Imponujący "kamień milowy" Polski z KPO. "Pękło 100 000 000 000 zł"

• Polska osiągnęła istotny postęp w wykorzystaniu funduszy z Krajowego Planu Odbudowy, kontraktując już ponad 100 miliardów złotych w ramach blisko 758 tysięcy zawartych umów, co świadczy o przyspieszeniu działań inwestycyjnych.
• Łączna kwota dostępnych dla Polski środków z KPO to około 268 miliardów złotych, składająca się zarówno z dotacji, jak i pożyczek, co oznacza, że około 168 miliardów złotych1 wciąż czeka na zakontraktowanie i efektywne wydatkowanie.
• KPO, stworzony jako odpowiedź na skutki pandemii, ma na celu modernizację i wzmocnienie polskiej gospodarki przez inwestycje i reformy, głównie w obszarach zielonej transformacji i cyfryzacji, z koniecznością zrealizowania projektów w stosunkowo krótkim terminie do 31 sierpnia 2026 roku.

Polski rząd poinformował o ważnym przełomie w procesie inwestowania środków pochodzących z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). Zgodnie z informacją przekazaną przez minister funduszy i polityki regionalnej, Katarzynę Pełczyńską-Nałęcz, podpisano już umowy na kwotę przekraczającą 100 miliardów złotych, a liczba zawartych kontraktów osiągnęła imponujący poziom 758 tysięcy. Tempo wykorzystywania funduszy unijnych, których napływ do Polski budził w przeszłości wiele emocji i dyskusji, wyraźnie przyspieszyło.

Całkowita pula środków przyznanych Polsce w ramach Krajowego Planu Odbudowy jest znacząco większa. Polska ma do dyspozycji prawie 60 miliardów euro, co w przeliczeniu na polską walutę stanowi sumę około 268 miliardów złotych. Ta potężna kwota podzielona jest na dwie części: 25,27 miliarda euro w formie dotacji (około 113,28 miliarda złotych) oraz 34,54 miliarda euro w postaci preferencyjnych pożyczek (co odpowiada mniej więcej 154,81 miliarda złotych). Biorąc pod uwagę fakt, że wartość zakontraktowanych umów przekroczyła 100 miliardów złotych, do pełnego zagospodarowania dostępnej puli pozostaje jeszcze około 168 miliardów złotych. Minister Pełczyńska-Nałęcz wskazała, że przed Polską wciąż stoją wyzwania związane z podpisaniem "setek tysięcy umów", aby w pełni wykorzystać dostępne środki.

Czym dokładnie jest Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności? To kompleksowy program składający się z 57 inwestycji i 54 reform, zainicjowany jako odpowiedź Unii Europejskiej na kryzys wywołany pandemią COVID-19. KPO jest integralną częścią większego europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF), będącego elementem Planu Odbudowy dla Europy. Jego nadrzędnym celem jest wzmocnienie polskiej gospodarki, przyspieszenie tempa jej wzrostu i zwiększenie poziomu zatrudnienia. Plan ma na celu transformację otoczenia, wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań i tworzenie lepszych warunków życia dla obywateli. W ramach KPO, zgodnie z wytycznymi UE, znacząca część środków jest przeznaczona na cele związane z ochroną klimatu (44,96%) oraz na transformację cyfrową (21,28%).

REKLAMA

Na co Polska może wydać pieniądze z KPO?

Środki z KPO mogą być przeznaczane na bardzo różnorodne projekty. Plan zakłada inwestycje w takie obszary jak rozwój gospodarki, innowacje, środowisko, cyfryzacja, edukacja i zdrowie. Bardziej szczegółowo, wsparcie obejmuje między innymi:

• działania na rzecz odporności i konkurencyjności gospodarki
• rozwój zielonej energii i redukcję energochłonności
• modernizację cyfrową kraju
• poprawę efektywności i jakości systemu opieki zdrowotnej
• wspieranie zielonej i inteligentnej mobilności
• zwiększanie bezpieczeństwa energetycznego w ramach inicjatywy REPowerEU

Beneficjentami środków mogą być przedsiębiorcy, instytucje publiczne oraz inne podmioty z sektora społeczno-gospodarczego. KPO kładzie również duży nacisk na spójność terytorialną, dążąc do wyrównywania szans na rozwój i dostępu do usług w różnych regionach kraju, niezależnie od napotykanych problemów. Szczególne wsparcie kierowane jest na przykład do obszarów wiejskich, miast oraz miejsc, które odczuły negatywne skutki pandemii.

Faktyczne uruchomienie środków dla Polski w ramach europejskiego Planu Odbudowy było opóźnione. Wynikało to z postawy rządu Prawa i Sprawiedliwości. To sprawiło, że Polska ma relatywnie mniej czasu na wydatkowanie funduszy niż inne kraje UE. Niezależnie od przyczyn wcześniejszych opóźnień, ramy czasowe Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) są sztywne – wszystkie inwestycje i reformy finansowane z KPO muszą zostać zakończone do 31 sierpnia 2026 roku. To oznacza, że przed polskimi władzami stoi wyzwanie sprawnego i szybkiego zakontraktowania oraz fizycznej realizacji projektów w ciągu zaledwie kilku lat.

Obecne przyspieszenie w zawieraniu umów, widoczne w przekroczeniu progu 100 miliardów złotych, jest zatem kluczowe dla skutecznego wykorzystania przyznanych Polsce środków i osiągnięcia celów KPO w wyznaczonym terminie. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zapowiada dalsze publikowanie szczegółowych informacji o postępach, co ma zapewnić transparentność w wydatkowaniu publicznych pieniędzy. Spłata części pożyczkowej KPO zakończy się najpóźniej w 2058 roku.

REKLAMA

Czytaj także:

• Zmiany w KPO na horyzoncie. Nowe ustalenia Polskiego Radia
• Polska wyda 26 mld zł z KPO na obronność. Potrzeby są znacznie większe
• Firma Muska opóźnia realizację polskiego KPO. Ustalenia autorów podcastu Szczyt Europy

Źródło: MFiPR/MT