Section00
100lat PKOL
Section01
Section02
104 lata Polskiego Komitetu Olimpijskiego 12 października 1919 roku odbył się zjazd założycielski Komitetu Udziału Polski w Igrzyskach Olimpijskich. Organizacja miała przygotować polską reprezentację do udziału w igrzyskach olimpijskich.
Section03
Section04
Historia polskiego komitetu olimpijskiego
Hotel Francuski w Krakowie, 1926 rok/NAC

1919
12 października

W Hotelu Francuskim w Krakowie odbył się zjazd założycielski Komitetu Udziału Polski w Igrzyskach Olimpijskich. Organizacja miała przygotować polską reprezentację do udziału w igrzyskach olimpijskich i powstała w związku z zaproszeniem Polaków do wzięcia udziału w igrzyskach w Antwerpii.

Książę Stefan Lubomirski w 1925 roku/NAC

1919
1 grudnia

Podczas zjazdu w Warszawie zmieniono nazwę Komitetu Udziału Polski w Igrzyskach Olimpijskich na Polski Komitet Olimpijski. Na pierwszego prezesa został wybrany książę Stefan Lubomirski.

Ceremonia otwarcia igrzysk olimpijski w Antwerpii w 1920 roku/ Wikimedia/domena publiczna

1920
12 lipca

Ze względu na wojnę polsko-bolszewicką, zagrożenie utraty niepodległości i potrzebę skierowania wszystkich wysiłków państwa na front, Polska wycofała się z udziału w igrzyskach w Antwerpii. Mimo to, nasi przedstawiciele wzięli symboliczny udział w defiladzie sztandarów.

Okładka broszury o I Zimowych Igrzyskach Olimpijskich wydanej przez Polski Związek Narciarski w 1924 roku

1924
25 stycznia

Rozpoczął się trwający do 5 lutego Tydzień Sportów Zimowych we francuskim Chamonix, który rok później został uznany za I Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Polskę reprezentowało na nich dziewięciu sportowców.

Reprezentacja Polski w kolarstwie na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 1924 roku. Zdobywcy srebrnego medalu na dystansie 4000 m drużynowo./NAC

1924
27 lipca

Ostatni dzień VIII Letnich Igrzysk Olimpijskich, na których zadebiutowali biało-czerwoni. Tego dnia Polacy zdobyli dwa medale. Srebro w kolarskim wyścigu torowym przypadło zespołowi w składzie Józef Lange, Jan Łazarski, Tomasz Stankiewicz i Franciszek Szymczyk. Brąz wywalczył w jeździeckim konkursie skoków Adam Królikiewicz na koniu Picador. Wśród pierwszych polskich olimpijczyków była też kobieta – Wanda Dubieńska, która wystąpiła w igrzyskach jako florecistka.

Halina Konopacka wykonuje rzut dyskiem na IX Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie w 1928 roku, na których zdobyła pierwszy złoty medal olimpijski dla Polski/NAC

1928
31 lipca

Fenomenalny występ Haliny Konopackiej w rzucie dyskiem (39,62 m) podczas IX Letnich Igrzysk Olimpijskich w Amsterdamie dał jej tytuł rekordzistki świata i pierwszy złoty medal olimpijski dla Polski. W igrzyskach wystąpiło 66 Polaków. Poza złotem Konopackiej wywalczyliśmy też medal srebrny i trzy brązowe.

Janusz Kusociński/ PAP/CAF

1932
31 lipca

Janusz Kusociński zdobył złoty medal dla Polski w biegu na 10 000 metrów na X Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles. Dwa dni później najwyższy stopień olimpijskiego podium zajęła Stanisława Walasiewicz w biegu na 100 metrów kobiet. Polska zdobyła na tych igrzyskach ponadto jeden srebrny i cztery brązowe medale. Z powodu braku funduszy do Los Angeles pojechała tylko dwudziestoosobowa ekipa.

volume_up Wypowiedź Janusza Kusocińskiego o zdobyciu medalu
Kierownictwo polskiej ekipy olimpijskiej na Igrzyskach Olimpijskich w Garmisch-Partenkirchen z prezesem Polskiego Komitetu Olimpijskiego płk. Kazimierzem Glabiszem/NAC

