Odblokowanie funduszy z Krajowego Planu Odbudowy. Przypominamy, na co Polska ma wydać te środki

Komisja Europejska (KE) zaakceptowała polski Krajowy Plan Odbudowy (KPO) w 2022 roku. Z wypłatą środków czekała na przeprowadzenie koniecznych, z punktu widzenia Brukseli, reform w kraju. Możliwe, że już wkrótce środki z centralnego budżetu UE zaczną płynąć do Polski szerokim strumieniem.

Wypłata pieniędzy z KPO jest uzależniona od spełniania reform zapisanych w tzw. kamieniach milowych. Trzy z tych kamieni dotyczą wymiaru sprawiedliwości. Jest pewne, że Bruksela zaakceptuje pierwszy wniosek Polski o wypłatę kwoty przekraczającej 6,3 miliarda euro z KPO.

Krajowy Plan Odbudowy. Źródło: PAP

Środki finansowe mogą zostać wypłacone między marcem a kwietniem - zgodnie z terminem, który od kilku miesięcy jest komunikowany przez polskie władze. Dyplomaci zarówno polscy, jak i unijni już kilka miesięcy temu sugerowali, że odblokowanie KPO, co dla Polski oznacza kwotę prawie 60 miliardów euro, skutkować będzie również automatycznym odblokowaniem unijnych funduszy spójności, których suma wynosi około 76 miliardów euro.

Posłuchaj

Dziś ostateczne zatwierdzenie pierwszego wniosku Polski o wypłatę z KPO. Źródło: IAR 0:44

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Obszary wsparcia

Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Recovery and Resilience Facility - RRF) jest odpowiedzią Komisji Europejskiej na pandemię COVID-19. Wsparcie w ramach RRF ma charakter dodatkowy w stosunku do wsparcia udzielanego w ramach innych funduszy i programów unijnych i musi być z nim spójne oraz skoordynowane.

Warunkiem koniecznym umożliwiającym otrzymanie przez Polskę środków finansowych z RRF było przygotowanie Krajowego Planu Odbudowy (KPO) i przyjęcie go przez Radę UE.

Krajowe plany odbudowy. Źródło: PAP

Wsparcie w ramach KPO koncentruje się na interwencjach, które przyczyniać się będą do pobudzenia gospodarki, inwestycji, wzrostu gospodarczego oraz zatrudnienia. W KPO zaplanowano realizację reform i inwestycji w tych obszarach, które są najbardziej istotne z punktu widzenia konieczności odbudowy gospodarki po pandemii spowodowanej COVID-19, ale także w tych, które tworzą trwałe podwaliny pod budowę zdrowej gospodarki odpornej na kolejne wstrząsy. W związku z tym środki dostępne dla Polski w formie grantów rozdysponowano pomiędzy pięć komponentów KPO:

1. Odporność i konkurencyjność gospodarki
2. Zielona energia i zmniejszanie energochłonności
3. Transformacja cyfrowa
4. Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia
5. Zielona, inteligentna mobilność

Wokół tych pięciu komponentów koncentruje się wsparcie na rzecz przedsiębiorców, instytucji publicznych oraz innych podmiotów społeczno-gospodarczych. W każdym komponencie ujęto także działania na rzecz spójności terytorialnej - w zależności od zidentyfikowanych problemów - adresowane do obszarów wiejskich, miast czy też obszarów szczególnie poszkodowanych w wyniku pandemii, gdzie występuje kumulacja problemów społeczno-gospodarczych.

Adresatami proponowanych działań w ramach KPO są: obywatele, przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa, samorządy terytorialne, instytucje publiczne oraz podmioty spoza systemu administracji publicznej (np. podmioty społeczne, stowarzyszenia, organizacje pozarządowe).

Krajowy Plan Odbudowy. Źródło: PAP

Całe KPO objęte jest zasadą "do no significant harm" (DNSH) - niewyrządzania znaczącej szkody środowisku.

Zgodnie z rozporządzeniem dotyczącym RRF większość środków należy przeznaczyć na działania w obszarze związanym z realizacją celów klimatycznych (minimum 37 proc.) oraz na transformację cyfrową (minimum 20 proc.).

Do KPO mogą być włączone reformy i inwestycje, które rozpoczęły się 1 lutego 2020 r., jednak ich realizacja musi się zakończyć w sierpniu 2026 r. (płatności mogą być dokonywane do końca 2026 r.). Podstawą rozliczania się z KE i przekazywania środków (w cyklu co pół roku) jest realizacja tzw. kamieni milowych i wskaźników (rozlicza się faktycznie osiągnięte cele).

Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Źródło: PAP

W ramach unijnego Funduszu Odbudowy z budżetu polityki spójności na lata 2021-2027 Polska ma do dyspozycji ok. 76 mld euro. W KPO, który ma wspomóc gospodarkę po pandemii, nasz kraj wnioskuje o 23,9 mld euro w ramach grantów i o 11,5 mld euro z części pożyczkowej.

• KPO dla Polski. Dziś ostateczne zatwierdzenie pierwszego wniosku

PR24/IAR/PAP/KE/mib/wmkor