W dniu Wszystkich Świętych Piotr Gociek i Łukasz Orbitowski wspominali w Polskim Radiu 24 pisarzy i literatów, którzy odeszli w minionych dwunastu miesiącach. W rozmowie pojawiają się m.in. wspomnienia Johna Jakesa, Milana Kundery i Lecha Jęczmyka.
Utracony dostęp do wyobrażonych światów
Łukasz Orbitowski wspominał, że Jęczmyk przysłużył się polskiej kulturze jako autor licznych tłumaczeń, m.in. pozycji Kurta Vonneguta i Josepha Hellera. Dodał, że "jego funkcja była inicjująca". - On sam proponował książki do wydania za PRL i walczył o nie, co było kłopotliwe ze względu na wysoki próg tantiem: płaciło się autorom w dolarach, a nie w złotówkach, co stanowiło problem - wspominał.
Mówił także o postaci Cormaca McCarthy'ego - ostatniego pisarza, na którym próbował się wzorować. - Wyniosłem z tego lekcję, w której zrozumiałem, że nie jestem w stanie pisać jak Cormac, muszę więc pisać jak Orbitowski - wskazał. Ocenił też, że McCarthy miał "spełnione życie", dożył bowiem 89 lat, pod koniec wydając podwójną powieść - "słabsze książki wielkiego pisarza", a nadto zmarł doceniony, w aurze wyjątkowości. - Kiedy myślę o śmierci pisarza, myślę, że nieodwołalnie gaśnie jakiś świat, kosmos obecny w głowie drugiego człowieka, do którego nigdy się już nie zbliżę. Jest też problem, że nie dostaniemy już nowych jego dzieł. To jest strata - mówił Łukasz Orbitowski.
»Aktorzy, muzycy, naukowcy, celebryci. Świat żegna wyjątkowe osoby«
Piotr Gociek zwrócił uwagę, że to, co się pojawia na kartkach powieści do "5 procent tego, co dzieje się w głowie". - Pisząc opowieść, wiesz o swoich bohaterach czy didaskaliach dziesięć, czy trzydzieści razy tyle, co udało się zmieścić na kartkach - zaznaczył. - Z każdym gaśnięciem świecki kolejnego pisarza, tracimy te 95 procent niewidzialnych światów, które nigdy go nie opuściły - dodał Piotr Gociek.
Więcej w nagraniu:
23:28 poslowie-ok- [PR24]PR24 (mp3) 1 listopad 2023 22_06_26.mp3 Piotr Gociek i Łukasz Orbitowski wspominają zmarłych w minionym roku ludzi pióra ("Posłowie"/ PR24)
W minionych dwunastu miesiącach odeszli m.in.:
- 12.01 - Paul Johnson, brytyjski eseista, historyk, dziennikarz, autor przemówień;
- 20.01 - Grigorij Kanowicz, litewski pisarz opisujący świat Żydów litewskich - miał 93 lata;
- 3.03 - Kenzaburo Oe, japoński prozaik, aktywista pokojowy i antynuklearny, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1994 r. - miał 88 lat;
- 11.03 - John Jakes, autor wielokrotnie ekranizowanej sagi "Północ - południe";
- 11.04 - Meir Szalew, izraelski pisarz i publicysta, autor m.in. "Rosyjskiego romansu" i "Chłopca i gołębia" - miał 75 lat;
- 13.06 - Cormac McCarthy, amerykański pisarz, dramaturg i scenarzysta, autor takich powieści jak "To nie jest kraj dla starych ludzi, "Stella Maris" czy "Droga", za którą dostał Nagrodę Pulitzera - miał 89 lat;
- 11.07 - Milan Kundera, czeski i francuski pisarz, znany m.in. jako autor powieści "Nieznośna lekkość bytu" - miał 94 lat;
- 17.07 - Lech Jęczmyk - polski tłumacz, eseista, publicysta i redaktor, znawca literatury science fiction. Publikował m.in. w „Fantastyce” i „Fw mirondzie”. Tłumaczył m.in. książki Thomasa Bergera, Philipa K. Dicka, Josepha Hellera, Kurta Vonneguta, JG Ballarda;
- 13.10 - Louise Glück, amerykańska poetka i eseistka, laureatka literackiej Nagrody Nobla w 2020 r., a także Nagrody Pulitzera - miała 80 lat;
***
Audycja: "Posłowie"
Prowadzący: Piotr Gociek, Łukasz Orbitowski
Data emisji: 1.11.2023
Godzina emisji: 22.06
Polskie Radio 24, PAP/ mbl