"Siatka Witolda". Jak komuniści próbowali rozpracować rotmistrza Pileckiego?
2023-05-27, 21:50
W Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL zaprezentowano publikację "Siatka Witolda" zawierającą wybór dokumentów z archiwum komunistycznej bezpieki. Dotyczą one rozpracowania, śledztwa i procesu grupy rotmistrza Witolda Pileckiego nazywanej "siatką Witolda". Mówił o tym w Polskim Radiu 24 dyrektor warszawskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej historyk dr Tomasz Łabuszewski.
"Siatka Witolda" - to po raz pierwszy w historii udostępnione dokumenty, w takiej skali i liczbie dotyczące działalności, śledztwa oraz procesu grupy rotmistrza Pileckiego.
W 1947 r. rotmistrz został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Był torturowany i oskarżony o działalność wywiadowczą na rzecz rządu RP na emigracji. 3 marca 1948 r. przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces tzw. grupy Witolda. Rotmistrz Pilecki został oskarżony o: nielegalne przekroczenie granicy, posługiwanie się fałszywymi dokumentami, brak rejestracji w Rejonowej Komendzie Uzupełnień, nielegalne posiadanie broni palnej, prowadzenie działalności szpiegowskiej na rzecz obcych mocarstw oraz przygotowywanie zamachu na grupę dygnitarzy MBP. Zarzut o przygotowywanie zamachu Pilecki stanowczo odrzucił, działania wywiadowcze uznał zaś za działalność informacyjną na rzecz 2 Korpusu, za którego oficera wciąż się uważał.
Jak wskazywał dr Tomasz Łabuszewski do wykrycia i rozpracowania siatki wywiadowczej zorganizowanej przez Witolda Pileckiego przyczynili się w różnym stopniu agenci UB – Stanisław Leszek Kuchciński vel Stanisław Żakowski "Bigiel", "Podkowa", "Brzeszczot", Kazimierz Czarnocki TW "Zieliński" i kpt. Wacław Alchimowicz "Andrzej", których działania (w tym prowokacyjne) doprowadziły do aresztowania rotmistrza i jego współpracowników. - Bezpieka w ciągu całego, ok. rocznego, brutalnego śledztwa na Rakowieckiej nie była w stanie wydobyć informacji o innych osobach współpracujących z grupą rotmistrza. Rotmistrz celowo kierował podejrzenia przede wszystkim na siebie i na pozostałych aresztowanych, bo UB przez wiele tygodni ich rozpracowywała. A do szeroko pojętej siatki Witolda należało ok. 100 osób. Dzięki niezłomności trzonu siatki Witolda nie zostali aresztowani - tłumaczył historyk.
[POSŁUCHAJ] Szlakiem Pileckiego - podcast Polskiego Radia
Witold Pilecki był rotmistrzem Kawalerii Wojska Polskiego i żołnierzem Armii Krajowej. Dobrowolnie dał się aresztować niemieckiemu okupantowi i trafił do obozu Auschwitz, skąd uciekł w nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 roku. W trakcie pobytu zbierał i przekazywał materiały wywiadowcze przez wypuszczanych na wolność więźniów, jak również zorganizował tamtejszy ruch oporu. Po ucieczce służył w oddziale III Kedywu KG AK (m.in. jako zastępca dowódcy Brygady Informacyjno-Wywiadowczej) i brał udział w Powstaniu Warszawskim. Początkowo walczył jako zwykły strzelec w kompanii "Warszawianka", później dowodził jednym z oddziałów zgrupowania Chrobry II, w tzw. Reducie Witolda.
Zobacz serwis specjalny:
Witold Pilecki został zamordowany 75 lat temu 25 maja 1948 roku w więzieniu mokotowskim w Warszawie, o godz. 21.30 – strzałem w tył głowy. W dniu rocznicy jego egzekucji, obchodzimy Międzynarodowy Dzień Bohaterów Walki z Totalitaryzmem.
Posłuchaj
Więcej w nagraniu.
***
Audycja: Temat dnia/Gość PR24
Prowadzący: Tadeusz Płużański
Gość: dr Tomasz Łabuszewski (historyk IPN)
Data emisji: 27.05.2023
Godzina emisji: 16.35
PR24/jt