Nie żyje Bohdan Urbankowski. "Jeden z ostatnich romantyków, który rozumiał i opisywał Duszę Polską"

Nie żyje Bohdan Urbankowski - poeta, historyk i filozof. Miał 80 lat. Autor książki "Czerwona msza" zasłynął m.in. z tego, że z piórem w dłoni walczył z sowietyzacją.

Informację o śmierci Bohdana Urbankowskiego podał szef Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

"Dziś na Wieczną Wartę odszedł dr Bohdan Urbankowski, poeta, literat, historyk, autor monografii poświęconych Piłsudskiemu, Mickiewiczowi, Herbertowi, Norwidowi. Był jednym z ostatnich romantyków, który doskonale rozumiał i opisywał Duszę Polską! Niech odpoczywa w Pokoju Wiecznym!" - napisał na Twitterze Jan Józef Kasprzyk.

Twórca Nowego Romantyzmu

Bohdan Urbankowski urodził się w Warszawie, oboje rodzice byli zaprzysiężonymi żołnierzami AK i brali udział w Powstaniu Warszawskim. Po powstaniu wraz z rodzicami dostał się do niemieckiej niewoli i przez Pruszków trafił z matką na Śląsk. Ojciec został zamordowany w obozie koncentracyjnym w Leitmeritz.

REKLAMA

Urbankowski ukończył studia polonistyczne i filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim. Był twórcą i teoretykiem Nowego Romantyzmu – ruchu literackiego i jednocześnie politycznego, który głosząc hasło ocalania narodu przez kulturę, nawiązywał do literatury romantycznej, okupacyjnej i emigracyjnej. Rozwinięciem "noworomantycznego" manifestu Bohdana Urbankowskiego było kilkanaście dramatów historycznych, książki filozoficzne, a także monografie Mickiewicza, Piłsudskiego, Jana Pawła II i Herberta. Niektóre utwory Urbankowskiego (np. poemat "Przedwiośnie" o Marcu '68) były latami poszukiwane przez bezpiekę, a wydany początkowo w podziemiu wybór tekstów Piłsudskiego ukazał się w 1989 roku legalnie pt. "Józef Piłsudski. Myśli, mowy, rozkazy" i osiągnął rekordowy nakład 170 tysięcy egzemplarzy.

Urbankowski od studiów do końca PRL był inwigilowany przez SB i z przyczyn politycznych wielokrotnie usuwany z pracy – z uczelni, z telewizji, radia i kilku redakcji. W latach 80., działając w Teatrze Płockim, zorganizował tam pierwszą i jedyną scenę teatralną "Solidarności" w Polsce – Scenę ’81. Sztuki Urbankowskiego były blokowane bądź zdejmowane ze sceny – np. "Białe ogrody" w krakowskim Starym Teatrze, sztuka o gen. Grocie w Wałbrzychu czy poświęcony Piłsudskiemu "Czarny pierścień" w Płocku; podobnie prześladowane były książki Urbankowskiego.

Wybitne osiągnięcia 

W stanie wojennym współorganizował i współredagował wydawnictwa podziemne, pisywał m.in. w "Słowie Podziemnym", w łódzkim "Przedświcie", w berlińskim "Poglądzie", warszawskim "Tu Teraz", a przede wszystkim w wydawnictwach KPN i "Solidarności".

W 1992 roku w rządzie premiera Olszewskiego Urbankowski był krótko doradcą ds. kultury, oświaty i wychowania przy MON. Stypendysta Instytutu Piłsudskiego w Nowym Jorku i Fundacji Dembińskiego w Paryżu, dwukrotny delegat na zjazdy Ligi Antykomunistycznej w Paryżu i Nowym Jorku (1989, 1990); w roku 2000 kandydat środowisk niepodległościowych na stanowisko prezesa IPN. W 2016 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2022 – Medalem Komisji Edukacji Narodowej. W tym samym roku Instytut Pamięci Narodowej uhonorował go tytułem Kustosz Pamięci Narodowej.

REKLAMA

• "Historia jednej zbrodni". Na ekrany kin wchodzi dokument o rodzinie Ulmów

IAR/łs