Tak zarabiają Polacy. W gastronomii się nie dorobisz
Główny Urząd Statystyczny podał najnowsze dane o medianie wynagrodzeń czyli prawdziwych zarobkach Polaków w marcu 2025. Była ona niższa o 166 zł niż w lutym oraz o 23,1 proc. niższa niż w średnia płaca. Ze szczegółowych danych płynie jeden wniosek - w gastronomii i hotelarstwie trudno się dorobić.
Andrzej Mandel
2025-09-03, 14:01
Najważniejsze dane w skrócie:
- Mediana wynagrodzeń Polaków w marcu 2025 wyniosła 7000 zł brutto, o 166 zł mniej niż w lutym. Była niższa od średniego wynagrodzenia o 23,1 proc. - średnia pensja wyniosła 9101,56 zł brutto
- Mediana wynagrodzeń mężczyzn wyniosła 7120,08 zł, a kobiet 6887,04 zł brutto. W obu wypadkach, choć niższa niż w lutym, była wyższa niż w styczniu.
- Najniższa mediana wynagrodzeń była w gastronomii, produkcji odzieży i w usługach porządkowych - w tych branżach wynosiła ona tyle co minimalne wynagrodzenie czyli 4666 zł brutto. Najwięcej zarobić można było w górnictwie rud metali - mediana wynosiła 14 350,93 zł brutto
Wynagrodzenia spadły, ale wzrosły
Mediana wynagrodzeń w marcu 2025 obniżyła się w stosunku do lutego 2025 o 166 zł i wyniosła 7000 zł miesięcznie brutto. Mocniej obniżyło się średnie wynagrodzenie, które spadło z 9362,47 do 9101,56 zł brutto czyli o 260,91 zł. Nie zmienia to jednak faktu, że zarówno średnia jak i mediana były znacznie wyższe niż rok wcześniej. W marcu 2024 średnie wynagrodzenie wyniosło 8604,72 zł brutto, a mediana 6549,22 zł. Wynagrodzenia w marcu były też wyższe niż w styczniu.
Mężczyźni wciąż zarabiają więcej od kobiet. Mediana wynagrodzeń panów wyniosła 7120,08 zł, a kobiet 6887,04 zł brutto. Są jednak branże, w których oficjalne wynagrodzenia kobiet są znacznie wyższe niż mężczyzn - np. w leśnictwie i pozyskiwaniu drewna mediana wynagrodzeń panów wyniosła 7008,58 zł, a pań 7923,85 zł. Podobnie jest w budownictwie - ogólnie mediana pensji mężczyzn wyniosła w nim 4800 zł brutto, a kobiet aż 6409,81 zł. Przy czym np. w dziedzinie wznoszenia budynków różnica w oficjalnych dochodach jest jeszcze większa - mediana pensji mężczyzn była równa pensji minimalnej czyli 4666 zł brutto, a kobiet wyniosła 6841,23 zł.
📊 Mediana vs. Średnia. Która pensja jest wiarygodniejsza?
W artykule posługujemy się głównie medianą, a nie bardziej popularną średnią. Dlaczego? Wyjaśnijmy to na prostym przykładzie pięciu pracowników:
Ich zarobki to: 4000, 4200, 4500, 5000, 15000 zł.
Średnia pensja w tej grupie to suma zarobków podzielona przez liczbę pracowników: 6540 zł. Ta liczba jest mocno zawyżona przez jedną, bardzo wysoką pensję i nie oddaje realnej sytuacji większości.
Mediana to wartość środkowa. Po uszeregowaniu pensji od najniższej do najwyższej, mediana to ta, która jest dokładnie pośrodku: 4500 zł.
Dlatego to właśnie mediana jest znacznie lepszym wskaźnikiem, który pokazuje, ile naprawdę zarabia typowy Polak – połowa zarabia poniżej tej kwoty, a połowa powyżej.