1936
6 lutego

Dzień otwarcia IV Zimowych Igrzysk Olimpijskich, które odbyły się w niemieckim Garmisch-Partenkirchen. Choć polscy sportowcy nie zdobyli żadnych medali, to igrzyska były przełomowe dla dziejów rodzimego sportu – po raz pierwszy transmitowano wówczas na antenie Polskiego Radia relacje z igrzysk. Odtąd korespondenci Polskiego Radia będą obecni na każdej olimpiadzie.

Prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego płk. Kazimierz Glabisz przemawia do sportowców na próbnej defiladzie w Warszawie/NAC

1936
1 sierpnia

Rozpoczęła się ostatnia przedwojenna olimpiada. Igrzyska w stolicy Niemiec Berlinie były pokazem propagandowym nazistowskiego reżimu Adolfa Hitlera. Polacy zdobyli na nich trzy srebrne i trzy brązowe medale. Podczas tych igrzysk Józef Klukowski otrzymał srebrny medal Olimpijski w Konkursie Sztuki i Literatury za rzeźbę – stał się w ten sposób jedynym Polakiem, który został uhonorowany dwukrotnie tą nagrodą (wcześniej otrzymał złoto w 1932 roku).

Bronisław Czech na starcie, zdobywca pierwszego miejsca na narciarskich Mistrzostwach Polski w Zjeździe i w Slalomie rozgrywane w Tatrach w marcu 1937 roku/NAC

1939
1 września

Wybuch II wojny światowej poskutkował odwołaniem kolejnych igrzysk olimpijskich planowanych na rok 1940 i 1944, i upadkiem idei olimpijskiej na długie sześć lat konfliktu. Wielu polskich olimpijczyków zginęło, m.in. zamordowany w Palmirach Janusz Kusociński, poległy w Powstaniu Warszawskim Eugeniusz Lokajski, czy zmarły w Auschwitz wybitny narciarz Bronisław Czech. Olimpijczycy angażowali się w działalność konspiracyjną np. Stanisław Marusarz, wybitny narciarz, był kurierem tatrzańskim. Z inicjatywy polskich więźniów w niemieckich obozach jenieckich zorganizowano dwie "olimpiady za drutami" (w 1940 i 1944 roku).

Zbigniew Turski, kompozytor/NAC

1948
Sierpień

XIV Letnie Igrzyska Olimpijskie, pierwsze po zakończeniu II wojny światowej, odbyły się w Londynie. Jedyny medal sportowy dla Polski wywalczył wówczas Aleksy Antkiewicz. "Bombardier z Wybrzeża" zdobył brąz w bokserskiej kategorii piórkowej. Złoty laur Olimpijskiego Konkursu Sztuki i Literatury zdobył w Londynie Zbigniew Turski za "Symfonię Olimpijską".

Zygmunt Chychła w 1948 roku/Wikipedia/domena publiczna

1952
Lipiec

XV Letnie Igrzyska Olimpijskie w Helsinkach przyniosły Polakom cztery medale – dwa srebra, brąz i złoto. "Mazurek Dąbrowskiego" pierwszy raz zabrzmiał na stadionie olimpijskim po wojnie dzięki Zygmuntowi Chychle, który okazał się bezkonkurencyjnym bokserem w wadze półśredniej.

Olimpiada 1956 we włoskim Cortina d’Ampezzo/ Wikimedia Commons/domena publiczna

1956
30 stycznia

Franciszek Gąsienica Groń zdobył tego dnia pierwszy w historii medal dla Polski podczas zimowych igrzysk olimpijskich. W VII Zimowych Igrzyskach Olimpijskich wystąpił w kombinacji norweskiej (połączenie skoków i biegów narciarskich) i zdobył brąz. Był o krok od złota – trema spowodowała, że zepsuł pierwszy skok.

