Mjr Marian Bernaciak "Orlik". Mariusz Pawlak o ataku na posterunek UB w Puławach w 1945 roku
2022-04-24, 11:54
- 24 kwietnia 1945 roku mjr Bernaciak "Orlik" zdecydował się na bezpośredni atak na siedzibę Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Puławach, gdzie przetrzymywano i mordowano więźniów politycznych, w tym wielu żołnierzy Armii Krajowej - powiedział na antenie Polskiego Radia 24 Mariusz Pawlak, prezes koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej im. mjr. Mariana Bernaciaka w Rykach.
Marian Bernaciak urodził się 6 marca 1917 roku w Zalesiu na Lubelszczyźnie. Był uczestnikiem wojny obronnej 1939 roku, żołnierzem Armii Krajowej i powojennego polskiego podziemia antykomunistycznego.
Największa akcja, w której uczestniczyli żołnierze "Orlika" rozegrała się 24 maja 1945 roku pod wsią Las Stocki, mieszczącą się niedaleko Puław. Niespełna dwustu powstańców starło się wówczas z siedmiuset funkcjonariuszami między innymi Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej. Podczas tej jednej z największych bitew powstania antykomunistycznego poległo 11 partyzantów i ponad 70 funkcjonariuszy komunistycznego aparatu państwowego, w tym Naczelnik Wydziału do Walki z Bandytyzmem Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie kpt. Henryk Dereszewicz.
"Orlik" zginął 24 czerwca 1946 roku podczas obławy pod Piotrówkiem. Do dziś nieznane jest miejsce jego pochówku.
Atak na powiatowe UB
Po zakończeniu wojny oddział "Orlika" uczestniczył w wielu akcjach zbrojnych przeciwko władzom komunistycznym. 24 kwietnia 1945 roku miał miejsce atak na Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Państwa w Puławach.
O szczegółach tych wydarzeń w audycji Polskiego Radia 24 opowiedział Mariusz Pawlak, prezes koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej im. mjr. Mariana Bernaciaka w Rykach.
- To była niezwykle brawurowa akcja. Została zorganizowana przeciwko nasilającego się terroru ze strony komunistów, sowietów, NKWD. Mjr Bernaciak "Orlik" zdecydował się na bezpośredni atak na siedzibę Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Puławach, gdzie przetrzymywano i mordowano więźniów politycznych, w tym wielu żołnierzy Armii Krajowej - powiedział Pawlak.
- Ok. godz. 14.00 "Orlik" pod Żyrzynem zorganizował zbiórkę swoich żołnierzy. Poinformował, że zostanie przeprowadzona bardzo poważna i niebezpieczna akcja, a udział w niej mogą wziąć udział tylko ochotnicy - opowiadał gość audycji. Dodał, że zgłosili się prawie wszyscy obecni. Spośród nich zostało wybranych 36 osób, którym zostały zdradzone szczegóły ataku na posterunek UB.
W nagraniu rozmowy więcej na temat samej postaci "Orlika" i pielęgnowaniu pamięci o tej postaci.
Posłuchaj
***
Audycja: "Historyczne wydarzenie tygodnia"
Prowadzący: Tadeusz Płużański
Gość: Mariusz Pawlak
Data emisji: 24.04.2022
Godzina: 11.09
st