NIK: liczne nieprawidłowości wokół budowy dróg lokalnych

Posłuchaj

Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski o realizacji Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych (NIK)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Zdaniem NIK, dzięki realizacji programu zaczęło w Polsce przybywać nowych połączeń dróg powiatowych i gminnych z siecią dróg wojewódzkich i krajowych, remontowane są zaniedbane jezdnie, zwiększa się płynność ruchu, a co za tym idzie poziom bezpieczeństwa komunikacyjnego. Zmiany te korzystnie wpływają na regionalny rozwój gospodarczy.

W raporcie czytamy, że w pierwszej edycji programu (lata 2009-2011) zmodernizowano i rozbudowano sieć dróg lokalnych o łącznej długości ponad 8,2 tys. km - 4,7 tys. km dróg powiatowych oraz 3,5 tys. km dróg gminnych. Wartość inwestycji wyniosła 6,1 mld zł, z czego 2,9  mld zł pochodziło z dotacji celowych budżetu państwa. W ramach drugiej edycji (do końca 2012)  zmodernizowano i rozbudowano sieć dróg o długości 827 km. Inwestycje pochłonęły 685 mln zł, z państwowych dotacji pochodziło 193 mln.
Ze względu na pozytywne efekty programu, Izba krytycznie oceniła spadek jego dofinansowania z budżetu państwa. W 2014 roku wsparcie z budżetu ma wynieść 250 mln zł, zamiast 1 mld zł jak przyjęto w założeniach programowych. Oznacza to, że szacunkowo za tę kwotę wyremontowanych zostanie ok. 500-600 km dróg, a nie 2,4 tys. km jak przewidywano.

Najważniejsze stwierdzone nieprawidłowości

Jak podkreśla NIK w swoim raporcie, samorządy dopuściły się wieloletnich zaniedbań w zakresie planowania rozwoju sieci drogowej. Ponad połowa z nich - 20 spośród 35 skontrolowanych zarządców (57 proc.) - nie opracowała takich planów, mimo ustawowego obowiązku. W konsekwencji urzędnicy wybierali drogi do remontu lub przebudowy na podstawie własnego uznania.
Ujawniono także liczne przypadki nierzetelnego nadzoru zarządców dróg nad realizowanymi w ramach programu inwestycjami. Miały one miejsce zarówno na etapie realizacji robót (m.in. wadliwie wykonane podbudowy jezdni, pobocza dróg i zatoki autobusowe), jak i na etapie końcowych odbiorów. Te ostatnie zatwierdzane były bez weryfikacji i potwierdzenia wykonania tych robót zgodnie z warunkami określonymi w umowach z wykonawcami (tak było u 15 spośród 35 zarządców dróg). Wykonawcy nie przedkładali wymaganej dokumentacji: wyników badań laboratoryjnych, certyfikatów i świadectw,  stanowiących podstawę do prawidłowego odbioru i rozliczenia zadań.
Zdecydowana większość zarządców dróg - 29 z 35 zarządców (83 proc. skontrolowanych) - nierzetelnie wywiązywała się z obowiązku okresowej oceny stanu technicznego swojej sieci drogowej. Albo w ogóle nie przeprowadzano wymaganych przepisami badań, albo wykonywano je w ograniczonym zakresie. Czasem badanie sprowadzało się do przejazdu po określonym odcinku drogi.
Większość badanych zarządców dróg - aż 91 proc. - dopuściła się rażących zaniedbań w zakresie prawidłowego oznakowania dróg, a także sporządzania projektów stałych organizacji ruchu. Jedynie 3 z 35 zarządców (9 proc.) miało zatwierdzone organizację ruchu na wszystkich zarządzanych przez siebie drogach (28 jednostek posiadało zatwierdzone organizacje ruchu dla części zarządzanej sieci, a w czterech brak było w ogóle takich organizacji). Na drogach wszystkich zarządców ujawniono przypadki ustawienia znaków drogowych niezgodnie z zatwierdzonymi organizacjami dróg. Do tego znaki często były nieczytelne - zabrudzone, pokryte korozją, zdewastowane. Często ograniczona była również ich widoczność.
Wykryto również znaczące nieprawidłowości dotyczące stanu ewidencji dróg. Aż 63 proc. zarządców (22 skontrolowanych) w ogóle nie prowadziło książek drogi albo ich zapisy były niekompletne bądź nieaktualne. W dokumencie tym zapisuje się przeprowadzone remonty i przebudowy oraz kontrole i badania stanu technicznego drogi.
Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH>>>
NIK, kk