Elżbieta Duńska-Krzesińska w 1959 roku/PAP/CAF

1956
27 listopada

Elżbieta Duńska-Krzesińska zdobyła złoto w skoku w dal podczas XVI Letnich Igrzysk Olimpijskich w Melbourne. Miała szansę zdobyć medal już cztery lata wcześniej, ale jej warkocz pozostawił ślad na piasku, co spowodowało obniżenie lokaty polskiej lekkoatletki. Przed igrzyskami w Australii „Złota Ela” przezornie skróciła włosy. Podczas tych igrzysk Polacy wywalczyli jeszcze cztery srebrne i cztery brązowe medale.

volume_up „Złota Ela” wspomina medalowy skok
Ireneusz Paliński, 1964/Wikipedia/domena publiczna

1960
11 września

Tego dnia zakończyły się XVII Letnie Igrzyska Olimpijskie w Rzymie. Polacy przywieźli z Wiecznego Miasta 21 medali, w tym: 4 złote, 6 srebrnych, 11 brązowych. Hymn Polski zabrzmiał dzięki Ireneuszowi Palińskiemu (podnoszenie ciężarów), Zdzisławowi Krzyszkowiakowi (bieg na 3000 metrów z przeszkodami), Kazimierzowi Paździorowi (boks, waga lekka) i Józefowi Szmidtowi (trójskok). Ten ostatni, nazywany "Polskim kangurem" jako pierwszy przeskoczył więcej niż 17 m.

Irena Szewińska biegnie po złoto w sztafecie na 400 metrów. Montreal, Kanada, 29.07.1976/AP/East News

1964
Październik

Podczas XVIII Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Tokio Polacy zdobyli 23 medale (7 złotych, 6 srebrnych, 10 brązowych). Józef Szmidt został pierwszym Polakiem, który obronił złoto z poprzednich igrzysk. Prawdziwą sensacją okazała się Irena Kirszenstein, która zdobyła złoto w sztafecie 4x400 m oraz dwa srebra – w biegu na 200 m i skoku w dal. Była pierwszą Polką, która przywiozła z olimpiady trzy medale. Tak rozpoczęła się era Ireny Szewińskiej.

Jerzy Kulej na podium ze złotym medalem na letnich Igrzyskach Olimpijskich w Tokio, 1964/AP/East News

1964
23 października

Złoty dzień polskiego boksu. Tego dnia na XVIII Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Tokio Józef Grudzień, Marian Kasprzyk i Jerzy Kulej zdobyli złote medale. Feliks Stamm, legendarny trener i wychowawca zdobywców 24 medali olimpijskich, skomentował to wydarzenie z typową dla siebie swadą: "Zasadniczo jestem zadowolony".

Jerzy Pawłowski, 1968/Wikipedia/domena publiczna

1968
12 października

Rozpoczęły się XIX Letnie Igrzyska Olimpijskie w Meksyku. Polacy zdobyli w czasie ich trwania 18 medali w tym 5 złotych. Tytuł z poprzednich igrzysk obronili Jerzy Kulej (boks) i Waldemar Baszanowski (podnoszenie ciężarów). Irena Szewińska zdobyła złoto w biegu na dystansie 200 metrów. Jerzy Pawłowski, "szablista wszechczasów", zakończył karierę zdobywając upragnione olimpijskie złoto (miał już wówczas na koncie 3 srebrne i jeden brązowy krążek).

Wojciech Fortuna po zdobyciu złotego medalu olimpijskiego

1972
11 lutego

Nieoczekiwaną radość sprawił polskim kibicom Wojciech Fortuna oddając najdłuższy skok podczas XI Zimowych Igrzysk Olimpijskich w japońskim Sapporo. Skoczek narciarski zdobył dla Polski pierwszy złoty medal na zimowej olimpiadzie (był to jednocześnie setny medal w polskiej reprezentacji).

Reprezentacja piłkarska przed finałem Igrzysk Olimpijskich/ PAP Zbigniew Matuszewski

1972
10 września

Pamiętny mecz Polska-Węgry podczas XX Letnich Igrzysk Olimpijskich w Monachium. "Orły Górskiego" pokonały w strugach deszczu rywali 2:0. Autorem obu bramek był Kazimierz Deyna. Polacy jak dotąd jedyny raz w historii sięgnęli po olimpijskie złoto w piłce nożnej.

