MF chce ograniczyć szarą strefę. Stawia na płatności bezgotówkowe i zachęty dla biznesu

Wiceminister finansów Jan Sarnowski zapowiada, że projekt dotyczący statusu podatnika bezgotówkowego powinien być gotowy w pierwszych miesiącach przyszłego roku.

Ucieczka transakcji w szarą strefę to mniej środków na inwestycje publiczne

Jak podkreślał Kościński podczas otwarcia VIII Cashless Congress w Warszawie, dzięki ograniczeniu szarej strefy i zwiększeniu dochodów podatkowych można budować drogi, szpitale i przedszkola.

Deklarował, że Ministerstwo Finansów wspiera "gospodarkę nie tylko cashless, ale i paperless", czego wyrazem jest wprowadzenie wirtualnych kas fiskalnych i e-paragonów. Ocenił, że Polska jest jednym z liderów płatności bezgotówkowych na świecie.

Powiązany Artykuł

Mniej szarej strefy w gospodarce – to więcej pieniędzy na usługi publiczne

Transakcje bezgotówkowe ograniczają szarą strefę o miliardy złotych

Według firmy doradczej EY ((dawniej Ernst & Young), w 2018 r. utracone dochody podatkowe z tytułu szarej strefy, którą można ograniczyć przez płatności bezgotówkowe, to blisko 31 mld zł.

REKLAMA

Na kongresie prezentowano także wyniki badań EY dotyczące wpływu płatności bezgotówkowych na ograniczanie szarej strefy i luki podatkowej.

Jak zwrócił uwagę Marek Rozkrut z EY, mówiąc o szarej strefie, mamy na myśli niezarejestrowaną wartość dodaną, która powstaje w gospodarce.

Szara strefa najbardziej możliwa tylko przy płatnościach gotówkowych

Chodzi o transakcje, wytworzone produkty czy świadczone usługi, które nie zostały zarejestrowane, na które nie ma paragonu czy faktury, a należne podatki i składki nie zostały odprowadzone. Ekspert zaznaczył, że analizy te nie dotyczą szarej strefy na rynku pracy, która stanowi oddzielne zagadnienie.

- Cechą wspólną zdecydowanej większości transakcji w szarej strefie jest to, że one są realizowane przy pomocy płatności gotówkowych, bo gotówka umożliwia ukrycie tej transakcji i niezapłacenie podatków" - powiedział.

Powiązany Artykuł

Terminale płatnicze trafią "pod strzechy". Ubywa białych plam

Szara strefa dzieli się na pasywną – w tej uczestniczy sprzedawca…

Jak opisywał, szarą strefę dzieli się na aktywną i pasywną, które bardzo się różnią, jeśli chodzi o to, jaką rolę mogą odgrywać płatności bezgotówkowe w ich ograniczeniu.

Według Rozkruta pasywna część szarej strefy charakteryzuje się tym, że beneficjentem szarostrefowej transakcji jest tylko sprzedawca, a kupujący może nawet nie mieć świadomości, że uczestniczy w takiej transakcji i nie czerpie z tego bezpośredniej korzyści.

Jak zwrócił uwagę Rozkrut, popularyzacja płatności elektronicznych rozwiązuje ten problem, bo przy takiej płatności transakcja - co do zasady - jest rejestrowana.

REKLAMA

…ale jest też część aktywna szarej strefy – w tej świadomie uczestniczą obie strony – sprzedawca i kupujący

Według eksperta, w części aktywnej sytuacja jest inna, bo obie strony transakcji są świadome uczestniczenia w szarej strefie i uzgadniają, że płatność będzie dokonana gotówkowo, a kupujący zyskuje np. zniżkę na usługę budowlaną.

Tu - jak mówił ekspert - potrzebne są inne działania, by ograniczyć szarą strefę: obok mechanizmów kontroli, np. akcje edukacyjne dla konsumentów.

Im bogatsze społeczeństwo, tym większa część pasywna szarej strefy

Wskazał, że według badań EY pasywna część szarej strefy dominuje w krajach o wyższym dochodzie, a im niższy dochód, tym większa popularność aktywnej szarej strefy.

