Związki Romana Dmowskiego z rodziną Lutosławskich
W dworze Drozdowo należącym do rodziny Lutosławskich ostatnie miesiące życia spędził Roman Dmowski. O historii ruchów niepodległościowych na ziemi łomżyńskiej mówili goście audycji Słowem Niepodległa: Marcin Rydzewski, Tomasz Szymański, Anna Archacka (Muzeum Przyrody w Drozdowie), Czesław Rybicki (Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe) oraz Sławomir Zgrzywa (historyk).
2018-07-15, 13:15
Posłuchaj
Audycja Słowem Niepodległa gościła w Muzeum Przyrody w Drozdowie - powołanym w 1984 roku jako Muzeum Przyrodnicze. Muzeum mieści się w zabytkowym dworze ziemiańskim – dawnej siedzibie rodu Lutosławskich.
Kontakty Romana Dmowskiego z rodziną Lutosławskich sięgają początku wieku, kiedy to profesor filozofii Wincenty Lutosławski ze swoją żoną, Sofityną Perez Eguia y Casanova Lutosławską, poetką hiszpańską, poznał Dmowskiego w domu przyjaciół Zygmunta i Gabrieli Balickich, popularnej pary działaczy narodowych w Krakowie, w Domu na Groblach. Spotykała się tam śmietanka towarzyska miasta, bywali Józef Mehoffer, Leon Wyczółkowski, Włodzimierz Tetmajer, Stanisław Wyspiański. Od tego czasu Dmowski stał się częstym gościem w domu rodziny Wincentego i Sofii Lutosławskich.
- Przyjmowane jest za pewnik wśród badaczy polskiej literatury, że to właśnie pod wpływem rozmów z Romanem Dmowskim z towarzystwem u profesorostwa Lutosławskich narodziła się myśl i główna idea sztuki "Wyzwolenie" Stanisława Wyspiańskiego. W dziele tym skonfrontowane są dwa typy polskiego patriotyzmu: romantycznego, z wyjściem do nowego typu idei, który Dmowski charakteryzował w "Myślach nowoczesnego Polaka", stawiającego odważne cele na przyszłość, akcentującego "wolę mocy" i stworzenie silnej tożsamości patriotycznej - mówił Tomasz Szymański. Gość audycji opowiadał o tradycjach niepodległościowych regionu: - Najsilniejsze tendencje niepodległościowe na ziemi łomżyńskiej na przełomie wieków były realizowane przez stronnictwa narodowe. Drozdowo jest tego przykładem, większość rodziny była z tym ruchem związana. Ale i socjaliści, zwłaszcza w okresie strajku szkolnego 1905 roku rozwijali swoją działalność, zdobywając w szybkim tempie zwolenników, to z ich szeregów powstało później Polska Organizacja Wojskowa - relacjonował.
- Polska Organizacja Wojskowa powstała na ziemi łomżyńskiej w 1914. W marcu 1917 organizacja zrzeszała 520 członków, struktury POW były praktycznie w każdej wiosce. Jej członkowie zajmowali się m.in. wywiadem, prowadzili też pocztę niezależną od cenzury niemieckiej. W 1918 roku wszyscy wzięli udział w działaniach niepodległościowych - podkreślał Czesław Rybicki.
REKLAMA
Roman Dmowski zmarł 2 stycznia 1939 roku w domu państwa Niklewiczów – Mieczysława i Marii z Lutosławskich w Drozdowie koło Łomży.
Audycję prowadziła Małgorzata Głogowska.
Słowem Niepodległa - wszystkie audycje
____________________
REKLAMA
Data emisji: 15.07.2018
Godzina emisji: 11:06
REKLAMA