Władysław Komar, czerwiec 1972/East News

1972
11 września

Tego dnia zakończyły się XX Letnie Igrzyska Olimpijskie w Monachium. Polacy przywieźli z nich 21 medali. Poza "Orłami Górskiego" złoto przywieźli: Jan Szczepański (boks), Władysław Komar (pchnięcie kulą), Zygmunt Smalcerz (podnoszenie ciężarów), Józef Zapędzki (pistolet szybkostrzelny). Dwa złote krążki w klasyfikacji zapewnili floreciści – wywalczone drużynowo i indywidualnie przez Witolda Woydę.

Radość polskich siatkarzy po zdobyciu złotego medalu na IO w Montrealu/PAP Zbigniew Matuszewski

1976
Lipiec

Z kanadyjskiego Montrealu Polacy przywieźli 26 medali: 7 złotych, 6 srebrnych, 13 brązowych. Na najwyższym stopniu podium stawali Janusz Peciak (pięciobój), Jerzy Rybicki (boks, waga lekkośrednia), Jacek Wszoła (skok wzwyż), Kazimierz Lipień (zapasy), Irena Szewińska (bieg na 400 metrów) oraz prowadzeni przez Huberta Wagnera siatkarze.

volume_up Złoty medal siatkarzy. Komentarz Romana Paszkowskiego. (PR, 1976)
Irena Szewińska po wręczeniu złotego medalu na IO w Montrealu

1976
29 lipca

Fenomenalny rekord (49,29 sek.) w biegu na 400 metrów zapewnił Irenie Szewińskiej złoty medal w Montrealu. Szewińska ugruntowała swoją pozycję królowej rodzimej lekkoatletyki i zapisała się w historii jako zdobywczyni największej liczby medali olimpijskich dla Polski. Ostatni występ na olimpiadzie przyniósł jej siódmy krążek w karierze.

Polska reprezentacja na ceremonii otwarcia Igrzysk Olimpijskich w Moskwie/PAP/ITAR TASS

1980
19 lipca

Tego dnia rozpoczęły się igrzyska w Moskwie, na które Polska wystawiła najliczniejszą dotąd reprezentację (321 osób). Polacy zdobyli wówczas najwięcej medali w historii swoich startów na igrzyskach – 32 medale, wśród nich trzy złote: Bronisława Malinowskiego (bieg na 3000 metrów z przeszkodami), Władysława Kozakiewicza (skok o tyczce) i Jana Kowalczyka (jeździectwo).

volume_up Złoto Bronisława Malinowskiego. Komentarz Bohdana Tomaszewskiego. (PR, 1980)
Władysław Kozakiewicz podczas finału skoku o tyczce/PAP/ITAR TASS

1980
30 lipca

Tego dnia Władysław Kozakiewicz zdobył olimpijskie złoto. Organizatorzy i kibice robili wszystko, by wygrał reprezentant ZSRR Konstantin Wołkow – wszystko na nic. Po oddaniu zwycięskiego skoku o tyczce Kozakiewicz wykonał jeden z najsłynniejszych gestów w historii polskiego sportu, którym pokazał organizatorom i rosyjskim kibicom co o nich myśli. Dla Polaków, żyjących w kraju zależnym od ZSRR, „gest Kozakiewicza” miał szczególne znaczenie.

volume_up Złoty medal Władysława Kozakiewicza. Komentarz Bohdana Tomaszewskiego. (PR, 1980)
Wieża ze zniczem olimpijski na ceremonii otwarcia

1984
28 lipca

Rozpoczęła się olimpiada w Los Angeles. Zabrakło na niej polskich sportowców. Po bojkocie igrzysk przez ZSRR w ślad za nim poszło większość krajów bloku wschodniego w tym Polska. Była to odpowiedź Związku Radzieckiego na bojkot moskiewskiej olimpiady przez USA i kilka innych zachodnich krajów.

