Nobel z ekonomii. Nagrodzony m.in były szef amerykańskiego banku centralnego

Jak wskazano w uzasadnieniu ich odkrycia usprawniły radzenie sobie społeczności z tego typu kryzysami i pozwoliły lepiej zrozumieć rolę banków w tym czasie. Autorzy badań przeprowadzonych jeszcze w latach 80. XX wieku wskazywali między innymi, dlaczego nie można pozwolić upaść bankom w czasie kryzysu.

"Ich analizy miały duże znaczenie praktyczne przy regulacji rynków finansowych i radzeniu sobie z kryzysami gospodarczymi" - pisze fundator nagrody - Bank Szwecji. 

Laureaci w swoim badaniu analizowali przyczyny Wielkiego Kryzysu z lat 30. XX wieku. Jak wskazali, aby gospodarka funkcjonowała, oszczędności z depozytów w bankach powinny być przeznaczane na inwestycje, ale ich właściciele chcą raczej szybkiego dostępu do pieniędzy w razie kryzysu, a przedsiębiorstwa chcą mieć pewność, że nie będą musiały przedwcześnie spłacać swoich zobowiązań. Autorzy analizy wskazali, że w razie kryzysu masowe wypłacanie pieniędzy może wywołać bankructwo banków, ale rząd może temu zapobiec, wspierając je finansowo.

Nobel z ekonomii. Działanie banków w kryzysie

Profesor Michał Brzeziński z Uniwersytetu Warszawskiego powiedział Informacyjnej Agencji Radiowej, że nobliści pokazali, w jaki sposób może dochodzić do kryzysów finansowych. Chodzi o sytuacje dotyczące wycofywania przez depozytariuszy wpłaconych środków, których banki nie mają, ponieważ udzielają z nich kredytów. Jak wyjaśnia Michał Brzeziński, taki mechanizm może doprowadzić do niewypłacalności kolejnych banków, a następnie całego sektora bankowego, co prowadzi do kryzysu gospodarczego.

Z kolei jak oceniła członkini Rady Polityki Pieniężnej, profesor Joanna Tyrowicz z Uniwersytetu Warszawskiego, odkrycia tegorocznych noblistów przyczyniły się do wprowadzenia regulacji prawnych zwiększających stabilność systemu finansowego. - Gdyby nie ich badania z 1983 roku, kryzys finansowy z lat 2007-2008 byłby bardziej dotkliwy dla światowych gospodarek - mówiła profesor Tyrowicz.

W tym roku wartość nagrody wynosi 10 milionów koron szwedzkich, czyli równowartość prawie 4,5 miliona złotych. Zwycięzcy w dziedzinie nauk ekonomicznych otrzymują - podobnie jak uczeni z innych dziedzin - nagrodę z rąk króla Szwecji na wspólnej uroczystości 10 grudnia, w rocznicę śmierci Alfreda Nobla.

• Pokojowy Nobel dla "Memoriału". Szef organizacji: to nie uchroni nas przed represjami ze strony Kremla
• Tomasz Grzywaczewski: może w przyszłości pokojowego Nobla dostanie naród ukraiński
• Nobel 2022 w dziedzinie fizyki. "Udowodnili, że świat kwantowy rządzi się innymi prawami"

IAR, ASP