"Zadziwiająco skuteczny". Gen. Kowalski o polskim wywiadzie wojskowym w 1920 roku
2022-08-15, 11:35
- Biuro Szyfrów w lipcu i sierpniu 1920 r., w najbardziej gorącym momencie wojny, przekazywało od 400 do 500 rozszyfrowanych depesz, które pozwalały marszałkowi Piłsudskiemu bardzo mądrze analizować to, co dzieje się na froncie - mówił w Polskim radiu 24 gen. Andrzej Kowalski, były szef Służby Wywiadu Wojskowego.
Bitwa Warszawska zwana też "Cudem nad Wisłą" toczyła się w dniach od 13 do 25 sierpnia 1920 roku. Decydujące dla wyniku całego starcia walki pod Ossowem i Radzyminem trwały pomiędzy 13 a 16 sierpnia i zakończyły się dla Polaków zwycięstwem - wojska bolszewickiej Rosji zostały zmuszone do ucieczki i ostatecznie pokonane.
Bohaterska obrona Warszawy i całej Polski byłaby znacznie trudniejsza, gdyby nie fantastyczne dokonania polskiego wywiadu wojskowego. Deszyfracja depesz sowieckich oraz informacje siatki agentów Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w ogromnym stopniu zdecydowały o przebiegu kampanii.
"Połączenie doświadczeń"
Gen. Andrzej Kowalski zwracał uwagę na szczególny moment, w jakim w 1920 r. znalazły się polskie służby wywiadowcze. - Wtedy uzyskaliśmy wielką szansę przewagi nad Rosją, wykorzystując to, że nasi oficerowi byli właściwie częścią armii carskiej. Porucznik Kowalewski, który złamał szyfr rosyjski, służył w armii carskiej, był oficerem łączności odpowiedzialnym za szyfrowanie i deszyfrowanie depesz rosyjskich. Zmobilizowany siłą do armii carskiej uzyskał tam doświadczenie, które później wykorzystał - przypominał.
- To modelowy przykład pokazujący, jak na korzyść polskiej armii zadziałało to, że mieliśmy oficerów, którzy byli biegli w języku rosyjskim i znali tamtejsze metody łączności. Inni mieli doświadczenie armii austriackiej i systemu działania tamtejszych, stojących na bardzo wysokim poziomie, służb. Dzięki takiemu połączeniu doświadczeń z różnych zaborów wytworzyliśmy coś, co było w swojej skuteczności zadziwiające na tamte lata - dodał.
Gość audycji podkreślał znaczenie informacji przekazywanych przez wywiad. - Dzięki tym depeszom Piłsudski rozumiał, że cały impet uderzenia jest skierowany na północ od linii Bugu, że cztery armie rosyjskie nie będą przekierowane w kierunku popołudniowym - są tak ustawione w uderzeniu na Warszawę, że mają odsłaniać południowe skrzydło i można bez problemu wyprowadzić uderzenie znad Wieprza. To wielka zasługa polskich służb wywiadowczych tamtego czasu - ocenił.
Posłuchaj
14 sierpnia 1920 roku rozpoczęły się działania zaczepne znad Wkry 5 Armii generała Władysława Sikorskiego. Pod Ossowem, podczas udzielania ostatniej posługi ciężko rannemu żołnierzowi, zginął ksiądz Ignacy Skorupka. Z kolei 15 sierpnia nastąpiło kontruderzenie oddziałów generała Lucjana Żeligowskiego, po którym odbito z rąk sowieckich Radzymin.
Bitwa Warszawska zadecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę i przekreśliła plany rozprzestrzenienia komunizmu na Europę Zachodnią, uznawana jest za "18. decydującą bitwę w historii świata".
Więcej w nagraniu.
***
Audycja: Temat dnia / Gość PR24
Prowadzący: Rafał Dudkiewicz
Gość: gen. Andrzej Kowalski
Data emisji: 15.08.2022
Godzina emisji: 10.06
PR24/ka