Mija 78 lat od ucieczki Witolda Pileckiego z obozu Auschwitz

Powiązany Artykuł

Witold Pilecki - zobacz serwis specjalny

Rotmistrz Pilecki został dobrowolnie więźniem Auschwitz w 1940 roku, aby organizować tam ruch oporu i prowadzić działalność wywiadowczą. Spędził w obozie 947 dni. Zbierał informacje między innymi o zagładzie Żydów. Był autorem pierwszych na świecie doniesień o Holokauście - tzw. Raportów Pileckiego, ujawniających niemieckie zbrodnie.

Posłuchaj

78. lat temu w nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 roku z niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz uciekł Witold Pilecki wraz dwoma współpracownikami: Janem Redzejem i Edwardem Ciesielskim - relacja Witolda Banacha (IAR) 0:54

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

- Już w październiku 1940 roku przesłał pierwszy meldunek o nieludzkich warunkach życia i pracy w obozie - mówił w 2020 roku historyk profesor Witold Stankowski.

Posłuchaj

Historyk profesor Witold Stankowski o działalności Witolda Pileckiego w obozie Auschwitz (IAR) 0:25

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Do ucieczki z niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Witold Pilecki wykorzystał czas tuż po Wielkanocy - mówił w Polskim Radiu w 2019 roku Karol Kalinowski z Instytutu Pileckiego.

Posłuchaj

Karol Kalinowski z Instytutu Pileckiego: ucieczkę przeprowadzono z obozowej piekarni (IAR) 0:15

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Już na wolności Witold Pilecki przedstawił Armii Krajowej swój plan ataku na obóz. Nie zyskał on jednak aprobaty dowództwa.

Posłuchaj

Wstrząsające zapiski zawarte w Raportach Pileckiego odczytuje w Polskim Radiu aktor Mariusz Bonaszewski (IAR) 0:18

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Powiązany Artykuł

Żołnierze Wyklęci - zobacz serwis historyczny

Udział w Powstaniu Warszawskim, walka w podziemiu

W 1944 roku Witold Pilecki brał udział w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie walczył w antykomunistycznym podziemiu, między innymi gromadził meldunki o represjonowaniu żołnierzy AK przez NKWD. Aresztowany przez bezpiekę w 1947 roku przez blisko rok był torturowany. Podczas ostatniego widzenia z żoną powiedział, że "Oświęcim to była igraszka". W pokazowym procesie został oskarżony o szpiegostwo i skazany na śmierć. Zamordowano go strzałem w tył głowy, 25 maja 1948 roku.

Czytaj także: 

• Japońskie wydanie książki "Rotmistrz Pilecki. Ochotnik do Auschwitz"
• "Symbol polskiej historii XX wieku". Piotr Gliński wspomina rotmistrza Pileckiego
• Pilecki - humanista, romantyk, człowiek twórczy

Rodzina Witolda Pileckiego bardzo przeżywała jego oskarżenie i proces - wspominał po latach syn rotmistrza Andrzej Pilecki. Opowiadał, że byli szykanowani przez komunistyczne władze.

Posłuchaj

Andrzej Pilecki: w trakcie trwania procesu, nauczyciele dawali nam do zrozumienia, że to jest nasz ojciec (IAR) 0:13

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Ciała do dziś nie odnaleziono

Brytyjski historyk profesor Michael Foot zaliczył Witolda Pileckiego do sześciu najodważniejszych ludzi ruchu oporu podczas II wojny światowej. Historyk Wiesław Wysocki z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego określił rotmistrza Pileckiego mianem człowieka bez skazy. Profesor Wysocki mówił zaś, że przez cały PRL rotmistrz był skazany na zapomnienie.

Posłuchaj

Historyk Wiesław Wysocki z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego: długo starano się zamazać postać Witolda Pileckiego (IAR) 0:26

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Wyrok skazujący Witolda Pileckiego został unieważniony w 1990 roku, przez Sąd Najwyższy. W 2006 roku rotmistrz został pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego. W 2013 awansowano go do stopnia pułkownika. 

Do dziś nie odnaleziono ciała Witolda Pileckiego. Po przeprowadzonych w 2012 roku ekshumacjach ustalono, że został najprawdopodobniej pochowany w zbiorowej mogile w kwaterze na Łączce na warszawskich Powązkach. Prace poszukiwawcze trwają.

mbl