Złoty medalista w zapasach Andrzej Wroński po powrocie do Polski/PAP/CAF

1988
Wrzesień-październik

Z igrzysk, które odbyły się w południowokoreańskim Seulu Polacy przywieźli 16 medali. Na najwyższym stopniu podium tryumfowali Andrzej Wroński (zapasy, styl klasyczny, waga ciężka) i Waldemar Legień (judo, waga lekkośrednia) rozpoczynając tym samym dobrą passę Polaków w sportach walki.

Piłkarska reprezentacja Polski na podium po zajęciu drugiego miejsca/PAP

1992
Lipiec-sierpień

19 medali przywieźli Polacy z igrzysk w Barcelonie. Tytuł złotego medalisty w judo obronił mistrz z Seulu Waldemar Legień. Dwukrotnie na najwyższym stopniu podium stawał Arkadiusz Skrzypaszek, który wywalczył złoto w konkursie indywidualnym i był członkiem zwycięskiej polskiej drużyny.

Mateusz Kusznierewicz po ceremonii wręczenia złotego medalu/PAP/EPA Pascal Guyot

1996
19 lipca

Rozpoczęły się XXVI Letnie Igrzyska Olimpijskie w Atlancie. Ceremonia zakończyła się dla Polaków tragedią – w jej trakcie zasłabł Eugeniusz Pietrasik, szef polskiej misji olimpijskiej. Działacz zmarł pomimo reanimacji i przewiezienia do szpitala. Polacy przywieźli z USA 17 medali. Złoto uzyskali Renata Mauer (strzelectwo, karabinek pneumatyczny)i Paweł Nastula (judo), rywali zdeklasował Mateusz Kusznierewicz (żeglarstwo). Na igrzyskach po raz pierwszy zabłysła gwiazda Roberta Korzeniowskiego (złoto w chodzie na 50 km). Ale te igrzyska należały do zapaśników – przywieźli z Atlanty pięć medali, z czego trzy złote (Ryszarda Wolnego, Andrzeja Wrońskiego i Włodzimierza Zawadzkiego).

Kamila Skolimowska – mistrzyni olimpijska w rzucie młotem. PAP/Przemek Wierzchowski

2000
15 września

Rozpoczęły się XXVII Letnie Igrzyska Olimpijskie w australijskim Sydney. Polacy przywieźli z nich 14 medali, w tym sześć złotych. „Mazurek Dąbrowskiego” zabrzmiał dla dwójki wioślarskiej Tomasza Kucharskiego i Roberta Sycza oraz młociarzy Kamili Skolimowskiej i Szymona Ziółkowskiego. Drugie złoto w karierze (tym razem w strzeleckiej dyscyplinie karabinku sportowego) wywalczyła Renata Mauer-Różańska. Polskim królem Sydney okazał się jednak bezsprzecznie Robert Korzeniowski, który wychodził sobie dwukrotnie stanięcie na najwyższym stopniu podium (chód na 20 i 50 km).

Otylia Jędrzejczak ze złotym medalem w pływaniu na 200 metrów stylem motylkowym. PAP/Przemek Wierzchowski

2004
13 sierpnia

Otwarto XXVIII Letnie Igrzyska Olimpijskie w Atenach. Wśród 10 polskich medali znalazły się trzy złote krążki. Tytuł z Sydney obroniła dwójka wioślarska Tomasz Kucharski – Robert Sycz. Złoto było punktem kulminacyjnym kariery ukochanej przez kibiców pływaczki Otylii Jędrzejczak (w Atenach zdobyła też dwa srebrne medale). Na najwyższym stopniu podium stanął też Robert Korzeniowski.

volume_up Złoty medal Otylii Jędrzejczak. Komentarz Jarosława Idziego. (PR, 2004)
Robert Korzeniowski po zdobyciu złotego medalu w chodzie sportowym na 50 km/PAP Przemek Wierzchowski

2004
24 sierpnia

Robert Korzeniowski zdobył tego dnia swój czwarty złoty medal, zapisując się tym samym w annałach polskiego sportu jako jedyny, któremu dotąd się ta sztuka powiodła. Chodziarz był pierwszym człowiekiem w historii tej dyscypliny, który zdołał osiągnąć taki sukces.

