Coraz więcej starszych pracowników wspiera gospodarkę, Nowy raport GUS

2022-04-25, 15:16

Rośnie aktywność zawodowa ludzi starszych. Jak wynika z raportu "Osoby powyżej 50. roku życia na rynku pracy w 2020 r.", który został opublikowany przez Główny Urząd Statystyczny, poprawiły się wskaźniki zatrudnienia oraz współczynnik aktywności zawodowej Polaków w tym wieku. Zmniejszyła się natomiast liczba bezrobotnych i biernych zawodowo starszych osób.

Według najnowszego raportu GUS na koniec 2020 r. w Polsce mieszkało 14,4 mln ludzi w wieku 50 lat i więcej. To 37,6 proc. całego społeczeństwa (o 0,2 p.p. więcej niż rok wcześniej). Natomiast liczba aktywnych zawodowo ludzi w tym wieku wzrosła w 2020 r. o 1,7 proc. w stosunku do poprzedniego roku.

W poszczególnych regionach kraju udział osób w wieku 50 lat i więcej w lokalnych społecznościach podlega silnym wahaniom. Najwyższym udziałem osób starszych charakteryzowały się gminy położone w południowo-wschodniej części województwa podlaskiego. Tam, wzdłuż granicy białoruskiej, leży szereg gmin w dużym stopniu zamieszkanych przez starszych ludzi. Dość powiedzieć, że wśród 10 polskich gmin o najwyższym udziale osób starszych wśród mieszkańców - 9 (wszystkie wiejskie) jest położnych na Podlasiu.

Są tam między innymi położone cztery gminy wiejskie (Kleszczele, Dubicze Cerkiewne, Orla i Czyże), w których osoby mające więcej niż 50 lat stanowią ponad połowę mieszkańców. Na drugim biegunie są gminy z najbardziej rozwiniętych regionów Polski, a więc przede wszystkim znajdujące się w otoczeniu największych miast (tzw. gminy obwarzankowe). Szczególnie dużo, bo 6 wśród 10 "najmłodszych gmin", leży wokół Poznania. I to nie są tylko gminy wiejskie. Tam ludzi starszych jest najmniej.

W tych gminach osoby powyżej 50 lat stanowią czasami niespełna jedną czwartą mieszkańców.

Pracuje tylko co trzeci starszy Polak

GUS w swoim raporcie zauważa, że według Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w 2020 r. wśród ogółu osób powyżej 50. roku życia osoby aktywne zawodowo (pracujący i bezrobotni) stanowiły 33,7 proc. Udział ten określany jest mianem współczynnika aktywności zawodowej. W poprzednim roku (2019 r.) był on niższy o 0,3 p.p.

Warto zauważyć, że współczynnik ten jest o ok. dwie trzecie (22,4 p.p.) niższy niż w przypadku Polaków mających 15 i więcej lat.

Istotne jest, że wskaźnik aktywności zawodowej jest ściśle uzależniony od płci. W 2020 r. co czwarta kobieta powyżej 50. roku życia była aktywna zawodowo (26,4 proc.). Natomiast w przypadku mężczyzn w tym samym wieku współczynnik ten wynosił aż 43,0 proc.

Wiek a aktywność zawodowa

Te dane oznaczają jednak, że poza rynkiem pracy w 2020 r. pozostawało 9164 tys. osób w wieku 50 lat i więcej. W stosunku do 2019 r. liczba biernych zawodowo zmniejszyła się o 3,0 tys. Do najczęstszych przyczyn bierności zawodowej należały: przejście na emeryturę, niepełnosprawność i choroba.

Według GUS w październiku 2020 r. przeciętne wynagrodzenie brutto osób powyżej 50. roku życia w Polsce wynosiło 5705,23 zł.

Ludzi starszych jest coraz więcej. W sytuacji wzrostu gospodarczego i braku rąk do pracy oraz rosnącego znaczenia potrzeb tych osób GUS poszukuje nowych źródeł informacji na ich temat. Ze względu na trwające prace metodyczne część analizy ma status statystyk eksperymentalnych. Według tych nowych danych osoby powyżej 50. roku życia stanowiły blisko 30 proc. ogółu pracujących. Z analiz wyraźnie wynika, że w zbiorowości pracujących w wieku 50 lat i więcej z każdym rocznikiem liczba pracujących jest coraz mniejsza.

Tam pracują ludzie 50+

Tak jak w przypadku udziału ludności w wieku 50 lat i więcej w liczbie ludności ogółem, tak i udział pracujących powyżej 50. roku życia w ogólnej liczbie pracujących był zróżnicowany przestrzennie. Najwyższy odsetek tej grupy pracujących występował w gminach położonych w południowo-wschodniej części województwa podkarpackiego oraz lubelskiego. Słabo było na Podlasiu i w południowej części Wybrzeża, oraz w Lubuskim, Opolskim, a także w północnej części Warmińsko- Mazurskiego. Oprócz trzech pierwszych lokalizacji pozostałe rejony znajdują się na ziemiach przyłączonych do Polski w 1945 r.

Czytaj także:

Najniższym udziałem pracujących powyżej 50. roku życia w ogólnej liczbie pracujących charakteryzowało się miasto stołeczne Warszawa oraz gminy położone na terenie województw wielkopolskiego i śląskiego.

Jak jest koniunktura, to i emerytura niepotrzebna

Jeszcze ciekawsze jest sprawdzenie, jak zachowują się ludzie mający już prawo do otrzymywania emerytury lub renty. Osoby te w 2021 r. stanowiły 16,8 proc. populacji pracujących powyżej 50. roku życia. Najwięcej takich osób pracuje w dużych miastach oraz otaczających je gminach. Natomiast stosunkowo niski udział tych osób występuje gminach położonych we wschodniej Polsce, a także w gminach położonych na pograniczu województw mazowieckiego i kujawsko-pomorskiego. Największy odsetek wystąpił w mieście Karpacz (32,5 proc.) oraz w mieście Sopot (32,4 proc.), najmniejszym odsetkiem cechowała się gmina wiejska Jarczów, w województwie lubelskim, i było to zaledwie 3,0 proc.

Według GUS w 2020 r. największy odsetek pracujących powyżej 50. roku życia występował w firmach zajmujących się wytwarzaniem i zaopatrywaniem w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę. Stanowili oni tam aż 47,6 proc. ogółu pracujących w tej sekcji. Znaczący udział pracujących powyżej 50. roku życia w ogólnej liczbie pracujących odnotowano również w sekcjach: obsługa rynku nieruchomości(44,4 proc.), rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (42,5 proc.) oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna (40,3 proc.). Inaczej przedstawiała się sytuacja w sekcji informacja i komunikacja, gdzie w wieku 50 lat i więcej był niespełna co 10. pracujący.