Matura 2025 z języka polskiego. Uwaga na te zadania – mogą być najtrudniejsze

Matura 2025 z polskiego. Na te zadania trzeba uważać

Matura z języka polskiego na poziomie podstawowym składa się z testu "Język polski w użyciu", testu historycznoliterackiego oraz wypracowania. Jak czytamy na stronach Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, diagnostyczny egzamin maturalny z języka polskiego – przeprowadzony w grudniu 2024 roku – przyniósł wiele interesujących i ważnych wniosków. Wiedza zwłaszcza o słabych stronach maturzystów uczestniczących w diagnozie może być przydatna dla wszystkich, którzy 5 maja 2025 roku zmierzą się z maturą.

Jak napisać notatkę syntetyzującą?

W teście "Język polski w użyciu" najtrudniejsze dla uczniów okazało się zadanie sprawdzające umiejętność redagowania ważnej maturalnej formy wypowiedzi pisemnej: notatki syntetyzującej.

Notatka syntetyzująca stanowi efekt porównania dwóch tekstów nieliterackich dotyczących tego samego zagadnienia lub poruszających ten sam problem. Punktem wyjścia takiego porównania powinna być analiza tekstów oraz wyszukanie w każdym z nich informacji kluczowych dla zagadnienia określonego w temacie notatki. W efekcie powinien powstać krótki i spójny tekst porównujący oba źródła.

Na ostatniej maturze próbnej z języka polskiego należało napisać notatkę syntetyzującą na temat: "zagadnienie matematyczności świata". Podstawą były dwa teksty: Sebastiana Szybki "Świat jest matematyczny" oraz Łukasza Lamży "Świat nie jest matematyczny".

REKLAMA

Co sprawiło przyszłym maturzystom największą trudność? Według analiz CKE było to: wydobycie z tekstów źródłowych informacji kluczowych dla tematu notatki, przedstawienie stanowiska każdego z autorów tekstów na odpowiednim poziomie uogólnienia.

Czego należy unikać przy tej formie wypowiedzi pisemnej? Prostego i oderwanego od polecenia streszczenia tekstów oraz notatki złożonej wyłącznie z cytatów.

"Lalka" Bolesława Prusa na maturze

Jeśli chodzi o test historycznoliteracki, najtrudniejsze dla uczniów okazały się zadania związane z "Lalką" Bolesława Prusa.

Na podstawie przytoczonego fragmentu książki oraz całej powieści Bolesława Prusa należało wykazać, że działania jednej z bohaterek, prezesowej Zasławskiej, były zgodne z założeniem pracy organicznej. Uczeń musiał się zatem wykazać rozumieniem jednego z kluczowych terminów pozytywizmu, jakim jest praca organiczna, a także znajomością lektury, jej społeczno-historycznych kontekstów oraz umiejętnością argumentacji.

REKLAMA

Jak przestrzega CKE, zero punktów przyznawano w przypadku tego zadania za odpowiedzi, które polegały jedynie na streszczeniu (sparafrazowaniu) przytoczonego fragmentu "Lalki". Brakowało odniesienia do polecenia – zatem do kwestii pracy organicznej.

Kolejne zadanie w arkuszu diagnostycznym również opierało się na "Lalce" Prusa – i również sprawiło uczniom wielki kłopot. Zdający mieli rozstrzygnąć, czy działalność dobroczynna Izabeli Łęckiej stanowiła realizację pracy organicznej.

Ważne są wszystkie elementy polecenia

Trudne dla uczniów były również inne zadania odwołujące się do lektur obowiązkowych.

Piszący musieli zmierzyć się z poleceniem: "Na podstawie znanych Ci fragmentów Ferdydurke Witolda Gombrowicza wyjaśnij, czym jest forma i jak wpływa ona na człowieka. Odpowiedź zilustruj sytuacją z utworu". O ile jeszcze samo zdefiniowanie formy nie było bardzo trudne, o tyle już pokazanie jej wpływu na człowieka stanowiło dla przyszłych maturzystów duże wyzwanie. Niektórzy w ogóle pomijali tę drugą, problematyczną część polecenia.

REKLAMA

Na maturze próbnej znalazło się także zadanie związane z inną lekturą – dotyczącą czasów II wojny: "Z opowiadania Proszę państwa do gazu Tadeusza Borowskiego podaj przykład sytuacji potwierdzającej, że obóz koncentracyjny to przedsiębiorstwo eksterminacji, oraz przykład sytuacji potwierdzającej, że obóz koncentracyjny to przedsiębiorstwo rabunkowej eksploatacji".

Zaobserwowano, podała CKE, że zasadniczy element tego polecenia był przez uczniów często pomijany. Odnoszono się do problematyki opowiadania (kierowania ludzi do gazu, odbierania im ubrań, kosztowności), jednak nie w kontekście polecenia – obozu jako przedsiębiorstwa.

Źródła: Polskie Radio/Centralna Komisja Egzaminacyjna