Justyna Kowalczyk po zwycięstwie w biegu na 30 km kobiet. PAP/EPA/Hendrik Schmidt

2010
27 lutego

Tego dnia po olimpijskie złoto podczas zimowych igrzysk w Vancouver sięgnęła w biegu narciarskim Justyna Kowalczyk. Polka do ostatnich sekund rywalizowała ze swoją nemezis, Marit Bjoergen. Na tych samych igrzyskach Kowalczyk zdobyła też brąz i srebro. Polska reprezentacja wywiozła z Kanady sześć medali, w tym dwa srebrne Adama Małysza.

volume_up Złoty medal Justyny Kowalczyk. Komentarz Tomasza Zimocha. (PR, 2012)
Tomasz Majewski w Londynie. PAP/DPA/Michael Kappeler

2012
27 lipca

Tego dnia igrzyska znów powróciły do stolicy Wielkiej Brytanii. Polacy podobnie jak cztery lata temu zdobyli 11 medali, przy czym wśród nich – w porównaniu do igrzysk w Pekinie – był o jeden złoty medal mniej. „Mazurek Dąbrowskiego” zagrał dla obrońcy tytułu w pchnięciu kulą, Tomasza Majewskiego i dla Adriana Zielińskiego, który został złotym medalistą w podnoszeniu ciężarów. Na uznanie zwycięstwa Anita Włodarczyk czekała aż do roku 2016, kiedy zdecydowano, że wobec dopingu stosowanego przez jej konkurentkę, to właśnie Polce należy się złoto.

Kamil Stoch po oddaniu zwycięskiego skoku. PAP/ Daniel Karmann

2014
15 lutego

Kamil Stoch okazał się niekwestionowanym królem igrzysk w Soczi. Polak nie tylko zdobył złoto na małej skoczni 9 lutego, ale zdeklasował rywali także sześć dni później w konkursie na dużej skoczni.

Złota medalistka Anita Włodarczyk. PAP/Leszek Szymański

2016
Sierpień

Trzeci raz z rzędu Polacy przywieźli z letnich igrzysk 11 medali. Niestety, w olimpijskim stopie domieszka złota z roku na rok malała. Z Rio de Janeiro dwa najcenniejsze medale przywiozły Polki – obrończyni tytułu Anita Włodarczyk oraz wioślarki Magdalena Fularczyk-Kozłowska i Natalia Madaj (dwójka podwójna kobiet).

Kamil Stoch cieszy się ze zwycięstwa, PAP/DPA/Diego Azubel

2018
17 lutego

Trzeci złoty medal dla Kamila Stocha tego dnia na igrzyskach w Pjongczangu i grupowy brąz dla polskich skoczków potwierdziły, że od czasów „małyszomanii” Polska jest potęgą w skokach narciarskich.

1919

1919

1920

1924

1924

1928

1932

1936

1936

1939

1948

1952

1956

1956

1960

1964

1964

1964

1968

1972

1972

1972

1976

1976

1980

1980

1984

1988

1992

1996

2000

2004

2004

2008

2010

2012

2014

2016

2018

Źródło: Iwona Marcinkiewicz, „Top 100. Olimpijska Kronika Wydarzeń”, PKOl
Section05

POLSKIE MEDALE NA IGRZYSKACH OLIMPIJSKICH 1919-2019

Section07

PRZEŻYJMY TO JESZCZE RAZ. Z ARCHIWUM POLSKIEGO RADIA i MKOL

Section09
Section10
Olimpijskie medale dla polskich pisarzy i artystów Olimpijskie Konkursy Sztuki i Literatury odbyły się siedmiokrotnie w latach 1912-1948. Polscy twórcy zdobyli w nich osiem medali. Wszystko zaczęło się w 1928 roku od złota dla poety Kazimierza Wierzyńskiego.
Section11
Section20