Negocjacje z Iranem ws. porozumienia nuklearnego. Interwencja Rosji komplikuje sytuację

2022-03-11, 09:06

Teheran zasugerował w czwartek, że istnieją nowe przeszkody na drodze do porozumienia w sprawie ożywienia irańskiego porozumienia nuklearnego z 2015 roku, podczas gdy zachodnie mocarstwa zmagały się z rosyjskimi żądaniami z ostatniej chwili, które groziły storpedowaniem w znacznym stopniu zakończonych rozmów.

Tydzień temu w Wiedniu trwały przygotowania do weekendowego spotkania, którego celem było zawarcie umowy przywracającej zgodność Iranu z zawartymi w porozumieniu ograniczeniami dotyczącymi działalności nuklearnej.

Rosyjskie macki

W ubiegłą sobotę rosyjski minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow nieoczekiwanie zażądał obszernych gwarancji, że na handel Rosji z Iranem nie wpłyną sankcje nałożone na Moskwę w związku z jej inwazją na Ukrainę. Żądanie Rosji początkowo rozgniewało Teheran i wydawało się, że pomoże mu i Waszyngtonowi w osiągnięciu porozumienia w kilku pozostałych drażliwych kwestiach, ale nagła fala publicznych komentarzy irańskich urzędników, w tym Najwyższego Przywódcy Alego Chamenei w czwartek, sugeruje, że wiatr się odwrócił.

- Podejście USA do pryncypialnych żądań Iranu, w połączeniu z ich nierozsądnymi ofertami i nieuzasadnionymi naciskami na szybkie osiągnięcie porozumienia, pokazują, że USA nie są zainteresowane silnym porozumieniem, które zadowoliłoby obie strony - powiedział w czwartek rano na Twitterze najwyższy urzędnik ds. bezpieczeństwa w rządzie Chamenei, Ali Shamkhani. - Jeśli USA nie podejmą decyzji politycznej, rozmowy z godziny na godzinę stają się coraz bardziej skomplikowane - powiedział Shamkhani, sekretarz Najwyższej Rady Bezpieczeństwa Narodowego Iranu.

Shamkhani nie sprecyzował, o jakie żądania chodzi, ale to, że w ogóle są jakieś żądania, przeczy temu, co powiedzieli czterej zachodni urzędnicy - że uzgodniono ostateczny projekt tekstu, który wymaga jedynie drobnych poprawek, z wyjątkiem otwartej kwestii dotyczącej szerokiego żądania Rosji dotyczącego gwarancji. Według dyplomatów tekst zawiera jednak podobną, choć znacznie węższą gwarancję dotyczącą współpracy nuklearnej między Rosją a Iranem, przedstawioną w porozumieniu. - Uważamy, że jesteśmy blisko. Jesteśmy blisko już od jakiegoś czasu - powiedziała dziennikarzom rzeczniczka Białego Domu Jen Psaki. - Koniec negocjacji jest zawsze wtedy, gdy zazwyczaj mają miejsce trudne i wymagające części rozmowy.

REKLAMA

Pozostały trudne kwestie

Irański urzędnik powiedział w czwartek, że do rozwiązania pozostały jeszcze dwie do trzech trudnych kwesti i, że Teheran domaga się teraz także zmiany kolejności, w jakiej porozumienie powinno być wdrażane. Minister spraw zagranicznych Iranu Hossein Amirabdollahian zasugerował, że jedną z przeszkód jest zakres, w jakim sankcje nałożone na irańską elitarną gwardię rewolucyjną zostaną zniesione.

Irański program nuklearny. Źródło: PAP

- Niektóre tematy związane z naszymi bohaterami narodowymi nie podlegają negocjacjom - powiedział po rozmowie telefonicznej z szefem polityki zagranicznej Unii Europejskiej Josepem Borrellem. Iran powiedział również, że chce gwarancji, iż żaden przyszły prezydent USA nie zrezygnuje z porozumienia nuklearnego. Podkreślając irańskie obawy, były wiceprezydent USA Mike Pence powiedział w środę, że jeśli Waszyngton zgodzi się na nowe porozumienie, a Republikanie ponownie obejmą władzę, to "zerwą każdy nowy irański układ nuklearny już pierwszego dnia".

Europejscy negocjatorzy z Francji, Wielkiej Brytanii i Niemiec tymczasowo opuścili rozmowy, ponieważ uważali, że zaszli tak daleko, jak mogli, i teraz to Stany Zjednoczone i Iran muszą porozumieć się w pozostałych kwestiach.
Koordynator rozmów, Enrique Mora z Unii Europejskiej, spotkał się w czwartek dwukrotnie z głównym negocjatorem Iranu Ali Bagheri, po tym jak we wtorek i środę spotkał się z głównym wysłannikiem Rosji Michaiłem Uljanowem. Wobec braku oznak postępu Francja dała wyraz zniecierpliwieniu zachodnich mocarstw, które od dawna ostrzegają, że czas ucieka, ponieważ postępy Iranu w dziedzinie energii jądrowej wkrótce sprawią, że ograniczenia zawarte w pierwotnym porozumieniu staną się zbędne.

- Jesteśmy bardzo blisko porozumienia, ale szansa na jego osiągnięcie jest coraz mniejsza - powiedziała rzeczniczka francuskiego MSZ Anne-Claire Legendre na codziennym briefingu.

REKLAMA