Narodowe Czytanie "Nad Niemnem". Para prezydencka zainauguruje tegoroczną edycję
W całym kraju i poza jego granicami, odbędzie się w sobotę Narodowe Czytanie - dwunasta odsłona akcji promującej czytelnictwo i przypominającej najważniejsze dzieła literatury polskiej. W tym roku lekturą jest "Nad Niemnem", najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej.
2023-09-09, 05:40
"Nad Niemnem" powstawała w latach 1886-1887, a w formie książki ukazała się w 1888 roku. Żadna inna powieść pisarki nie została tak entuzjastycznie przyjęta przez recenzentów. Ze względu na barwne opisy, wyrazistych bohaterów i odwołania historyczne dzieło porównywano do "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza.
Narodowe Czytanie zainauguruje para prezydencka
Jak co roku Narodowe Czytanie zainauguruje o godz. 11.00 w warszawskim Ogrodzie Saskim para prezydencka. Na scenie wystąpi ponad 20 aktorów, między innymi Jerzy Zelnik, Wiesław Komasa, Izabela Bukowska, Aleksandra Radwan i Krzysztof Szczepaniak. Wydarzenie wyreżyserował dyrektor Teatru Polskiego Radia Janusz Kukuła.
Zapraszając Polaków do wspólnej lektury, prezydent Andrzej Duda napisał w okolicznościowym liście: "Spotkajmy się z rodzinami Bohatyrowiczów, Korczyńskich i innymi postaciami, wysłuchajmy ich rozmów o Polsce, ale też tych codziennych pogawędek »przy polskim stole«. Odkryjmy na nowo atmosferę tego dzieła, bogatą nadniemeńską przyrodę, wspaniałe pejzaże i krajobrazy. Przypomnijmy wreszcie ważne dziedzictwo Powstania Styczniowego, które powraca we wspomnieniach bohaterów i legendzie jako symbol i fundament narodowej pamięci i którego znaczenie jest istotne także dla innych narodów naszego regionu".
Andrzej Duda podkreślił, że chciałby też, aby w obliczu agresywnego rosyjskiego imperializmu tegoroczna lektura umocniła przekonanie o podstawowym prawie każdego narodu do własnej wolności i suwerenności.
REKLAMA
Posłuchaj
Narodowe Czytanie już po raz 12
Akcja Narodowe Czytanie jest organizowana przez prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. Rok później w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji czytano kolejno: Trylogię Henryka Sienkiewicza, "Lalkę" Bolesława Prusa, "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza, "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego, "Przedwiośnie" Stefana Żeromskiego, polskie nowele, "Balladynę" Juliusza Słowackiego, "Moralność Pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej i - w ubiegłym roku - "Ballady i romanse" Adama Mickiewicza.
Polskie Radio, partner medialny Narodowego Czytania 2023, przygotowało specjalny serwis internetowy narodoweczytanie.polskieradio.pl oraz zaplanowało szereg relacji reporterskich i transmisji prosto z Ogrodu Saskiego w Warszawie.
Posłuchaj
Narodowe Czytanie w muzeum z epoki
Słowa Elizy Orzeszkowej zabrzmią we wnętrzach pamiętających czasy powstania "Nad Niemnem". Muzeum Gazowni Warszawskiej włącza się w tegoroczne Narodowe Czytanie.
Dyrektor Muzeum Gazowni Warszawskiej Piotr Gnidiuk powiedział IAR, że o 11.00 w historycznych wnętrzach wersy "Nad Niemnem" będą czytać między innymi znani aktorzy filmowi i teatralni, uczniowie warszawskich szkół, żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej i prawnuczka powstańca warszawskiego Bolesława Haft-Szatyńskiego ps. Olgierd.
REKLAMA
Dyrektor podkreślił, że w Muzeum są historyczne przedmioty, które znajdują się w tym miejscu od czasów Orzeszkowej. Najstarszy eksponat muzeum jest z 1893 roku, a jako jedyna taka placówka w Europie posiada mokry licznik gazowy, który został zainstalowany w tym miejscu w 1899 roku.
Budowa Gazowni Warszawskiej zakończyła się w 1888 roku. W tym samym czasie publikowano w prasie w odcinkach "Nad Niemnem". W tym samym roku do rąk czytelników trafiła książkowa wersja powieści.
Posłuchaj
Posłuchaj
Tegoroczna lektura - "Nad Niemnem"
Akcja powieści "Nad Niemnem" toczy się w 1886 roku i opisuje konflikt między zaściankiem Bohatyrowiczów a dworem w Korczynie. Obie rodziny łączy wspólna przeszłość i walka zbrojna w obronie Polski podczas Powstania Styczniowego, jednak reprezentują różne statusy społeczne i ekonomiczne. Na tle tego sporu pojawia się miłość Justyny Orzelskiej, siostrzenicy Benedykta Korczyńskiego, i Jana Bohatyrowicza.
Powieść Elizy Orzeszowej została dwukrotnie zekranizowana - po raz pierwszy tuż przed wojną i film nie doczekał premiery kinowej wyznaczonej na 5 września 1939 roku. W czasie wojny zaginął i nigdy nie go nie odnaleziono, choć pojawiły się informacje, że został zakopany w piwnicy jednego z budynków na Żoliborzu. Po raz drugi dzieło przeniesiono na ekran w 1986 roku, premiera odbyła się w styczniu 1987. Rok później film podzielono na odcinki i zrealizowano na jego podstawie serial.
REKLAMA
Eliza Orzeszkowa była pisarką i publicystką epoki pozytywizmu. Inne jej powieści to "Cham" i "Dziurdziowie". Jest też autorką wielu mniejszych utworów literackich, utworów dramatycznych, a także artykułów o tematyce literackiej i społecznej. Dwukrotnie, w roku 1904 i 1909, przedstawiano jej kandydaturę do literackiej Nagrody Nobla.
Posłuchaj
IAR/jmo
REKLAMA
REKLAMA