Najbardziej prawdopodobną przyczyną tego stanu rzeczy w budownictwie jest rozrośnięta w nim szara strefa. Wielu budowlańców znaczną część dochodów otrzymuje "pod stołem". Kobiety zaś w tej branży częściej zajmują stanowiska administracyjne lub kierownicze.
Fatalnie, na tle innych sektorów przemysłu, zarabia się w przemyśle odzieżowym. Mediana wynagrodzeń wyniosła w nim w marcu 4666 zł miesięcznie (przy czym panowie dostają 5083,75, a panie 4666 zł). Tymczasem mediana w produkcji spożywczej wyniosła 6200 zł, przy czym kobiety zarabiał 5718,11, a mężczyźni 6861,83 zł.
W gastronomii i hotelarstwie trudno się dorobić
W marcu, a więc na długo przed wybuchem afery związanej ze środkami KPO dla sektora HoReCa, mediana wynagrodzeń w tym sektorze gospodarki nie zbijała z nóg wysokością. Ujmując razem gastronomię i zakwaterowanie mediana wynosiła 4685 zł miesięcznie. W tym 4700 zł miesięcznie w przypadku mężczyzn i 4676,04 zł w przypadku kobiet.
Jednak gastronomia, która w lecie (dane o medianie za lato będą dopiero w 2026) straszyła Polaków "paragonami grozy" i skutecznie drenowała kieszenie głodnych, jest przynajmniej bardzo równouprawniona - w przypadku obu płci mediana wynagrodzeń wyniosła 4666 zł czyli pensję minimalną.
👷♀️ Kobiety zarabiają więcej w budownictwie? Wyjaśniamy paradoks "szarej strefy"
Dane GUS pokazują, że mediana pensji kobiet w budownictwie jest znacznie wyższa niż mężczyzn (6409 zł vs 4800 zł). Czy to oznacza, że kobiety są tam faworyzowane? Niestety, prawda jest inna i znacznie smutniejsza. Jak sugeruje artykuł, najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem jest ogromna szara strefa w tej branży. Kobiety w budownictwie częściej pracują na stanowiskach administracyjnych, biurowych czy kierowniczych, gdzie całe wynagrodzenie jest oficjalnie rejestrowane. Z kolei wielu mężczyzn pracujących fizycznie oficjalnie otrzymuje pensję minimalną, a resztę wynagrodzenia dostaje "pod stołem", w gotówce. Tych pieniędzy oficjalne statystyki GUS oczywiście nie widzą.
W przypadku zakwaterowania (hotele, pensjonaty, kwatery prywatne prowadzone w ramach działalności gospodarczej) sprawy przedstawiały się nieco inaczej. Mediana wyniosła w marcu 5468,35 zł dla wszystkich. W przypadku mężczyzn wyniosła 5740,12 zł a kobiet 5375,43 zł.
Wynagrodzenia w sektorze HoReCa są więc niskie. Tymczasem ceny są często wyższe niż w krajach o znacznie wyższych pensjach czy nawet porównywalnych. Wystarczy porównać ceny kawy w kawiarniach w Polsce z niemal dowolnym europejskim krajem i to niekoniecznie według parytetu siły nabywczej. Również hotele w Polsce wcale nie są tańsze niż w krajach o wyższych zarobkach.
Oczywiście, również w sektorze HoReCa, jak w budownictwie, mamy do czynienia z rozrośniętą szarą strefą (choćby napiwki gotówkowe). Ale nie zmienia to faktu, że zarobki pracowników w tej branży wydają się mieć bardzo luźny związek z cenami, których za swoje usługi żądają ich pracodawcy.
Czytaj także:
- Polska liderem cen i drogich kredytów. Tak wygląda rynek mieszkań
- ZUS przyspiesza wypłaty 14. emerytury. "Jeszcze przed weekendem"
- Koniec ery saksów? Polacy już nie chcą pracować sezonowo za granicą
Źródło: GUS/Andrzej Mandel