Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego. Czym są i jak działają ubezpieczenia wzajemne?
2022-02-17, 17:00
Ubezpieczenia wzajemne, choć dla wielu może być to niemałe zaskoczenie, swoimi korzeniami sięgają czasów starożytnych. Także największy polski ubezpieczyciel – PZU - zaczynał jako towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, którego historia sięga roku 1921, kiedy to powołano do życia Polską Dyrekcję Ubezpieczeń Wzajemnych.
Mimo upływu lat, niezmienny pozostał fundament ubezpieczeń wzajemnych, którym jest zasada "jeden za wszystkich, wszyscy za jednego". W praktyce – jak mówi prezes Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych Polskiego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych, Rafał Kiliński - oznacza to, że pewna grupa osób czy podmiotów umawia się i zrzuca się swoimi składkami na ewentualnych nieszczęśników, których dotknie jakaś nagła i niespodziewana szkoda.
Wzajemne vs. komercyjne
Ubezpieczenia wzajemna są swoistą wspólnotą interesów, w której każdy z członków jest niejako zarazem ubezpieczającym i ubezpieczonym. I to jest pierwsza zasadnicza różnica między ubezpieczeniami wzajemnymi, a komercyjnymi. Druga polega na tym, że TUW-y nie działają dla zysku.
- W pojęciach finansowych związanych z TUW-ami nie znajdujemy pojęcia zysk, a co najwyżej nadwyżka finansowa. Różni się to tym, że zysk rozprowadzany jest w formie dywidendy do akcjonariuszy, TUW-y rozprowadzają nadwyżkę najczęściej do swoich członków – wyjaśnia prezes Kiliński.
Posłuchaj
To co jest wspólne, to kwestia bezpieczeństwa i nadzoru. Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych są podmiotami regulowanymi przez Komisję Nadzoru Finansowego i aby móc działać muszą spełnić określone wymogi kapitałowe i bezpieczeństwa.
Poza tym, jak dodaje Rafał Kiliński, w przypadku TUW-ów, poczucie bezpieczeństwa zwiększa także swoista solidarność i odpowiedzialność członków danego towarzystwa.
- Jeżeli jesteśmy członkiem towarzystwa i partycypujemy w jego czy zyskach, czy stratach, to staranniej gospodarujemy naszym majątkiem, przez co prawdopodobieństwo zaistnienia szkody jest mniejsze.
Reaktywacja
Działalność TUW PZWU nawiązuje do tradycji przedwojennej. Dawny Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych został skomercjalizowany dopiero w latach 50-tych, a następnie upaństwowiony. Po przemianach ustrojowych – już jako Powszechny Zakład Ubezpieczeń – stał się spółką akcyjną. Jednak za powołaniem TUW PZUW stanęły nie tylko względy historyczne.
- Z jednej strony jest to niejako powrót do korzeni – wyjaśnia Kiliński - a z drugiej jest to alternatywa dla ryzyk trudnych, których ubezpieczyciel komercyjny, a zwłaszcza spółka giełdowa, obawia się ubezpieczać lub takie ubezpieczenia niosą zbyt wysokie dla jego portfela. Powód trzeci, równie ważny, to budowanie wspólnoty interesów jednego właściciela.
TUW PZUW ubezpiecza bowiem także podmioty będące własnością Skarbu Państwa i w ten sposób niejako domyka krąg przepływu kapitału.
Obecnie, Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych Polskiego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych jest liderem ubezpieczeń wzajemnych w Polsce i jednocześnie jest drugim najszybciej rozwijanym się TUW-em na świecie.
- Jeżeli chodzi o wymiar finansowy, to naszym celem na 2024 jest miliard złotych składki rocznie zbieranej z rynku i jesteśmy coraz bliżej tego celu – mówi prezes Towarzystwa.
Dla wszystkich
Ubezpieczenia wzajemne są korzystnym rozwiązaniem szczególnie dla tzw. trudnych branż, w których ryzyko jest dla ubezpieczycieli komercyjnych trudne do wyceny. To np. szpitale, przemysł drzewny czy gospodarka odpadami. Jednak według prezesa Kilińskiego ubezpieczenia wzajemne mogą być ciekawą alternatywą dla wszystkich, niezależnie od profilu prowadzonej działalności.
- Nadają się do każdego rodzaju ryzyka. A szczególnie zachęcałbym tych, którzy mają coś na kształt małych grup kapitałowych. Przy użyciu TUW można bardzo sprawnie i z korzyścią dla siebie pogrupować te ryzyka i nad nimi zapanować w ramach prowadzonej działalności.
Artykuł powstał we współpracy z TUW PZUW.
PR1/PR24/Błażej Prośniewski/sw