40. rocznica robotniczych protestów w czerwcu 1976. Uroczystości z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy

Posłuchaj

Jako pierwsi przeciwko drastycznym podwyżkom cen żywności zaprotestowali pracownicy Zakładów Metalowych. Wyszli na ulicę. Jak mówi doktor Sebastian Piątkowski z IPN, ludzi poczuli się oszukani. Uznali, że to niesprawiedliwe (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Mural powstał na dwóch ścianach wieżowca, niedaleko dawnej siedziby Komitetu Wojewódzkiego PZPR (obecnie siedziba Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych), gdzie rozgrywały się najistotniejsze wydarzenia robotniczego buntu.

Powiązany Artykuł

Czerwiec '76

Na sobotę wieczorem zaplanowano pierwszą cześć koncertu „Muzyczna droga do wolności”, podczas którego wystąpi: Małgorzata Ostrowska, Róże Europy, Tomek Lipiński. Druga część koncertu odbędzie się w niedzielę - wystąpi Ray Wilson, b. wokalista Genesis, który wykona utwory tego zespołu.

Radomski Czerwiec'76

Podczas obchodów 40. rocznicy Czerwca’76 odbywających się od tygodnia w Radomiu, poprzez różnorodne imprezy organizatorzy chcieli nie tylko upamiętnić uczestników robotniczego protestu, ale także zaakcentować rolę Radomia w polskich dążeniach do wolności i demokracji. 

- Chcemy po raz kolejny podkreślić, że prawdziwa europejska droga do wolności zaczęła się nie od demontażu muru berlińskiego, ale od protestu robotniczego w Radomiu w 1976 roku – mówił tydzień temu prezydent miasta Radosław Witkowski. Dlatego radomskie obchody odbywały się pod hasłem „Zaczęło się w Radomiu”.

Rozpoczęła je w ubiegły piątek projekcja filmu Krzysztofa Krauzego „Gry uliczne”. Po seansie z publicznością spotkali się odtwórcy filmowych ról: Redbad Klijnstra, Robert Gonera i Grażyna Wolszczak.

Powiązany Artykuł

Zofia Romaszewska o Czerwcu'76: represje były potworne

Program obchodów w dużej mierze bezpośrednio nawiązywał do wydarzeń sprzed 40 lat. Zaplanowano m.in. konkurs filmów dokumentalnych i dokumentów fabularyzowanych mówiących o tolerancji, solidarności, poszanowaniu praw i wolności człowieka. W miejscowym Muzeum im. Jacka Malczewskiego przygotowano wystawę o czasach PRL w Radomiu.

We współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa „Miasta buntu w imperium sowieckim”, w której udział wzięli polscy historycy oraz goście z zagranicy.

Otwarta została również ścieżka dydaktyczna „Śladami radomskiego Czerwca’76”, a w mieście pojawiły się tablice upamiętniające miejsca związane z protestem radomskich robotników.

W programie obchodów nie zabrakło także imprez o charakterze rozrywkowym i sportowym: piknik historyczny poświęcony historii radomskich buntów, w ramach którego odbyły się m.in. inscenizacje i przejażdżki pojazdami z okresu PRL, koncerty, Półmaraton Radomskiego Czerwca’76 oraz Międzynarodowy Wyścig Kolarski Solidarności i Olimpijczyków na trasie z Radomia do Krosna.

Obchody zakończą się 29 czerwca. Organizatorami są Urząd Miejski w Radomiu, „Solidarność” Ziemi Radomskiej oraz Stowarzyszenie Radomski Czerwiec '76. Honorowy patronat nad obchodami objął prezydent Polski Andrzej Duda. 

***

25 czerwca strajki wybuchły w 24 województwach i uczestniczyło w nich ok. 70-80 tys. osób. Największą skalę protest osiągnął jednak w Radomiu oraz w Ursusie i Płocku.

Na ulice Radomia w proteście przeciwko planowanym przez rząd podwyżkom cen żywności wyszło 20-25 tys. ludzi. Doszło do starć z milicją i oddziałami ZOMO. Według badaczy IPN zatrzymano 654 osoby. Tzw. sądowym trybem postępowania objęto 255 osób, a orzeczone kary pozbawienia wolności sięgały 10 lat.

W związku z udziałem w proteście pracę straciło ok. 900 radomian, przede wszystkim pracowników Zakładów Metalowych. Tragiczną konsekwencją protestów było bezprawne bicie zatrzymanych na tzw. ścieżkach zdrowia (szpalery milicjantów bijących ludzi pałkami), które stały się swoistym symbolem Czerwca'76. Zaczęły się także represje wobec uczestników protestu i ich rodzin. Z pomocą ruszyli im przedstawiciele powstałego we wrześniu Komitetu Obrony Robotników.

W nowym serwisie czerwiec76.polskieradio.pl o brutalnie spacyfikowanych protestach w Radomiu i Ursusie opowiadają świadkowie wydarzeń i historycy.

IAR,PAP,kh