Nowelizacja Karty Nauczyciela. Sejmowa Komisja zaakceptowała poprawki PiS

W projekcie, przygotowanym przez Ministerstwo Edukacji i Nauki, zaproponowano m.in. zmniejszenie liczby stopni awansu zawodowego nauczycieli, zwiększenie wysokości tzw. średniego wynagrodzenia dla nauczycieli w pierwszych latach pracy w zawodzie oraz wprowadzenie jednej godziny "dostępności" nauczyciela w szkole.

W pierwszej kolejności sejmowa komisja edukacji, podczas procedowania poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu projektu, zajęła się wnioskiem Lewicy o odrzucenie projektu noweli. Poparło go w głosowaniu 15 posłów, 19 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Tym samym komisja zaopiniowała go negatywnie i rekomenduje Sejmowi odrzucenie wniosku o odrzucenie projektu.

Następnie posłowie zajęli się 11 poprawkami zgłoszonymi w drugim czytaniu: dwie poprawki zgłosił Lewica, trzy zgłosiła KO, natomiast siedem poprawek zgłosiło PiS.

Poprawki opozycji odrzucone

Poparcia większości komisji nie zyskały poprawki Lewicy i KO. Pierwsza z poprawek Lewicy dotyczyła poszerzenia składu komisji oceniających lekcję pokazową o przedstawiciela związku zawodowego. Poparło ją 15 posłów, przeciw było 19, nikt nie wstrzymał się od głosu. Druga z poprawek Lewicy dotyczyła zwiększenia tzw. średniego wynagrodzenia nauczycieli mianowanych o 30 proc., a nauczycieli dyplomowanych o 40 proc. Jednocześnie zaproponowano, by wysokość kwoty bazowej służącej do wyliczania średniego wynagrodzenia nauczycieli wynosiła 75 proc. wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce. Za przyjęciem tej poprawki głosowało 15 posłów, 18 było przeciw, 1 wstrzymał się od głosu. Tym samym komisja zaopiniowana negatywnie obie poprawki Lewicy i rekomenduje Sejmowi odrzucenie ich.

Pierwsza z trzech poprawek KO proponuje zwiększenie tzw. średniego wynagrodzenia nauczycieli mianowanych i dyplomowanych o 20 proc. Poprało ją w głosowaniu 15 posłów, 18 było przeciw, 1 wstrzymał się od głosu. W drugiej z poprawek zaproponowano wykreślenia z projektu zapisów wprowadzających godzinę dostępności. Tę poprawkę poparło 14 posłów, 18 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. W trzeciej z poprawek zaproponowano, by wysokość jednorazowego dodatku na start dla nauczycieli rozpoczynających pracę w zawodzie wynosiła wysokość jednej ich pensji, czyli wzrosła z 1000 zł do 3000 zł. Poparło ją 15 posłów, 18 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Tym samym komisja zaopiniowała negatywnie wszystkie trzy poprawki KO i rekomenduje Sejmowi ich odrzucenie.

Poparcie komisji zyskało za to siedem poprawek złożonych przez PiS. Pięć z nich omawianych było łącznie, razem też głosowano nad nimi. Pierwsza z poprawek w tym bloku dotyczyła zwolnienia podmiotów ubiegających się o dofinansowanie ze środków na edukację z wymogu wkładu własnego. Druga w tym bloku dotyczyła rozszerzenia katalogu instytucji wspierających edukację o instytuty badawcze i instytucje kultury. Kolejna z poprawek na ma celu możliwość dokończenia programów finansowanych z funduszu covidowego, a realizowanych przez instytucje wspierające. Posłowie KO i Lewicy wskazywali, że poprawki te wykraczają poza zakres przedmiotowy procedowanego projektu nowelizacji. W głosowaniu ten blok poprawek poparło 17 posłów, 15 było przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.

Inna z poprawek PiS ma na celu uelastycznienie rozdysponowania w 2022 r. środków z subwencji oświatowej. Jak wyjaśnił wiceminister edukacji i nauki Dariusz Piontkowski, jest to związane z kilkukrotną w tym roku zmianą kwoty subwencji oświatowej, wskazał m.in. na zwiększenie środków na podwyżkę dla nauczycieli o 4,4 proc., zwiększenie środków na zatrudnienie w szkołach specjalistów oraz po podwyżkę, którą wprowadzi procedowana nowelizacja. Poprawkę tę poparło 18 posłów, 2 było przeciw, 12 wstrzymało się od głosu.