"Nasze szacunki pokazują, że o ile po wejściu Polski do UE szara strefa malała, to po kryzysie finansowym ten proces się zatrzymał, po czym stopniowo od roku 2011 ten spadek jest kontynuowany" - powiedział.

Według badań szara strefa w Polsce dotyczy przede wszystkim płatności gotówkowych

Z analiz EY wynika, że szara strefa w 2018 r. wyniosła 10,8 proc., z czego zdecydowana większość to jest szara strefa gotówkowa. Zaznaczył, że zdecydowana większość szarej strefy w Polsce może być ograniczona poprzez promowanie płatności elektronicznych.

Sarnowski: w MF trwają prace nad wprowadzeniem statusu podatnika bezgotówkowego

- W resorcie finansów trwają prace nad wprowadzeniem statusu podatnika bezgotówkowego, który uprawniałby do szybszego zwrotu VAT; projekt powinien być gotowy w pierwszych miesiącach przyszłego roku - poinformował wiceminister finansów Jan Sarnowski podczas Cashless Congress.

Jak mówił Sarnowski, który brał udział w panelu "Potrzeby polskiej gospodarki i społeczeństwa w dobie transformacji cyfrowej", popularyzacja transakcji bezgotówkowych zmniejsza szarą strefę i zwiększa dochody podatkowe, dlatego powinna być wspierana przez państwo.

Transakcje bezgotówkowe są wspierane przez państwo

- Jeśli przedsiębiorca jest uczciwy i znaczna większość jego obrotu realizowana jest w formule bezgotówkowej, w ten sposób realizowane są płatności i jest w pełni transparentny wobec administracji, to też administracja powinna go traktować partnersko i z dużo większą dozą zaufania, niż ma to miejsce wobec pozostałych podatników - zauważył.

Poinformował, że w związku z tym w MF trwają prace nad stworzeniem statusu podatnika bezgotówkowego, co mogłoby wiązać się z szybszym zwrotem VAT, ponieważ w sytuacji, gdy większość obrotu realizowana jest bezgotówkowo, jest mniejsze ryzyko nadużyć.

"Mam nadzieję, że te prace zakończą się w MF w perspektywie pierwszych miesięcy przyszłego roku" - powiedział.

REKLAMA

Pandemia koronawirusa przyspieszyła cyfryzację, w tym wprowadzenie e-paragonu

Sarnowski wskazał, że okres lockdownu związanego z pandemią był okresem przyspieszonej digitalizacji i cyfryzacji działania administracji.

- Działanie w formule zdalnej było jedynym sposobem, żeby utrzymać kontakt z podatnikiem i systemowo realizować zadania - mówił. Zwrócił uwagę, że w ciągu ostatnich kilku miesięcy wprowadzono nowe rozwiązania e-administracji: m.in. kasy software'owe, e-paragon, a niedługo wdrożenia e-faktury.

E-paragon doskonałym narzędziem dla konsumentów – pozwala na kontrolę i analizę wydatków

Jak podkreślił, szczególnie wprowadzenie e-paragonu będzie stanowiło "rewolucję" dla konsumentów, ponieważ po zainstalowaniu aplikacji do obsługi e-paragonów pozwoli na analizę wydatków budżetu domowego.

- To wspaniałe narzędzie diagnostyczne - ocenił.

Konsumenci coraz bardziej przekonani do płatności bezgotówkowych

Według Sarnowskiego podczas pandemii nastąpił przełom psychologiczny, jeśli chodzi o chęć konsumentów do płacenia w sposób bezgotówkowy.

- To jest pewnego rodzaju rewolucja, którą obserwujemy i która również w naturalny sposób wpływać będzie na uszczelnienie systemu podatkowego" - mówił.

- Klienci widzą, że płatności kartowe i bezgotówkowe są płatnościami bezpiecznymi, przyzwyczajają się do nich i to są te przyzwyczajenia, które z nami w przyszłości zostaną. Dodatkowo wzmacnia ten efekt rozszerzająca się sieć akceptacji. Przez ostatnie 20 lat zbudowaliśmy sieć składającą się z 700 tys. terminali (...) teraz liczba tych terminali wzrosła (...) do 1 mln" - powiedział.

REKLAMA

PAP, jk