Polska aparatura zbada ziemską atmosferę
Na początku kwietnia z przylądka Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Falcon 9, zbudowana przez firmę Space X z polską aparaturą na pokładzie. Chodzi o urządzenie stworzone przez specjalistów Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk oraz polskiej firmy Creotech Instruments S.A.. Rakieta Falcon 9 wyniosła na orbitę Dragona, który jest nazywany kosmicznym tramwajem, używanym do transportowania materiałów.
2018-04-12, 10:23
- Aparatura o nazwie ASIM została dostarczona na Międzynarodową Stację Kosmiczną, gdzie będzie używana do obserwacji zjawisk zachodzących w wysokich warstwach ziemskiej atmosfery - wyjaśnia profesor Iwona Stanisławska, dyrektor Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk.
Często nad chmurami burzowymi można zaobserwować przebłyski, ukierunkowane w górę aż do jonosfery. Są nazywane elfami lub sprite'ami. Zbadanie tych zjawisk pomoże opisać elektromagnetyczne otoczenie Ziemi. Oczekuje się bardzo dużej liczby danych.
- To klasyczny przykład tego rodzaju badań. Jesteśmy wręcz wyspecjalizowani w tej dziedzinie - podkreśla profesor Iwona Stanisławska.
Polacy badają kosmos
Centrum Badań Kosmicznych ma na swoim koncie wiele tego rodzaju eksperymentów. Badanie elektromagnetycznego otoczenia Ziemi odbywa się przy użyciu spektrometrów. W ten sam sposób ma być też badany Księżyc, a ściślej jego ciemna strona, gdzie nie docierają fale radiowe. Zajmie się tym Misja Chang'e 4 w ramach chińskiej eksploatacji Księżyca, w której uczestniczy również Polska.
REKLAMA
Polscy naukowcy biorą także udział w przygotowaniach do misji Juice, flagowego przedsięwzięcia Europejskiej Agencji Kosmicznej, zakładającego badanie lodowych księżyców Jowisza. 4 księżyce zostaną zbadane elektromagnetycznie przy użyciu między innymi polskich przyrządów.
Trwają prace w ramach misji PROBA, która sprawdza nowe technologie, wykorzystywane przy kolejnych przedsięwzięciach w Kosmosie. PROBA jest programem Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Ma na celu między innymi orbitalne demonstracje technologii platform satelitarnych. Od 2014 roku Zakład Fizyki Słońca Centrum Badań Kosmicznych PAN jest zaangażowany w prace Zespołu Naukowego misji Proba-3.
Kosmos a gospodarka
Projekty kosmiczne mają duże znaczenie dla "ziemskiej" gospodarki, choć często nie od razu jest to widoczne.
- Rozwój technologii na Ziemi absolutnie wymaga wykorzystania przestrzeni kosmicznej - zauważa profesor Stanisławska. Czy potrafimy sobie w tej chwili wyobrazić świat bez GPS, satelity telekomunikacyjnego, telewizji, telefonu? Aby to wszystko dobrze działało potrzebna jest wiedza o tym, jak na przykład satelita telekomunikacyjny przekazuje nam informacje.
REKLAMA
Ma na to duży wpływ tak zwana pogoda kosmiczna, czyli wszystko to co dzieje się w przestrzeni kosmicznej, a przede wszystkim jak słońce wpływa na warunki w jakich żyje ludzkość. Słońce jest bowiem źródłem życia, ale też wielu zaburzeń, które dopiero obecnie, gdy dokonał się ogromny postęp w technologii, mogą być badane. Widać tu wpływ na warunki łączności, nawigację, a tym samym na załogowe misje kosmiczne.
Wieloletni dorobek
Kilkudziesięcioletni dorobek Centrum Badań Kosmicznych umożliwił polskim naukowcom realizację w pełni autonomicznych projektów. To efekt przeprowadzenia około 70 eksperymentów kosmicznych. Dzięki temu Polska mogła nie tylko brać udział w międzynarodowych misjach satelitarnych, ale też zbudować dwa pierwsze polskie satelity. W roku 2012 wystrzelono w przestrzeń kosmiczną satelitę LEM, a w 2014 satelitę Heweliusz. Obydwa pracują do dziś, obserwują najjaśniejsze gwiazdy na niebie. Są wielką kopalnią wiedzy, dzięki czemu w polskiej strategii kosmicznej zaplanowano budowę kolejnych polskich satelitów, dużo większych niż dwa pierwsze.
Centrum Badań Kosmicznych, jako interdyscyplinarny instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk, zostało utworzone w 1976 roku.
Naczelna Redakcja Gospodarcza, Dariusz Kwiatkowski, md
REKLAMA
REKLAMA