Sowiecki trop

źr. www.roszkowski.pl

Z prof. hab. Wojciechem Roszkowskim rozmawia Petar Petrović

Jak profesor przyjął decyzję katowickiego oddziału IPN o wszczęciu śledztwa w sprawie śmierci generała Władysława Sikorskiego?

Ta wiadomość bardzo mnie ucieszyła, gdyż jest bardzo wiele poszlak wskazujących na to, że nie była to śmierć przypadkowa, że nie był to tylko i wyłącznie wypadek lotniczy, ale że być może był to zamach. Jeżeli mamy tyle poszlak, od tylu lat krążących w sferze publicznej, to najwyższy już czas pochylić się nad tą sprawą i ją wyjaśnić. Jest to bowiem sprawa  niezwykłej wagi, bo przecież premier rządu emigracyjnego to bardzo ważna postać. Decyzja o wszczęciu śledztwa to kolejny dowód na to, że IPN nie jest tylko instytucją zajmującą się lustracją i bieżącymi teczkami, ale poświęca się także bardzo rzetelnym badaniom i śledztwom historycznym.

Dlaczego tak długo musieliśmy czekać na to by śledztwo w tej sprawie przeprowadziła instytucja państwowa?

Można się zastanawiać nad tym, czy zaraz po powstaniu IPN - u nie należało pomyśleć o takim śledztwie. Wydaje się, że wcześniej nie było instytucji, która mogłaby się zajmować takimi sprawami. Myślę, że IPN był obciążony masą innych obowiązków.

Dariusz Baliszewski twierdzi, że gen. Sikorski został zamordowany 4 lipca 1943 r. w pałacu gubernatora Gibraltaru razem z szefem sztabu gen. Tadeuszem Klimeckim i szefem oddziału operacyjnego sztabu płk Andrzejem Mareckim. Katastrofa samolotowa miała jedynie zatuszować morderstwo.

Wydaje mi się, że redaktor Baliszewski trochę uprzedza wyniki tego śledztwa. On lansował tę tezę już od wielu lat, myślę, że wszystkie te poszlaki, które on zgromadził, warto będzie sprawdzić. Nie wiem jednak czy one dają podstawę do tak precyzyjnego opisu. Myślę, że w jego dociekaniach jest trochę ekstrapolacji. Wydaje mi się, że najbardziej prawdopodobny jest zamach dokonany przez służby sowieckie, pod osłoną sowieckiego agenta w brytyjskim wywiadzie Kima Philby. Wywiad sowiecki miał możliwość dotarcia do samolotu generała Sikorskiego w Gibraltarze, gdyż w tym momencie przebywał tam również ambasador Majski, ubezpieczany przez Philby’ego.

Dlaczego sowieci chcieliby wyeliminować gen. Sikorskiego?

Związek Sowiecki miał problem z niepodległymi władzami Polski, chciał je osłabić, a generał Sikorski był znaczącą postacią w obozie alianckim. Zamach na generała mógł obniżyć prestiż władz emigracyjnych Polski i ułatwić Stalinowi zniewolenie naszego kraju.

A jakie miejsce w całej tej sprawie zajmują Brytyjczycy?

To jest tajemnicza sprawa. Myślę, że oni mogą chcieć osłaniać kompromitację swojego wywiadu. Jeżeli rzeczywiście był to zamach sowiecki pod osłoną Kima Philby’ego, czy przy jego pomocy, to dla wywiadu brytyjskiego byłby to wielka porażka. Osobiście nie wierzę, że to Brytyjczycy zamordowali generała, wydaje mi się, że oni ponoszą za to pośrednią odpowiedzialność.