W tym roku mija 30 lat od upadku ZSRR. Rosjanie wciąż podzieleni w jego ocenie
2021-01-05, 00:55
W 2021 r. przypada 30. rocznica rozpadu Związku Radzieckiego i powstania Federacji Rosyjskiej. Wielu Rosjan do dzisiaj uważa, że był to najlepszy okres w historii kraju. Nie brak osób, które sądzą, że Kreml wciąż czerpie z sowieckich doświadczeń.
Rosyjski dziennikarz związany z wydawnictwem "Kommiersant" Wiktor Łoszak w przygotowywanej do publikacji książce "Naiwne lata" podkreślił, że najważniejszym wydarzeniem, które doprowadziło do upadku Związku Radzieckiego był sierpniowy pucz z 1991 roku.
Powiązany Artykuł
Pucz Janajewa - ostatnia radziecka rewolucja
W jego ocenie zbrojny zamach stanu "zmienił losy kraju i wpłynął na przyszłość każdego, kto mieszkał wtedy w ZSRR". Niespełna 4 miesiące po upadku puczu, 8 grudnia prezydenci trzech republik radzieckich: Rosji, Ukrainy i Białorusi podpisali "układ białowieski". Na mocy tego dokumentu Związek Radziecki przestał istnieć jako podmiot prawa międzynarodowego. 26 grudnia 1991 r. pierwszy i ostatni prezydent sowieckiego państwa Michaił Gorbaczow oficjalnie ogłosił rozwiązanie ZSRR.
Posłuchaj
Sowieckie władze z lat 70. i 80. oceniane lepiej niż Putin
Rosjanie do dziś są podzieleni w ocenie tamtych wydarzeń. Sondaż Centrum Analitycznego Jurija Lewady, przeprowadzony wiosną ubiegłego roku pokazał, że 75 procent Rosjan uważa "sowiecką epokę" za najlepszy okres w historii kraju, a 18 procent ma przeciwne zdanie. Jednak tylko 28 procent chciałoby odrodzenia Związku Radzieckiego. 58 procent opowiada się za nową, szczególną, bliżej nieokreśloną drogą rozwoju, a 10 procent chciałoby skorzystać z doświadczeń państw Unii Europejskiej.
Wcześniejsze badania Centrum Lewady wskazują, że od co najmniej 10 lat systematycznie wzrasta liczba Rosjan "tęskniących za czasami sowieckimi". Już w sierpniu 2019 r. socjologowie z Centrum Lewady napisali, że Rosjanie lepiej oceniają radzieckie władze z lat 70. i 80. XX w., niż ekipę Władimira Putina. Przypomnieli też, że taka tendencja była zauważalna także w poprzednich latach.
Spuścizna Związku Sowieckiego
Współautor demokratycznych przemian po rozpadzie ZSRR Siergiej Kowaliow zauważył w rozmowie z Polskim Radiem, że współczesna Rosja w wielu aspektach życia społeczno-politycznego cofnęła się do czasów Związku Radzieckiego. Rosyjski obrońca praw człowieka wskazał między innymi na łamanie konstytucyjnych wolności, represje wobec opozycji i agresywną politykę zagraniczną.
Historyk stowarzyszenia „Memoriał” Nikita Pietrow podkreślił, że Rosja XXI w. czerpie pełnymi garściami z doświadczeń sowieckich służb bezpieczeństwa. Natomiast nieżyjąca już obrończyni praw człowieka Ludmiła Aleksiejewa w wywiadzie dla Polskiego Radia tłumaczyła, że starsi ludzie tęsknią za ZSRR, ponieważ ten okres kojarzy im się z latami młodości. Natomiast średnie i młodsze pokolenie przeciwstawia okres sowiecki - skorumpowanej i pogrążonej w chaosie współczesnej Rosji.
ms