Sejm przyjął nowe przepisy o jawności oświadczeń majątkowych sędziów

Sejm odrzucił wnioski opozycji o odrzucenie projektu oraz jej poprawki skreślające przepisy o jawności oświadczeń sędziów.

Sejm - z rekomendacji Prawa i Sprawiedliwości - przyjął zaś m.in. poprawkę wykreślającą pierwotny zapis, aby przed Trybunałem Konstytucyjnym mogli występować prokuratorzy delegowani do Prokuratury Krajowej.

Gorąca dyskusja przed głosowaniem

Głosowania nad ustawą były przedzielone półgodzinną dyskusją.

W jej trakcie Borys Budka z Platformy Obywatelskiej nazwał projekt "jedną wielką hipokryzją". - Jest tylko po to, by spowolnić niektóre postępowania z przyczyn politycznych, a obywatele niczego pozytywnego dzięki tej ustawie nie osiągną - ocenił.

Jerzy Jachnik z Kukiz'15 stwierdził, że ustawa jest przykładem wadliwej legislacji i zapowiedział, że jego klub - choć jest za jawnością oświadczeń majątkowych - będzie głosował przeciw jej uchwaleniu.

Barbara Dolniak z Nowoczesnej podkreśliła, że nie ma powodów, by wątpić, czy sędziowie piszą prawdę w oświadczeniach majątkowych, które już teraz mogą kontrolować odpowiednie służby.

Natomiast Krzysztof Paszyk z PSL zapytał, czy jawność oświadczeń majątkowych sędziów ma służyć "zaserwowaniu Polakom igrzysk i odciągnięciu uwagi od istotnych problemów".

Wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik z PiS oświadczył, że ustawa wychodzi naprzeciw oczekiwaniom obywateli i jest zgodna z ideą sprawiedliwości.

Drugi wiceszef ministerstwa sprawiedliwości Marcin Warchoł zaznaczył, że jego zdaniem wymiar sprawiedliwości potrzebuje przebudowy. Przekonywał, że "polski aparat skarbowy jest niezdolny do weryfikacji oświadczeń majątkowych sędziów", a najlepsza będzie kontrola społeczna.

Oświadczenia majątkowe będą jawne

Uchwalona w piątek nowela kilku ustaw wprowadza jawność oświadczeń majątkowych polskich sędziów.

Nieujawniane będą tylko dane adresowe, informacje o lokalizacji nieruchomości oraz umożliwiające identyfikację ruchomości. Oświadczenie może być utajniane, gdy jawność rodzi zagrożenie dla sędziego lub jego bliskich. Minister sprawiedliwości jest uprawniony do zniesienia tej tajności.

Za podanie nieprawdy w oświadczeniu grozi do trzech lat więzienia.

Nowela wydłuża także do ośmiu lat okres przedawniania karalności przewinień dyscyplinarnych sędziów. Ponadto wprowadza nową karę dyscyplinarną - obniżenia wynagrodzenia zasadniczego od 5 do 20 proc. na okres do dwóch lat, przy pozbawieniu prawa do awansu.

Według nowych przepisów, na wniosek prokuratora o zwrot danej sprawy do śledztwa, sąd zwraca mu ją - bez możliwości zaskarżenia tego przez strony postępowania. Zwracając zaś sprawę w postępowaniu odwoławczym, sąd II instancji musi uchylić zaskarżony wyrok I instancji.

Inny zapis noweli dotyczy skarg na przewlekłość postępowań.

Zlikwidowany zostaje problem 8,5 tys. skarg odrzucanych ze względów formalnych. Sądy będą zobowiązane wziąć pod uwagę całą długość postępowania - od jego wszczęcia do momentu rozpoznania skargi. Od takiego okresu będzie też uzależniona wysokość rekompensaty.

Wysokość odszkodowań to nie mniej niż 2 tys. zł za każdy rok przewlekłego postępowania.

Prawo skargi na przewlekłość postępowania - zgodnie z nowelą - ma także Skarb Państwa, ale bez prawa do odszkodowania.

Nowelizacja zezwala też Prokuratorowi Generalnemu na udostępnianie - w razie zagrożenia bezpieczeństwa państwa - osobom trzecim informacji ze śledztw.

PAP, kk