Noc Rozstrzelanych Poetów. "Komunistyczne, sowieckie zło nie zostało ukarane i wróciło w potwornej postaci"

Uroczystości poświęcone upamiętnieniu ofiar represji komunistycznych były organizowane na Białorusi przez niezależne, opozycyjne i probiałoruskie środowiska. Obchody te podlegały represjom ze strony władz łukaszenkowskich, nie organizowano tego rodzaju upamiętnień państwowych, co szło w parze z prorosyjskim kursem politycznym Alaksandra Lukaszenki. Obecnie wszelkie niezależne demonstracje na terytorium Białorusi nie są już możliwe ze względu na skalę represji. Obchody organizują jednak jednak Białorusini za granicą. 

Wiaczesław Siwczyk, działacz Ruchu Solidarność Razem, powiedział portalowi PolskieRadio24.pl, że początkowo 29 października był dla środowisk niezależnych dniem wspomnienia ofiar represji komunistycznych, od pewnego czasu obchodzony jest jako Noc Rozstrzelanych Poetów. Dodał, że nazwiska osób, które rozstrzelano w nocy z 29 na 30 października, jako pierwszy opublikował badacz białoruski Leanid Marakou. Zmarły w 2016 roku badacz represji ze strony władz sowieckich na Białorusi, który zaczął je od poszukiwań informacji na temat członka swojej rodziny, ucznia Janki Kupały, jest autorem 10-tomowego przewodnika "Represjonowani pisarze, naukowcy, pracownicy oświaty, osobistości życia publicznego i kulturalnego Białorusi. 1794-1991”, która zawiera biogramy tysięcy postaci kultury białoruskiej , które były ofiarami represji. Wiadomo, że otrzymał on krótkotrwały dostęp do tajnych archiwów KGB.

Wiaczeslaw Siwczyk podkreślił, że niestety Białorusini muszą mówić nie tylko o tragicznych stronach białoruskiej historii, nie tylko o tym, co miało miejsce podczas protestów w 2020 roku. - Jesteśmy zmuszeni mówić o tych represjach, terrorze, które dzisiaj, teraz mają miejsce - podkreślił.

- Niestety zło nie było ukarane - mówię o komunistycznej ideologii, o komunistycznym przestępczym systemie władzy, jaki był w XX wieku. I zło wróciło w innym obliczu - dla Białorusi w formie putinowsko-łukaszenkowskiej "bandy" , a dla Rosji - strasznego systemu KGB, którym kieruje kagiebista - Władimir Putin - dodał działacz.

REKLAMA

Tradycja upamiętnień i wspomnienie o obecnych ofiarach reżimu

Siwczyk powiedział,  że organizacja takich upamiętnień jest niezwykle ważna. - Olbrzymia odpowiedzialność spoczywa na tych Białorusinach, którzy są poza granicami Białorusi, by tradycyjne białoruskie wydarzenia kalendarza narodowego zachowały się - przekazał.   

Działacz zaznaczył, że akcje, które przypominają Białorusinom o tragediach XX wieku są dziś aktualne jak nigdy i trzeba to podkreślać.

- Te obchody muszą wszystkim przypominać o wszystkich represjach, które były w XX wieku. To straszne, że w XXI wieku znów musimy mówić o politycznych represjach i zabitych w ich wyniku Białorusinów - powiedział Wiaczasław Siwczyk. Zaznaczył, że i dziś trzeba wspominać ich imiona: Witalda Aszurka, Mikalaja, Klimowicza, malarza Alesia Puszkina. Dodał, że to tylko wierzchołek góry lodowej.

Noc rozstrzelanych poetów

Powstała wirtualna mapa przedsięwzięć zorganizowanych z okazji Nocy Rozstrzelanych Poetów przez białoruską diasporę https://nochpaetau.com/. Organizowane są także spotkanie online na platformie Zoom, poświęcone poetom. 

REKLAMA

W Warszawie odbędzie się m.in. msza w kościele św. Aleksandra, a następnie o godzinie 20 koncert słynnego Białoruskiego Wolnego Chóru. Będzie on transmitowany przez telewizję Biełsat.

Spotkanie upamiętniające rocznicę organizuje m.in. Muzeum Wolnej Białorusi. Odbędzie się m.in. wykład na temat represji "Białoruś (nie) rozstrzelana” i wieczór literacko-teatralny w wykonaniu znakomitych aktorów b. Teatru Kupałowskiego. 

REKLAMA

O godzinie 18 w kościele św. Aleksandra odbędzie się msza za Białoruś, a o 17.30 modlitwa różańcowa.

W sieci jest specjalna strona poświęcona sylwetkom rozstrzelanych poetów, na której znajdują się m.in. filmy z  wykładami poświęcone ich twórczości. Jest to projekt portalu TuzinFM poświęcony białoruskim poetom rozstrzelanym w 1937 roku pt. "Rozstrzelana poezja”. 

https://www.youtube.com/playlist?list=PL-W4XNs4lTJ1rpMurngB9pz75Qb19tvyl

REKLAMA

Sowieckie represje

29 na 30 października 1937 w więzieniu NKWD w Zamku Piszczałowskim w Mińsku (dziś to budynek aresztu śledczego KGB) rozstrzelano ponad stu przedstawicieli białoruskiej inteligencji i elit narodowych.

Po okresie relatywnej liberalizacji, która warunkowała rozwój kultury białoruskiej w latach 30. w tak zwanej białoruskiej republice socjalistycznej, władze ZSRR przystąpiły do wprowadzenia polityki przymusu kolektywizacji, niszczenia odrębności narodowościowej, promowania rosyjskiego nacjonalizmu i centralizmu.

Ważną częścią czystki były represje wobec elit i inteligencji ujarzmianych narodów. Stosowano je nie tylko wobec narodu białoruskiego, ale systemowo, także wobec innych zniewolonych nacji dawnego rosyjskiego imperium.

***

REKLAMA

• Kolejna akcja solidarnościowa z Andrzejem Poczobutem. "Nadal przebywa w izolacji i nie dostaje leków"
• "Andrzej Poczobut trzyma się dzielnie i będzie się bronił". Wiceprezes ZPB: to człowiek wartości i zasad
• "Ja się nie boję, niech oni się boją". W Brukseli otwarto wystawę poświęconą Alesiowi Bialackiemu
• Andżelika Borys oczyszczona z zarzutów. Przydacz: konieczna dalsza praca, presja na reżim w Mińsku

PolskieRadio24.pl/ Agnieszka Kamińska