Jednorożce w Polsce. Czym są i w których gałęziach biznesu działają?
2024-04-03, 10:27
Jednorożcem (unicorn) powszechnie nazywa się firmę pozostającą w rękach prywatnych właścicieli, która jest wyceniania na ponad 1 mld USD . W praktyce jednak rozróżnienie, która firma może przyjąć to miano, nie jest czarno-białe. W zależności od wybranej metodologii i sposobu wyceny, niektóre źródła wyróżniają kilkanaście polskich unicornów, a inne zaledwie jeden.
Największą przeszkodą w zdefiniowaniu firmy jest brak jej potwierdzonej wyceny. Taka sytuacja występuje chociażby w przypadku firmy DocPlanner (twórcy znanylekarz.pl) czy Booksy (platformy do rezerwacji głównie usług kosmetycznych). Według spekulacji, obie spółki są wyceniane na ponad 1 mld USD, jednak nigdy oficjalnie nie ogłosiły swojej wyceny.
Polskie jednorożce
Mimo różnych definicji jednorożców, jest jedna firma, która spełnia każdy z warunków. Eleven Labs, uzyskując 80 mln USD finansowania w rundzie B, zostało najnowszym polskim jednorożcem. Firma opracowała generator głosu działający w ponad 20 językach, z którego korzysta coraz więcej największych globalnych korporacji. Jednak trzeba zaznaczyć, że siedziba firmy znajduje się w USA, co może budzić wątpliwości co do uznania start-upu za polski.
Jedną z najistotniejszych różnic w metodologii określania jednorożców jest uznawanie spółek publicznych - tych, które weszły na giełdę. Definicja przyjęta przez PFR wyklucza firmy notowane na GPW, jak np.: Allegro, CD Projekt, eObuwie, InPost, Grupa Pracuj czy Wirtualna Polska. Komisja Europejska dzieli natomiast jednorożce na private unicorns, gdy spółka pozostaje niepubliczna, i exited unicorns, gdy wchodzi na giełdę. Uznaje tym samym obie grupy, jednak jasno je rozdziela i akceptuje tylko spółki technologiczne, założone po 1990 r., które debiut giełdowy miały po 2000 r.
Niektóre polskie firmy mogą być klasyfikowane jako jednorożce. Inne podejście
Inną problematyczną kwestią jest także zdefiniowanie przynależności narodowej firmy. Niektóre jednorożce zostały założone przez Polaków, ale siedzibę mają w USA, Finlandii czy innym kraju. Według badań PFR z 2021 r., poniżej 10 proc. start-upów przeniosło się poza granice Polski po uzyskaniu pierwszych rund finansowania, jednak jest to szczególnie częste w przypadku start-upów zajmujących się sztuczną inteligencją, których w ostatnich miesiącach znacząco przybywa. Inne pytanie: czy możemy uznać start-up za polski, jeśli jego założyciel jest z pochodzenia Polakiem? Tą metodą moglibyśmy dumnie nazwać Airbnb polskim jednorożcem.
Niezależnie jednak od różnic w metodologiach, Polska z każdym rokiem zyskuje coraz więcej firm wycenianych na ponad 1 mld USD, a ostatni trend rozwoju SI jest szczególnie widoczny na tym rynku. Według raportu Startup Poland, podsumowującego zeszły rok, co trzeci pytany start-up za słowo kluczowe uznaje właśnie SI, deeptech i IoT. Możemy zatem mieć nadzieję na kolejne jednorożce w tym obszarze w przyszłości.
PR24/IAR/PIE/mib