Mariupol - miejsce przerażających zbrodni wojennych. Odpowiada za nie Putin i liczni wykonawcy jego polityki

Mariupol jest jednym z miejsc, gdzie Rosja dopuszczała się zbrodni wojennych na szczególnie dużą skalę. Winni wciąż nie zostali osądzeni i ukarani. Uchodźcy z Mariupola ufają, że do tego dojdzie. Wielu czeka na moment, gdy miasto wróci pod ukraińską kontrolę, a Rosja zapłaci reparacje - czytamy w raporcie Human Rights Watch.

2024-02-08, 12:00

Mariupol - miejsce przerażających zbrodni wojennych. Odpowiada za nie Putin i liczni wykonawcy jego polityki — Na zdjęciu: świeże groby w okolicy Mariupola we wsi Stary Krym, w maju 2022 roku oraz inne kadry z rozległych cmentarzysk. Foto: PAP/EPA/ALESSANDRO GUERRA; Raport Human Rights Watch

Katalog zbrodniczych aktów Rosji w Mariupolu, wskazanych w raporcie Human Rights Watch, SITU Research i Truth Hounds, jest z pewnością niepełny. Podkreślają to sami autorzy. Świat był w dużej mierze odcięty od informacji na temat tego, co działo się w Mariupolu podczas kilku miesięcy zdobywania miasta i blisko dwóch lat okupacji. Tak samo jest w przypadku innych okupowanych terenów Ukrainy.

Należy zakładać, że wiemy tylko o części zbrodni wojennych popełnianych w Mariupolu. Pewne jest, jak zaznacza HRW, że winę za nie ponosi Władimir Putin, jego otoczenie na Kremlu, dowództwo rosyjskich sił zbrojnych, a także duże grono osób realizujących ich polecenia. Raport ustala także, którzy jeszcze dowódcy rosyjscy i które jednostki mogą odpowiadać za zbrodnie wojenne.

Projekt wskazuje wśród swoich celów wsparcie działań na rzecz pociągnięcia winnych do odpowiedzialności. Zwraca uwagę, że należy także ustalić pozostałych winnych zbrodni.

Wiele osób wierzy, że miasto wróci pod ukraińską kontrolę, oczekuje reparacji, odszkodowań, postawienia winnych przestępstw oraz zbrodni przed sądem - podkreślają autorzy raportu HRW.

REKLAMA

Putin, Szojgu, Gierasimow, ale nie tylko

Niektórych winnych zbrodni bardzo łatwo ustalić. Jak przypomniano w raporcie HRW, przez cały czas trwania walk osoby na najwyższych szczeblach rosyjskich struktur dowodzenia, w tym prezydent Władimir Putin, minister obrony Siergiej Szojgu i szef sztabu generalnego Walerij Gierasimow, posiadały szczegółową wiedzę o sytuacji w Mariupolu i były zaangażowane w planowanie, realizację, koordynację prowadzonych tam działań wojskowych.

Putin wydawał bezpośrednie rozkazy. Zaangażowani byli oficerowie Sztabu Generalnego Rosji i innych formacji sił zbrojnych, m.in. szef Gwardii Narodowej Rosji Wiktor Zołotow, b. dowódca Południowego Okręgu Wojskowego generał Aleksander Dwornikow. Pełnili oni funkcje dowódcze, jak zaznacza raport, brali udział w podejmowaniu decyzji.

Przypomniano, że 17 marca 2023 roku Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) wydał nakaz aresztowania prezydenta Rosji Władimira Putina i prezydenckiej komisarz do spraw praw dzieci Marii Lwowej-Biełowej. Chodzi o odpowiedzialność za zbrodnie wojenne, deportację dzieci ukraińskich do Rosji.

REKLAMA

Zaledwie dwa dni później, 19 marca 2023, Putin odwiedził Mariupol. Wizyta była niezapowiedziana. Rosyjski przywódca przeleciał helikopterem nad miastem, spacerował w pobliżu zbombardowanego Teatru Dramatycznego.

Do tej pory nie podjęto szeroko zakrojonych działań, które miałyby na celu osądzenie zbrodni wojennych popełnianych przez Rosjan na Ukrainie. Raport HRW na temat Mariupola to kolejny dzwonek alarmowy, wskazujący na konieczność gromadzenia dowodów, dokumentacji i działania na rzecz osądzenia i ukarania winnych.

***

Raport HRW identyfikuje m.in. 17 rosyjskich i stowarzyszonych z Rosją jednostek wojska i gwardii narodowej, które działały w Mariupolu w szczytowym okresie walk. Wskazano co najmniej 10 osób, które w związku z zajmowanymi stanowiskami dowódczymi mogą być odpowiedzialne za zbrodnie wojenne w Mariupolu.

REKLAMA