Na urlopie wychowawczym i macierzyńskim nie traci się prawa do ubezpieczeń

Posłuchaj

Jeżeli pracodawca zatrudni na umowę o pracę osobę na urlopie wychowawczym, podlega ona tylko ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo, z tytułu umowy o pracę – przypomniała w Radiowej Jedynce Elżbieta Szustak z ZUS. (Sylwia Zadrożna, Naczelna Redakcja Gospodarcza Polskiego Radia)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Natomiast osoby przebywające na urlopie wychowawczym – odwrotnie.

– Osoby przebywające na urlopie wychowawczym podlegają tym ubezpieczeniom czyli emerytalnemu i rentowemu, ale pod warunkiem, że nie mają innego tytułu do ubezpieczeń, albo nie mają osobnego prawa do emerytury lub renty. Osoby pobierające zasiłek macierzyński lub przebywające na urlopie wychowawczym nie podlegają ubezpieczeniom wypadkowemu i chorobowemu – mówi Elżbieta Szustak z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

 Ważne!

Przez inny tytuł nie należy rozumieć tytułu, z którego dana osoba nabyła prawo do urlopu wychowawczego.

 Urlop wychowawczy a umowa o pracę

Osoby na urlopie wychowawczym podlegają też ubezpieczeniu zdrowotnemu, ale pod warunkiem, że przebywająca na nim osoba nie ma innego tytułu do takiego ubezpieczenia.

Problem:

Przedsiębiorca, który już prowadzi kilka sklepów, chce otworzyć nowy i musi zatrudnić sprzedawczynię na umowę o pracę. Jest kandydatka spełniająca wymagane warunki, ale obecnie korzysta z urlopu wychowawczego. Kto powinien płacić za nią składki do ZUS?

Odpowiedź:

 – Jeżeli pracodawca zatrudni na podstawie umowy o pracę osobę przebywającą na urlopie wychowawczym, to taka osoba nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym z tytułu przebywania na tym urlopie. Podlega ona tylko ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo, z tytułu umowy o pracę. Natomiast jeżeli przedsiębiorca zatrudni na podstawie umowy o pracę osobę pobierającą zasiłek macierzyński, to z tego tytułu podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Również z umowy o pracę podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym, pobierania zasiłku macierzyńskiego, wszystkie składki czyli te na ubezpieczenia emerytalne i rentowe są opłacane z budżetu państwa  – wyjaśnia ekspertka  ZUS.

Ubezpieczeni wykonujący pracę na podstawie umowy zlecenia

Jeżeli osoby na urlopie wychowawczym czy pobierające zasiłek macierzyński podejmą pracę na podstawie umowy zlecenia lub rozpoczną wykonywanie działalności pozarolniczej, z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, z tytułu umowy zlecenia bądź prowadzenia działalności ubezpieczenia społeczne są dobrowolne, natomiast z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym nie podlegają w ogóle ubezpieczeniom, ubezpieczeniom podlegają tylko z tytułu wykonywanej umowy zlecenia bądź prowadzonej działalności.

 Jeżeli z urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego korzysta np. rencista, z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego podlega ubezpieczeniom  obowiązkowo, z tytułu urlopu wychowawczego nie podlega tym ubezpieczeniom w ogóle. Dlatego też, osoba przebywająca na urlopie wychowawczym zobowiązana jest poinformować pracodawcę o posiadaniu prawa do emerytury lub reny albo tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, aby ten nie rozliczał za nią składek na ubezpieczenia z tytułu urlopu.

Wymiar składek i zasady ich finansowania

Wysokość składek jest jednakowa dla wszystkich ubezpieczonych i wynosi 19,52 proc. podstawy wymiaru na ubezpieczenie emerytalne i 8 proc. na rentowe. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9 proc. podstawy wymiaru.

– Dla osób pobierających zasiłek macierzyński podstawą wymiaru składek jest zasiłek, a dla osób przebywających na urlopie wychowawczym podstawę stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacane za okres 12 miesięcy poprzedzających urlop wychowawczy. Przy czym podstawa wymiaru składek nie może być wyższa niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia przyjmowanego dla ustalenia 30-krotności i nie może być mniejsza niż 75 proc. minimalnego  wynagrodzenia – tłumaczy Elżbieta Szustak z ZUS.

Jeżeli na urlop wychowawczy przechodzi osoba, która była zatrudniona na cały etat, to jej podstawa wymiaru składek z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym nie może być mniejsza niż obecnie obowiązujące minimalne wynagrodzenie.

Kto może być płatnikiem tych składek

Za osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński obowiązki płatnika składek pełnią:

•  pracodawca w stosunku do osób:

             - przebywających na urlopach wychowawczych,

             - pobierających zasiłek macierzyński, jeżeli zasiłek ten jest wypłacany przez pracodawcę,

•  jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie ubezpieczeniami społecznymi (np. zleceniodawca w stosunku do zleceniobiorcy, jeśli wypłaca zasiłek macierzyński, rolnicza spółdzielnia produkcyjna w stosunku do członków, którym wypłaca zasiłki macierzyńskie lub przebywających na urlopach wychowawczych),
•  podmiot, na rzecz którego wykonywana jest odpłatnie praca w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, w stosunku do osób pobierających zasiłek macierzyński, jeżeli zasiłek wypłaca ten podmiot,
•  Zakład Ubezpieczeń Społecznych w stosunku do osób, którym wypłaca zasiłki macierzyńskie, zasiłki w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Płatnik składek zgłasza  osoby pobierające zasiłek macierzyński bądź przebywające na urlopie wychowawczym do ubezpieczeń  społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego (w przypadku urlopu wychowawczego ) wykazując te osoby w imiennych raportach miesięcznych ZUS RCA.

 Więcej informacji na stronie zus.pl.

 Sylwia Zadrożna /mb

 Podstawa prawna:

Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.).

Ustawa z 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz.U. nr 28, poz.153, ze zm.) w brzmieniu nadanym ustawą z 11 stycznia 2001 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 8, poz. 64).

Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad oraz trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. nr 78, poz. 465, z późn. zm.).