i przy rodzinie.
Przez całe XIX stulecie mężczyźni uczestniczyli w walce o odzyskanie niepodległości. W tym czasie na barki kobiet spadły liczne zajęcia uważane za typowo męskie. W dodatku to na kobietach spoczywało zadanie wychowania patriotycznego młodych pokoleń, których ojcowie pochłonięci byli walką, prześladowani, zabijani. Temu też można przypisać, że prekursorska decyzja naczelnika państwa nie spotkała się ze sprzeciwem żadnej siły politycznej.
"Na równi z Niemkami"
- Przypominam, że we Francji, kobiety prawo wyborcze otrzymały dopiero w 1944 rok o co długo wcześniej toczyły się konflikty. W Szwajcarii stało się to dopiero w latach 70-tych, a my dostałyśmy prawa wyborcze już w 1918 r. czyli na równi z Niemkami i Austriaczkami. Dlaczego? Chodziło o model państwa i jego postęp społeczny - przypomniała Magdalena Gawin.
Posłuchaj
Audycja: "Temat dnia/Gość PR24"
Prowadzący: Krzysztof Grzybowski
Gość: prof. Magdalena Gawin (wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego)
Data emisji: 28.11.2020
Godzina: 11.18