Trzecia poprawka dotyczyła nadania z mocy prawa stopnia nauczyciela mianowanego osobom nieposiadającym tego stopnia, zatrudnionym w dniu 1 września 2022 r. w kuratoriach oświaty na stanowiskach, na których wymagane są kwalifikacje pedagogiczne, którzy zostali zatrudnieni na nich przed 1 września 2017 r. Poprawkę te poparło 17 posłów, 15 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Zmniejszenie liczby stopni awansu zawodowego

Tym samym wszystkie poprawki zgłoszone przez PiS zostały zaopiniowane pozytywnie i komisja rekomenduje Sejmowi ich przyjęcie.

Zgodnie z projektem nowelizacji, liczba stopni awansu zawodowego zostanie zmniejszona. Likwidacji mają ulec dwa stopnie awansu zawodowego nauczycieli: nauczyciel stażysta i nauczyciel kontraktowy. Po ich likwidacji w systemie - zamiast czterech stopni awansu zawodowego będą: nauczyciel początkujący (niemający stopnia awansu zawodowego) i – tak jak obecnie – nauczyciel mianowany i nauczyciel dyplomowany. Formalnie pierwszym stopniem awansu stanie się stopień nauczyciela mianowanego, o który młody nauczyciel będzie mógł się starać po 4 latach pracy. W tym okresie przez 3 lata i 9 miesięcy młody nauczyciel będzie odbywał nie staż, ale "przygotowanie do zawodu".

W związku z wprowadzeniem okresu "przygotowania do zawodu nauczyciela" zmianie ulegną zasady nawiązywania stosunku pracy z nauczycielem. Przez pierwsze dwa lata będzie on zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony. Po przepracowaniu co najmniej dwóch lat w szkole i uzyskaniu co najmniej dobrej oceny pracy, nauczyciel będzie zatrudniany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Nauczyciel, który w ciągu sześciu lat od rozpoczęcia odbywania przygotowania do zawodu nie uzyska stopnia nauczyciela mianowanego, będzie mógł być zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony na jeden rok szkolny. Umowa taka będzie mogła zostać zawarta więcej, niż jeden raz.

W projekcie nowelizacji zaproponowano też zmiany dotyczące wysokości tzw. średniego wynagrodzenia nauczycieli. Zgodnie z nim, średnie wynagrodzenie nauczyciela nieposiadającego stopnia awansu zawodowego ma wynosić 120 proc. kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej. Obecnie średnie wynagrodzenie nauczycieli stanowi dla nauczyciela stażysty – 100 proc. kwoty bazowej, a dla nauczyciela kontraktowego – 111 proc. Wysokość średniego wynagrodzenia nauczyciela mianowanego i dyplomowanego ma nie ulec zmianie. Tak, jak dotąd, ma wynosić dla nauczyciela mianowanego 144 proc. kwoty bazowej, a dla nauczyciela dyplomowanego – 184 proc. kwoty bazowej.

Zgodnie z projektem, w ramach 40-godzinnego tygodnia pracy, nauczyciel zostanie zobowiązany do "dostępności w szkole w wymiarze 1 godziny tygodniowo", w trakcie której "odpowiednio do potrzeb, prowadzi konsultacje dla uczniów lub wychowanków lub ich rodziców". W przypadku nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym, niż jedna druga obowiązkowego wymiaru zajęć, zostanie on zobowiązany do dostępności w wymiarze godziny w ciągu dwóch tygodni. Jak podano w uzasadnieniu do projektu, chodzi o "zagwarantowanie uczniom i ich rodzicom możliwości konsultacji z nauczycielem."

W projekcie znalazły się też zapisy dotyczące m.in. ustanowienia Krajowej Administracji Skarbowej, jako niezależnej instytucji audytowej dla realizowanych przez Polskę programów unijnych Erasmus plus i Europejski Korpus Solidarności, a także umożliwiające tworzenie oddziałów dziecięcych dla dzieci w wieku 3-6 lat w szkołach polskich oraz w szkołach i zespołach szkół przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych RP.

bartos